نوشیروانی. [ رَ ] ( ص نسبی ) منسوب به نوشیروان. رجوع به نوشیروان و انوشیروان شود : به جوی اندرون آب ، نوش روان شد از این عدل و انصاف نوشیروانی.
فرخی ( دیوان چ دبیرسیاقی ص 393 ).
دانشنامه آزاد فارسی
طایفۀ بلوچ ایران و پاکستان، از طوایف ناحیۀ سراوان در بلوچستان ایران و خاران و پنجگور در بلوچستان پاکستان. محل اصلی سکونت طایفۀ نوشیروانی، ناحیۀ خاران در غرب بلوچستان ـ پاکستان بود. گروه هایی از اینان در دو ـ سه قرن گذشته به سراوان مهاجرت کرده، در ناحیۀ کوهک استقرار یافتند. جمعیت این مردم در سال های سلطنت مظفرالدین شاه بالغ بر ۱۰۰۰ خانوار بود. از جمعیت این طایفه در سال های بعد اطلاعی در دست نیست. بسیاری از نوشیروانی های سراوان امروزه یک جانشین شده اند. در میان نوشیروانی ها این عقیده رواج دارد که اجداد آنان در دورۀ شاه عباس از اصفهان به بلوچستان انتقال یافته اند. نوشیروانی ها از دورۀ صفویه تا قرون ۱۳ـ۱۴ق از طوایف مقتدر بلوچستان به شمار می آمدند. اینان تا نیمه های دوم قرن ۱۲ق تابع خوانین براهوئی کلات بودند، اما پس از این دوره عملاً از آن حکومت جدا شدند. پردلخان نوشیروانی معاصر نادرشاه بود. آزادخان نوشیروانی و پسرانش اعظم خان و نوروزخان در زمان ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه بر خاران حکومت داشتند. اینان با چشم پوشی های دولت انگلیس، برای سال های طولانی، چندین ناحیه از بلوچستان را بارها به غارت گرفتند.