نووی یحیی بن شرف

[ویکی نور] امام یحیی بن شرف بن مری بن حسن بن حسین بن محمد بن جمعه بن حزام نووی در محرم سال 631ق. در قریه نوی_ مرکز آن روز جولان_ دیده به جهان گشود. یحیی را با انتساب به زادگاهش، نواوی یا نووی لقب داده اند. پدر وی در قریهی نوی، دکان داشته است و از او به عنوان مردی پرهیزکار یاد کرده اند. او پسرش یحیی را در ده سالگی در دکان به کار گمارد و یحیی از همان کودکی با قرآن انس گرفت و از بازی با همسالان خویش گریزان بود.
یحیی ده ساله بود که فرزانه ای پرهیزکار به نام شیخ یاسین بن یوسف مراکشی گذارش به قریه نوی افتاد و با دیدن یحیی، به استعداد و صفای باطنش پی برد و پدرش را به آینده درخشان فرزندش نوید داد و به او توصیه کرد که در تربیت و تعلیم او سنگ تمام بگذارد.
یحیی در دوازده سالگی، در سال 649ق. همراه پدرش برای تحصیل علم، عازم دمشق_ مرکز علم و عالمان آن روزگار_ شد. او ابتدا به مجلس درس مفتی شام تاجالدین عبدالرحمن بن ابراهیم بن ضیاء فزاری معروف به فرکاح (متوفای 690ق) راه یافت اما چون در آنجا حجره ای برای اقامت او نبود، پس از مدت کوتاهی به توصیه استادش فرکاح، به مدرسه رواحیه رفت و در محضر استاد اسحاق بن احمد مغربی (متوفای 650ق) به تلمذ پرداخت.
وی پس از دو سال اقامت و تحصیل در دمشق، با پدرش به حج رفت. سفر آن ها حدود یک ماه و نیم به درازا کشید و در تندرستی و حالات روحی وی تأثیر به سزایی برجا گذارد. وی، همچنان که خود نیز گفته است، پس از سکونت در مدرسه رواحیه، تمام وقت و توان خود را صرف تحصیل علم کرد و جدیت سرسام آوری از خود نشان داد.
وی روزانه دوازده درس از کتاب های «الوسیط»، «المهذب»، «صحیح مسلم»، «اللمع»، «إصلاح المنطق»، صرف، اصول فقه، اسماء الرجال و اصول دین می خوانده است و جالب این جاست که در کنار این ها، هرگز از تزکیه نفس، اذکار و نوافل نیز غافل نگشت.
وی در فقه علاوه بر اسحاق بن احمد مغربی، در نزد عبدالرحمن بن نوح بن محمد مقدسی (متوفی 654ق)_ که آن ها نیز از شاگردان ابن صلاح شهرزوری (متوفی 643ق) _ تلمذ کرده است. ابراهیم بن عیسی مرادی اندلسی (متوفی 668ق)، ابواسحاق ابراهیم بن عمر بن مضر واسطی، ابوالبقاء خالد بن یوسف بن سعد نابلسی (متوفی 663ق) و ابوالفرج عبدالرحمن بن محمد بن احمد قدامه مقدسی (متوفی 682ق) نیز از اساتید او در حدیث هستند. ابوالفتح عمر بن بندار ابن عمر بن علی تفلیسی (متوفی 672ق) در علم اصول، احمد بن سالم مصری (متوفی 664ق) و محمد بن عبداله بن عبداله بن مالک (متوفی 672ق) در نحو و لغت، استاد وی بوده اند.