نوکلید ( به انگلیسی Nuclide ) اتمی است که تعداد پروتون ها، تعداد نوترون ها و تراز انرژی آن مشخص و منحصر به فرد باشد. [ ۱] به عبارت دیگر، نوکلید اتمی است که با ساختار ویژهٔ هستهٔ خود مشخص شده باشد. یک عنصر شیمیایی می تواند چند نوکلید مختلف با تعداد نوترون ها و ترازهای انرژی گوناگون داشته باشد. حداقل عمر یک نوکلید باید 10 − 10 ثانیه باشد تا به عنوان یک نوکلید متمایز شناخته شود. [ ۲]
بیش از ۳۳۰۰ نوکلید شناسایی شده است[ ۳] که ۳۴۰ عدد از آن ها به صورت طبیعی در زمین وجود دارند[ ۴] و مابقی به صورت مصنوعی توسط واکنش های هسته ای در آزمایشگاه ها ساخته شده اند.
این واژه در فارسی به صورت های نوکلاید، نوکلئید ( تلفظ فرانسوی Nucléide ) ، ویژه هسته[ ۴] و گونه هسته[ ۲] نیز نوشته شده است.
برای نمایش یک نوکلید از نماد شیمیایی عنصر به همراه عدد جرمی ( مجموع تعداد پروتون ها و نوترون ها ) آن استفاده می شود. برای مثال C۱۲ که به صورت کربن - ۱۲ هم نوشته می شود، نوکلیدی است که ۶ پروتون و ۶ نوترون دارد. در نماد نوکلیدها معمولاً عدد اتمی نوشته نمی شود چرا که عدد اتمی هر عنصر شیمیایی مشخص و ثابت است و نمایش آن کار زائدی است. با این حال در بعضی موارد تعداد نوترون ها و پروتون ها نیز در کنار نماد شیمیایی عنصر نوشته می شود. مانند 26 56 F e 30 که در این حالت تعداد نوترون ها در پایین سمت راست نشان داده می شود. این طرز نمایش معمولاً در نوشتن واکنش های هسته ای و موازنه کردن آن ها به کار می رود. [ ۵] از لحاظ سطح انرژی برخی نوکلیدها یک سطح پایه و یک یا چند حالت برانگیخته دارند. حالت های برانگیخته در نماد نوکلیدها با یک حرف m پس از عدد جرمی مشخص می شود. m حرف اول کلمه metastable[ ۶] به معنی نیمه پایدار یا شبه پایدار است. [ ۷] به عنوان مثال نوکلید تربیم علاوه بر حالت پایدار، چندین حالت برانگیخته نیز دارد که به صورت های Tb144m1 و Tb144m2 و Tb144m3 و Tb144m4 یا تربیم - 144m1، تربیم - 144m2، تربیم - 144m3 و تربیم - 144m4 نشان داده می شوند. روش های واپاشی و نیمه عمر این نوکلیدها با هم متفاوت است. [ ۸]
برخی نوکلیدهای مصنوعی که در شتاب دهنده ها یا رآکتورها ساخته می شوند، نیمه عمر بسیار کوتاهی دارند. به همین دلیل برای نوکلیدها یک نیمه عمر حداقلی تعریف شده است تا بتوان آن ها را در آشکارسازها شناسایی کرد. این نیمه عمر 10 − 10 ثانیه است. همچنین یک «هسته» برای تبدیل شدن به یک «اتم» باید یک آرایهٔ الکترونی به دور خود جذب کند. این کار به زمانی در حدود 10 − 11 ثانیه نیاز دارد[ ۹] که کمی کمتر از نیمه عمر حداقلی نوکلیدهاست و تضمین می کند که یک اتم تشکیل شده است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبیش از ۳۳۰۰ نوکلید شناسایی شده است[ ۳] که ۳۴۰ عدد از آن ها به صورت طبیعی در زمین وجود دارند[ ۴] و مابقی به صورت مصنوعی توسط واکنش های هسته ای در آزمایشگاه ها ساخته شده اند.
این واژه در فارسی به صورت های نوکلاید، نوکلئید ( تلفظ فرانسوی Nucléide ) ، ویژه هسته[ ۴] و گونه هسته[ ۲] نیز نوشته شده است.
برای نمایش یک نوکلید از نماد شیمیایی عنصر به همراه عدد جرمی ( مجموع تعداد پروتون ها و نوترون ها ) آن استفاده می شود. برای مثال C۱۲ که به صورت کربن - ۱۲ هم نوشته می شود، نوکلیدی است که ۶ پروتون و ۶ نوترون دارد. در نماد نوکلیدها معمولاً عدد اتمی نوشته نمی شود چرا که عدد اتمی هر عنصر شیمیایی مشخص و ثابت است و نمایش آن کار زائدی است. با این حال در بعضی موارد تعداد نوترون ها و پروتون ها نیز در کنار نماد شیمیایی عنصر نوشته می شود. مانند 26 56 F e 30 که در این حالت تعداد نوترون ها در پایین سمت راست نشان داده می شود. این طرز نمایش معمولاً در نوشتن واکنش های هسته ای و موازنه کردن آن ها به کار می رود. [ ۵] از لحاظ سطح انرژی برخی نوکلیدها یک سطح پایه و یک یا چند حالت برانگیخته دارند. حالت های برانگیخته در نماد نوکلیدها با یک حرف m پس از عدد جرمی مشخص می شود. m حرف اول کلمه metastable[ ۶] به معنی نیمه پایدار یا شبه پایدار است. [ ۷] به عنوان مثال نوکلید تربیم علاوه بر حالت پایدار، چندین حالت برانگیخته نیز دارد که به صورت های Tb144m1 و Tb144m2 و Tb144m3 و Tb144m4 یا تربیم - 144m1، تربیم - 144m2، تربیم - 144m3 و تربیم - 144m4 نشان داده می شوند. روش های واپاشی و نیمه عمر این نوکلیدها با هم متفاوت است. [ ۸]
برخی نوکلیدهای مصنوعی که در شتاب دهنده ها یا رآکتورها ساخته می شوند، نیمه عمر بسیار کوتاهی دارند. به همین دلیل برای نوکلیدها یک نیمه عمر حداقلی تعریف شده است تا بتوان آن ها را در آشکارسازها شناسایی کرد. این نیمه عمر 10 − 10 ثانیه است. همچنین یک «هسته» برای تبدیل شدن به یک «اتم» باید یک آرایهٔ الکترونی به دور خود جذب کند. این کار به زمانی در حدود 10 − 11 ثانیه نیاز دارد[ ۹] که کمی کمتر از نیمه عمر حداقلی نوکلیدهاست و تضمین می کند که یک اتم تشکیل شده است.
wiki: نوکلید