نورعلی شاه محمدعلی

نورعلی شاه، محمّدعلی (موصل ۱۲۱۲ق)
عارف و صوفی ایرانی. خاندان او از تون خراسان (فردوس کنونی) برخاستند. به سابقۀ خانوادگی، نخست به تحصیل علوم پرداخت. پس از آن به همراه پدرش به شیراز رفت و تربیت از میر عبدالحمید دکنی ملقّب به سید معصوم علی شاه گرفت. معصوم، پدر او را فیض علی و خود او را «نورعلی» خواند. فیض علی در ۱۱۹۹ق درگذشت و از آن پس، نورعلی بزرگ ترین یار معصوم علی شمرده شد. چندی بعد، معصوم علی عازم کابل و هرات شد و نورعلی را به خلافت از خود به ایران فرستاد. نورعلی نخست به اصفهان رفت و از آن جا به همراه مشتاق علی به کرمان سفر کرد، سپس به شیراز رفت و سرانجام پنج سالی در کربلا و نجف مجاورت اختیار کرد. آن گاه به موصل سفر کرد و سرانجام در همان جا وفات یافت و در جوار مرقد منسوب به یونس نبی دفن شد. نورعلی در ترویج تصوّف در ایران، نقشی مؤثر ایفا کرد و بیشترین اهمیت او نیز، در همین نکته است که پس از حدود ۳۰۰ سال، برای نخستین بار آداب تصوف را در ایران رواج داد. نورعلی در کرسی نامۀ سلسلۀ نعمة اللهیه قرار دارد و پس از او، حسین علی شاه به خلافت از او، در این کرسی نامه به چشم می آید. نورعلی را، گاه در مقابل علی فرزند سلطان علی شاه که هر دو در همین سلسله قرار دارند، نورعلی شاه اول و این دومی را نورعلی شاه ثانی می خوانند. چندین مثنوی، جامع الاسرار و روضةالشهداء درشمار آثار اویند.