نوربخش جواد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «جواد نوربخش» استاد روان پزشکی دانشگاه تهران و پیر سلسله نعمت اللهی و نویسنده بود. وی در نوزدهم آذرماه 1305ش در شهر کرمان پا به عرصه وجود نهاد. به سال 1313ش پس از فراگیری قرآن کریم و دیوان حافظ در مکتب خانه، به دبستان رفت و پس از طی دوره دوازده ساله تحصیلات دبستانی و دبیرستانی در مدت ده سال، خرداد ماه 1323ش در رشته ادبی و شهریور ماه همان سال، در رشته طبیعی موفق به دریافت دیپلم گردید. سال بعد با شرکت در آزمون ورودی رشته های حقوق و پزشکی دانشگاه تهران و پذیرش در هر دو رشته، از کرمان به تهران عزیمت و در رشته پزشکی دانشگاه تهران ثبت نام نمود.
با ورود به عالم فقر و تصوف، به شوق دیدار پیر طریقت وقت، مونس علی شاه حاج میرزا عبدالحسین ذوالریاستین، به دیدار او شتافت و پس از چندی حسب الامر پیر طریقت، در خانقاه نعمت اللهی تهران ساکن گردید. با گذشت زمانی کوتاه، مسؤولیت نگه داری کتاب خانه و اداره امور خانقاه و پذیرایی از درویشان در شب های جمعه به او محول گردید و پس از چندی به مقام شیخ المشایخی سلسله نعمت اللهی منصوب شد.
پس از تکمیل دوره پزشکی، به سال 1331ش، در سمت معاون اداره بهداری به شهرستان بم اعزام و پس از چندی به ریاست بهداری منصوب گردید. همزمان، رسیدگی به دراویش نعمت اللهی نواحی همجوار را مونس علی شاه به او واگذار کرد. وی به تهیه زمین و احداث خانقاه در آن شهر اقدام نمود، که پس از تکمیل در سال 1332ش، بر دروایش سلسله نعمت اللهی وقف گردید.
با مرگ مونس علی شاه در بیست و چهارم خردادماه 1332ش و حسب وصیّت آن وی، هدایت سلسله نعمت اللهی به عهده جواد نوربخش (نورعلی شاه) سپرده شد.
او در سال 1333ش با پروانه دانشور، از نوادگان وفاعلی شاه، ازدواج کرد و به سال 1335ش پس از پایان خدمت پزشکی در شهرستان بم، به اتفاق خانواده به تهران بازگشت. با اشتغال در بیمارستان روزبه، فعالیت علمی و تخصصی او در رشته پزشکی دانشگاه تهران آغاز شد؛ پس از طی مراحل علمی، در سال 1350ش به مقام استادی تمام وقت رشته روان پزشکی دانشگاه تهران نائل و در سال 1356ش بازنشسته گشت.
طی این دوران، علاوه بر ریاست انجمن روان پزشکی- به مدت دو سال- ریاست بیمارستان روزبه و ریاست گروه روان پزشکی دانشگاه تهران را نیز عهده دار بود؛ و برای ساخت بیمارستان اوین در تهران، تلاش نمود. از سال 1331ش به بعد، افزون بر خدمات پزشکی و روان پزشکی، آثار و تألیفات و نتایج تحقیقات چندی در زمینه علم روان پزشکی نیز از او انتشار یافته است.

دانشنامه آزاد فارسی

نوربخش، جواد (کرمان ۱۳۰۵ ـ آکسفورد ۱۳۸۷ش)
نوربخش، جواد
(نام اصلی: جواد باغبانی کرمانی) پیشوای طریقت مونس علیشاهی، از شاخه های طریقت نعمت اللهی صفی علیشاهی. تحصیلات مقدماتی را در کرمان گذراند و دکترایش را از دانشکدۀ پزشکی دریافت کرد. دورۀ تخصصی پزشکی را در پاریس به پایان رسانید. مدتی در دانشکده پزشکی تهران تدریس کرد. نوربخش با نوادۀ مونس علیشاه ازدواج کرد. پس از فوت حاج میرزا عبدالحسین ذوالریاستین معروف به مونس علیشاه (۱۲۵۰ـ۱۳۳۲ش)، ۲۱ نفر ادعای جانشینی و قطبیت کردند و این در حالی بود که او به کسی حکم جانشینی نداده بود. او که در همان زمان معاونت بهداری بم را به عهده داشت (۱۳۳۱)، مصمم تر از همه ادعای قطبیت کرد. نوربخش ملکیت خانقاه را از ورثۀ مونس علیشاه خریداری کرد و در آن جا به ادارۀ امور خانقاه پرداخت. او بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به لندن رفت و در آن جا مقیم شد. در ۱۹۸۴، برای اداره خانقاه ها، سازمان خیریه ای تأسیس نمود. او به تأسیس ۱۲۰ خانقاه در ایران، ۹ خانقاه در امریکا و تعدادی در اروپا و افریقا پرداخته است. فرقۀ او با توجه به شهرت وی به نوربخش، نوربخشیه نیز نامیده می شود، ولی این نوربخشیه نباید با طریقت نوربخشیه که سید محمد نوربخش، از مشایخ قرن ۹ مؤسس آن بود، اشتباه شود (← نوربخشیه). از دیگر فعالیت های نوربخش می توان به انتشار مجله ای با نام صوفی در لندن به دو زبان فارسی و انگلیسی به سردبیری فرزندش علیرضا نوربخش اشاره کرد . از آثار اوست: فقر و فقیر؛ پیران طریقت؛ زندگی و آثار شاه نعمت الله ولی؛ پیران خراسان؛ فرهنگ نوربخش (در ۸ مجلد)؛ آداب خانقاه و مراقبه. نوربخش دیوان شعری مشتمل بر قصیده، غزل، مثنوی و رباعی نیز دارد.

پیشنهاد کاربران

بپرس