نکس

[ویکی الکتاب] معنی نَّکَثَ: عهد شکست(کلمه نکث به معنای نقض است ، و نقض که مقابلش واژه ابرام است ، به معنای افساد چیزی است که محکم شده از قبیل طناب یا فتیله و امثال آن و هر چیزی که بعد از تابیده شدن و یا رشته شدن نقض گردد ، آن را انکاث میگویند ، چه طناب باشد و چه رشته)
معنی نَکَصَ: خودداری کرد(منظورازعبارت"نَکَصَ عَلَیٰ عَقِبَیْهِ "به عقب برگشتن و عقبگرد کردن است)
معنی نُکِسُواْ: سرازیر شدند (کلمه نکس به معنای سرازیر کردن هر چیزی است و عبارت "نُکِسُواْ عَلَیٰ رُؤُوسِهِمْ " یعنی سرافکنده شدند که کنایه از شرمسار شدن می باشد)
معنی نَاکِسُواْ: سرازیر کنندگان (از کلمه نکس به معنای سرازیر کردن هر چیزی است .د راصل ناکسون بوده که چون مضاف واقع شده نون آن حذف گردیده است . وعبارت "نَاکِسُواْ رُؤُوسِهِمْ "یعنی سر به زیر افکندگان)
تکرار در قرآن: ۳(بار)
وارونه کردن. «نَکَسَهُ نَکْساً: قَلَّبَهُ عَلی رَأْسِهِ وَ جَعَلَ اَسْفَلَهُ اَعْلاهُ» یعنی آن را وارونه کرد. نکس الولد آن است که در حین تولد پایش پیش از سرش بیرون آید «نکس رأس» پایین انداختن سر است از ذلت یا شرم. . ایکاش ببینی گناهکاران را که نزد پروردگارشان سربزیر انداخته‏گانند. * . آیه در باره جواب اهل بابل است به ابراهیم «علیه السلام» پس از شکستن بتها. «نُکِسُوا عَلی رُؤُسِهِمْ» کنایه است از گذاشتن باطل به جای حق گویی از شنیدن جواب آن حضرت حق در قلوبشان بالای باطل قرار گرفت وبا وارونه شدن آنها، باطل بالا آمد و حق در پایین ماند. یعنی: سپس باطل را به جای حق گرفته و گفتند: میدانی که اینها سخن نمی گویند (پس اینکه می‏گویی: از خودشان بپرسید معلوم می‏شود تو این کار کرده‏ای). * . تنکیس نیز به معنی وارونه کردن است. تنکیس در خلقت آن است که شخص کاملا پیر و از کارافتاده باشد گویی همه چیزش وارونه شده است نظیر . معنی آیه: هر که را عمر دراز دهیم خلقت او را وارونه می‏کنیم. آیه دلیل آن است که انسان را در اینگونه کارها ازخود اختیاری نیست و گرنه به آنحال در نمی‏آمد.