نکص

لغت نامه دهخدا

نکص. [ ن َ ] ( ع مص ) سپسایگی رفتن و بددل شدن و بازایستادن از کاری. ( از منتهی الارب ) ( از آنندراج ). کأکاءة و جبن و ضعف نشان دادن و احجام و انقداع در کاری. ( از اقرب الموارد ) ( از متن اللغة ). نکوص. منکص. ( اقرب الموارد ) ( متن اللغة ). || برگشتن از کاری که در پی آن بود: نَکَص َعلی عقبیه ، و هو خاص بالرجوع عن الخیر، و فی الشر نادر. ( منتهی الارب ). رجوع کردن و منصرف شدن از کار خیری که بدان مشغول است. ( از متن اللغة ) ( از اقرب الموارد ). و گفته اند رجوع و انصراف از هر کاری. ( از اقرب الموارد ). نکوص. منکص. ( اقرب الموارد ) ( متن اللغة ).

فرهنگ فارسی

سپسایگی رفتن و بد دل شدن و باز ایستادن از کاری . کاکاه و جبن و ضعف نشان دادن و احجام و انقداع در کاری .

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی نَکَصَ: خودداری کرد(منظورازعبارت"نَکَصَ عَلَیٰ عَقِبَیْهِ "به عقب برگشتن و عقبگرد کردن است)
معنی نَّکَثَ: عهد شکست(کلمه نکث به معنای نقض است ، و نقض که مقابلش واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن و هر چیزی که بعد از تابیده شدن و یا رشته شدن نقض گردد ، آن را انکاث میگویند ، چه طناب باشد و چه رشته)
معنی عَقِبَیْهِ: دو پاشنه اش (منظورازعبارات "یَنقَلِبُ عَلَیٰ عَقِبَیْهِ "و"نَکَصَ عَلَیٰ عَقِبَیْهِ "به عقب برگشتن و عقبگرد کردن است)
ریشه کلمه:
نکص (۲ بار)

نکص اگر با «عن» باشد به معنی امتناع و خودداری است «نَکَصَ عَنِ الْاَمْرِ» یعنی خودداری کرد و اگر با «علی» باشد به معنی رجوع است «نَکَصَ عَلی عَقِبَّیْهِ»بقهقری برگشت یا از خیریکه در آن بود برگشت معنی تحت الفظی آن است که بر دو پاشنه خویش برگشت. . چون دو گروه یکدیگر را دیدند به عقب برگشت و گفت: من از شما بیزارم. . آیات من به شما خوانده می‏شد، از آنها اعراض کرده و به عقب بر می‏گشتید. این لفظ فقط دوبار در قران مجید آمده است.

پیشنهاد کاربران

نکَص:
ترک کردن شیطان، همراهان إنس خود را در میدان جنگ ( فَلَمَّا تَراءَتِ الْفِئَتانِ نَکَصَ عَلى‏ عَقِبَیْهِ ) یا در زمان تلاوت قرآن در برابر مومنان را نَکَص گویند. ( قَدْ کانَتْ آیاتِی تُتْلى‏ عَلَیْکُمْ فَکُنْتُمْ عَلى‏ أَعْقابِکُمْ تَنْکِصُونَ ) شیطان مشرکان مکه را با افکار شیطانی و اتکا بر قدرت کاذب در اصرار بر کفرشان پیش برد، اما با دیدن فرشتگانی که به یاری مؤمنان آمده بودند پا به فرار گذاشت. زمانی هم که آیات قرآن بر انسان های کافر خوانده می شود شیطان و عقبه اش با دیدن فرشتگان حافظ آیات الهی پا به فرار می گذارند.
...
[مشاهده متن کامل]

بپرس