نوح سامانی دوم

دانشنامه آزاد فارسی

نوح سامانی دوم (۳۵۳ـ۳۸۷ق)
(یا: ابوالقاسم نوح بن منصور سامانی) ملقب به امیررَضی ، هفتمین امیر (حک: ۳۶۶ـ۳۸۷ق) سلسلۀ سامانیان . پس از منصور اوَل در سن ۱۳ سالگی به امارت رسید و طائع ، خلیفۀ عباسی برای او فرمان حکومت فرستاد و مادرش ، کفالت وی را عهده دار شد. حسام الدوله تاش حاجب بزرگ ، و فائق خاصه ، زمام کارها را به دست گرفتند و ابوالحسن سیمجور در مقام سپهسالاری باقی ماند و ابوالحسین عُتبی به وزارت رسید و کارها سامان یافت . عُتبی در ۳۷۱ق ابوالحسن سیمجور را برکنار کرد و مقام وی را به تاش داد. اما سال بعد ابوالحسن سیمجور با همدستی فائق، عتبی را به قتل رساند. چندی بعد، عبدالله بن محمد بن عُزَیر به وزارت امیر نوح رسید و تاش را عزل کرد و ابوالحسن سیمجور را بار دیگر مقام سپهسالاری داد. تاش عصیان کرد و به یاری فخرالدولۀ دیلمی ، نیشابور را گرفت ، اما مادر امیر نوح و ابن عزیر وزیر در عزل او پای فشردند و ابوالحسن سیمجور در نبردی دیگر نیشابور را باز پس گرفت و تاش در ۳۷۷ق در گرگان درگذشت . ابوعلی سیمجور، پسر و جانشین ابوالحسن سیمجور، عملاً فرمانروای مستقل خراسان گشت و سلطۀ امیر به نواحی بخارا و سمرقند محدود گردید. فائق که نتوانسته بود به حکومت و سپهسالاری خراسان دست یابد، پس از یک چند جنگ و نزاع با ابوعلی سیمجور، بغراخان را به تصرف بخارا برانگیخت . ابوعلی سیمجور نیز روابط دوستانه ای با بغراخان برقرار کرد و بغراخان در ۳۸۲ق یا ۳۸۳ق بر سمرقند و بخارا مستولی شد و عبدالعزیز سامانی را به جای امیر نوح که به آمویه گریخته بود، به امارت برداشت و سپس روانۀ ترکستان شد، اما در سمرقند درگذشت. نوح به بخارا بازگشت و کنترل اوضاع را به دست گرفت و برای دفع ابوعلی سیمجور و فائق ، که با وی دست اتحاد داده بود، سبکتکین و پسرش محمود غزنوی را از غزنه فراخواند. آنان فتنۀ این دو سردار یاغی را فرونشاندند. نوح بن منصور در رجب ۳۸۷ق پس از یک دوره بیماری سخت درگذشت .

پیشنهاد کاربران