نهضت پان ـ اَمِریکَن (Pan-Americanism)
جنبش همکاری های بازرگانی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و سیاسی در میان کشورهای امریکای شمالی، مرکزی و جنوبی. هنری کِلی و تامس جفرسون اصول نهضت را در اوایل دهۀ ۱۸۰۰ ارائه دادند و اندکی بعد ایالات متحد از طریق اصل مونروئه سیاست جدیدی را در رابطه با مداخلۀ کشورهای اروپایی در امور نیمکرۀ غربی اعلام کرد. اما بسیاری از کشورهای امریکای لاتین این اصل را پوششی برای مقاصد امپریالیستی امریکا تلقی کردند. در قرن ۱۹، ملی گرایی نظامی در امریکای لاتین ظهور کرد. ونزوئلا و اکوادور از کلمبیای بزرگ جدا شدند (۱۸۳۰)؛ فدراسیون امریکای مرکزی فروپاشید (۱۸۳۸)؛ آرژانتین و برزیل بر سر اوروگوئه دائم در جنگ بودند و سپس هر سه کشور درگیر جنگ اتحاد سه گانه (۱۸۶۵ـ۱۸۷۰) برضد پاراگوئه شدند؛ و در جنگ اقیانوس آرام (۱۸۷۹ـ۱۸۸۳)، شیلی، پرو و بولیوی را شکست داد؛ اما در تمام این مدت با نشست های بین کشورهای امریکایی ـ پاناما (۱۸۲۶)، لیما (۱۸۴۷)، سانتیاگو (۱۸۵۶)، و لیما (۱۸۶۴) که هدف اصلی آن ها تأمین دفاع مشترک بود، برای تشکیل نهضت پان ـ آمریکن کوشش می شد. نخستین کنفرانس های پان امریکن نشست مدرن پان امریکن در واشینگتن (۱۸۸۹ـ۱۸۹۰) تشکیل شد که همه کشورها به استثنای جمهوری دومینیکن در آن شرکت کردند. در آن، پیمان هایی در زمینۀ حل اختلاف ها و تعدیل تعرفه ها امضا و دفتر تجاری جمهوری های امریکایی تأسیس شد که بعدها به اتحادیۀ پان امریکن تبدیل شد.
جنبش همکاری های بازرگانی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی و سیاسی در میان کشورهای امریکای شمالی، مرکزی و جنوبی. هنری کِلی و تامس جفرسون اصول نهضت را در اوایل دهۀ ۱۸۰۰ ارائه دادند و اندکی بعد ایالات متحد از طریق اصل مونروئه سیاست جدیدی را در رابطه با مداخلۀ کشورهای اروپایی در امور نیمکرۀ غربی اعلام کرد. اما بسیاری از کشورهای امریکای لاتین این اصل را پوششی برای مقاصد امپریالیستی امریکا تلقی کردند. در قرن ۱۹، ملی گرایی نظامی در امریکای لاتین ظهور کرد. ونزوئلا و اکوادور از کلمبیای بزرگ جدا شدند (۱۸۳۰)؛ فدراسیون امریکای مرکزی فروپاشید (۱۸۳۸)؛ آرژانتین و برزیل بر سر اوروگوئه دائم در جنگ بودند و سپس هر سه کشور درگیر جنگ اتحاد سه گانه (۱۸۶۵ـ۱۸۷۰) برضد پاراگوئه شدند؛ و در جنگ اقیانوس آرام (۱۸۷۹ـ۱۸۸۳)، شیلی، پرو و بولیوی را شکست داد؛ اما در تمام این مدت با نشست های بین کشورهای امریکایی ـ پاناما (۱۸۲۶)، لیما (۱۸۴۷)، سانتیاگو (۱۸۵۶)، و لیما (۱۸۶۴) که هدف اصلی آن ها تأمین دفاع مشترک بود، برای تشکیل نهضت پان ـ آمریکن کوشش می شد. نخستین کنفرانس های پان امریکن نشست مدرن پان امریکن در واشینگتن (۱۸۸۹ـ۱۸۹۰) تشکیل شد که همه کشورها به استثنای جمهوری دومینیکن در آن شرکت کردند. در آن، پیمان هایی در زمینۀ حل اختلاف ها و تعدیل تعرفه ها امضا و دفتر تجاری جمهوری های امریکایی تأسیس شد که بعدها به اتحادیۀ پان امریکن تبدیل شد.
wikijoo: نهضت_پان_ـ_امریکن