نورتابناکی ( به انگلیسی: photoluminescence ) یکی از گونه های تابناکی است که در آن، ماده با جذب کردن فوتون برانگیخته می شود و بر اثرگذارِ الکترونیِ اندرنواری، نور می گسیلد. نورتابناکی بیشتر در نیمه رساناها بررسی می شود. در نورتابناکی، نیمه رسانا با جذب کردن فوتون هایی با انرژی بیشتر از گاف انرژی ( گاف باند ) خود برانگیخته می شود و هنگام فروانگیزش از تراز بالا به تراز پایین نور می گسیلاند. این فرآیند هم در نیمه رساناها با گاف باندِ مستقیم ( direct bandɡap ) و هم با گاف باندِ غیرمستقیم ( indirect bandɡap ) روی می دهد ولی از آنجا که گذار اندرنواری در ماده هایی با گاف باند - غیرمستقیم باید با جذب یا گسیل فونون ( به نوسان اتم های یک بلور بر اثر برانگیختگی گرمایی فونون می گویند ) همراه باشد معمولاً احتمال روی دادنشان کمتر است و همینطور از بازده کمتری برخوردارند.
طول موج نور دَرآشامیده و گسیل شده متفاوت است. نور گسیل شده معمولاً دارای انرژی کمتری از نور درآشامیده است.
نمونه ترکیب هایی که دارای ویژگی نورتابناکی هستندː پتاسیم کلرید ( KCl ) که در آن عنصر آلایندهٔ تالیم ( TL ) را آمیخته باشند. از جمله کاربردهای این ترکیب ها در ساخت لامپ های فلورسنس است. بر اثر تخلیه الکتریکی از مخلوط بخار آرگن و جیوه، نوری تولید می شود که عمدتاً در حوزه باند فوق بنفش و آبی می باشد. منتها دیواره لامپ فلور سنت از موادی پوشانده می شود که انتقال فرکانسی استوکس روی دهد و ضمن آن نور منتشره از لامپ به حوزه باند مرئی نوری منتقل می گردد. < [ ۱]
فرایند های نورتابناکی را بر اساس پارامتر های مختلف می توان طبقه بندی کرد مانند انرژی فوتون نشر شده. برانگیخته شدن شدید موقعیتی را توصیف می کند که درآن فوتون هایی با طول موج خاص جذب می شوند و فوتون های معادل آن بسیار سریع دوباره ساطع می شوند. این معمولا به عنوان رزونانس فلورسانس معرفی می شود. برای مواد در محلول با در فاز گاز، این فرایند شامل الکترون ها می باشد اما هیچ انتقال انرژی قابل توجهی شامل ویژگی های مولکولی ماده شیمیایی بین جذب و نشر وجود ندارد. در نیمه رساناهای بلوری معدنی در صورت شکل گیری یک باند الکترونیکی، نشر ثانویه می تواند پیچیده تر باشد، زیرا وقایع ممکن است شامل هر دو سهم مشارکت های همدوسی باشند مانند تشدید پراکندگی رایلی که در آن یک رابطه فاز ثابت که با محرک میدان نور حفظ می شود؛و مانند مشارکت های همدوسی. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفطول موج نور دَرآشامیده و گسیل شده متفاوت است. نور گسیل شده معمولاً دارای انرژی کمتری از نور درآشامیده است.
نمونه ترکیب هایی که دارای ویژگی نورتابناکی هستندː پتاسیم کلرید ( KCl ) که در آن عنصر آلایندهٔ تالیم ( TL ) را آمیخته باشند. از جمله کاربردهای این ترکیب ها در ساخت لامپ های فلورسنس است. بر اثر تخلیه الکتریکی از مخلوط بخار آرگن و جیوه، نوری تولید می شود که عمدتاً در حوزه باند فوق بنفش و آبی می باشد. منتها دیواره لامپ فلور سنت از موادی پوشانده می شود که انتقال فرکانسی استوکس روی دهد و ضمن آن نور منتشره از لامپ به حوزه باند مرئی نوری منتقل می گردد. < [ ۱]
فرایند های نورتابناکی را بر اساس پارامتر های مختلف می توان طبقه بندی کرد مانند انرژی فوتون نشر شده. برانگیخته شدن شدید موقعیتی را توصیف می کند که درآن فوتون هایی با طول موج خاص جذب می شوند و فوتون های معادل آن بسیار سریع دوباره ساطع می شوند. این معمولا به عنوان رزونانس فلورسانس معرفی می شود. برای مواد در محلول با در فاز گاز، این فرایند شامل الکترون ها می باشد اما هیچ انتقال انرژی قابل توجهی شامل ویژگی های مولکولی ماده شیمیایی بین جذب و نشر وجود ندارد. در نیمه رساناهای بلوری معدنی در صورت شکل گیری یک باند الکترونیکی، نشر ثانویه می تواند پیچیده تر باشد، زیرا وقایع ممکن است شامل هر دو سهم مشارکت های همدوسی باشند مانند تشدید پراکندگی رایلی که در آن یک رابطه فاز ثابت که با محرک میدان نور حفظ می شود؛و مانند مشارکت های همدوسی. [ ۲]
wiki: نورتابناکی