نهرو و اقتصاد هند

سیاست های اقتصادی سال های اولیه پس از استقلال هند محل بحث بوده است. جواهر لعل نهرو به عنوان اولین نخست وزیر هند پس از استقلال چهره ای تأثیرگذار در روند توسعه هند است. [ ۱]
در حالیکه گاندی حمایت سیاسی مردم را داشت، نهرو استقلال سیاسی را با استقلال اقتصادی همراه کرد.
او فعالیت هایش را با هدف رفع مشکل بیکاری و بالا بردن استانداردهای زندگی توده مردم که غالباً در فقر و رنج بودند آغاز کرد. تمرکز نهرو بر فردگرایی به علاوه مالکیت سوسیالیستی صنایع بزرگ مورد نیاز برای ساخت یک کشور اقتصادی بزرگ بود. . هر چند او ایده برنامه های اقتصادی پنج ساله را از شوروی الهام گرفته بود اما الگو رفتاری او متفاوت از کشورهای سوسیالیستی زمان خود یعنی شوروی، چین، لهستان و مجارستان بود. [ ۲] به نظر نمی رسید که او اعتقاد به لزوم کاپیتالیسم برای توسعه داشته باشد. [ ۳]
علاوه بر دموکراسی، سکولاریسم، سوسیالیسم، اتحاد ملی، عدم تعهد، علم و تکنولوژی و مدرنیزه کردن جامعه سنتی هند، نهرو برنامه های توسعه اقتصادی را به هند معرفی کرد. [ ۴] او به کنترل دولت بر اقتصاد اعتقاد داشت. [ ۵] همان طور که خود او در جلسه ای در کنگره ملی گفت: «. . . مالکیت و کنترل صنایع دفاعی و کلیدی باید بالاخره ملی شوند. » وی در همان جلسه نتیجه گیری می کند «ما نباید اجازه دهیم این صنایع به دست بخش خصوصی بیفتند و در نتیجه به انحصار بخش خصوصی در بیاید. »[ ۶]
یکی از کلیدی ترین اصلاحات اقتصادی در زمان نهرو معرفی برنامه های پنج ساله در سال ۱۹۵۱ بود. [ ۷] این برنامه ها برای به بیان هزینه های دولت و هزینه هایی که می بایست صرف توسعه بخش های مهم از جمله کشاورزی، صنعت و تحصیل شود، می پرداخت. با عملی شدن این برنامه ها دنیا متوجه رشد چشم گیر هند به سمت توسعه شد. [ ۸]
نهرو به علت اینکه تخصصی در علم اقتصاد نداشت، متوجه چرایی مشکلات و از کارافتادگی های مستمر اقتصاد هند نبود. تأکید نهرو بر اهمیت اصلاحات ارضی و افزایش تولید از طریق تفویض تکنولوژی و همکاری برای اطمینان از توزیع عدالت در خلال سرمایه داری بود. این ها چارچوب سخنرانی های سالانه نهرو در اتاق بازرگانی هند به مدت ۱۵ سال بود. [ ۹] از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۴۷ برای بیش از ۴۰ سال رشد اقتصادی هند ۰٪ بود. هند شاهد رشد اقتصادی سالانه ۴٪ تا سال ۱۹۶۴ بود. رقمی بالاتر از رشد اقتصادی چین، ژاپن و بریتانیا در همان برهه زمانی. [ ۱۰]