نهی

[ویکی فقه] نهی (قرآن). صیغه دالّ بر طلب ترک فعل ، را نهی گویند.
فعل نهی (امر بازدارنده) لفظی است که گوینده به سبب آن، ترک حالت یا کاری را بخواهد. صیغه نهی ظهور در حرمت و فساد دارد و از اقسام انشا است، مانند: (وَلاَ تُفْسِدُواْ فِی الاَرْضِ بَعْدَ اِصْلاَحِهَا...)؛ "و در زمین پس از اصلاح آن فساد مکنید".
معانی مجازی
گاهی نهی، مجازاً در معانی دیگر به کار می رود؛ مانند:۱. نهی دعایی : (... رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا اِن نَّسِینَا اَوْ اَخْطَاْنَا...)؛ "پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر" ؛۲. نهی ارشادی : (... لاَ تَسْاَلُواْ عَنْ اَشْیَاء اِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ...)؛ "از چیزهایی که اگر برای شما آشکار گردد شما را اندوهناک می کند مپرسید". گاهی نیز برای تسویه ، اختصار و تقلیل، یأس ، بیان عاقبت ، اهانت و… به کار می رود.

نهی (ادبیات). در ادبیات، منع یا بازداشتن کسی از کاری یا چیزی؛ مانند «دامن عشوه به داغ دل طالب مفشان ـ کاین چراغی است که بیداد تو افروخته است». گاهی نیز روی سخن ادیب با خود است: «حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی ـ دام تزویر مکن چون دگران قرآن را». نهی ممکن است در معنای تأمل، تحذیر، اندرز، توبیخ، تحریک، دریغ، تهدید و مانند آن ها به کار رود.

نهی (اصول فقه). نَهی (اصول فقه)
در اصول فقه، هر کلامی را که دلالت بر درخواست ترک کند نهی گویند. از مباحث عمده در باب نهی این است که آیا نهی دلالت بر حرمت دارد یا خیر؛ مثلاً هرگاه مولی از عملی نهی کند، و بگوید به منزل فلان کَس نرو؛ آیا معنای این نهی، حرام بودن آن عمل است یا مضمون آن تنها نامطلوب بودن آن است و حرمت را باید از دلیل دیگر فهمید. اکثر اصولیان معتقدند نهی ظهور در حرمت دارد. نهی یا ارشادی است یا تحریمی؛ اگر نهی، ارشاد به فساد و عدم وقوع عملی باشد به آن نهی ارشادی گویند؛ مثلاً می گوید: صیغۀ طلاق را انسان غیر عادل جاری نکند، این نهی ارشاد به فساد طلاقی است که غیر عادل جاری می کند نه آن که طلاق غیر عادل حرام باشد. در مقابل، نهی تحریمی است که معنای آن منع از فعل به صورت الزامی است؛ مانند زنا نکن. این نهی دلالت بر حرمت دارد.