نمودار رنگ به درخشندگی

نمودار رنگ - درخشندگی ( به انگلیسی: color - luminosity ) به اختصار نمودار C - L خوانده می شود. نمودارهای دیگری نیز مانند نمودار رنگ - قدر یا ( color - magnitude ( C - M نیز وجود دارند که رنگ برحسب یک فاکتور دیگر را نشان می دهند. در نمودار C - L برای ستاره های کمرنگ تر از خورشید همان رشتهٔ اصلی نمودار هرتسپرونگ - راسل است. این نمودارها بر پایهٔ قدر مطلق طیف نمایی و قدر ظاهری هستند. رنگها و قدرها به صورت فتوالکتریک اندازه گیری شده اند و به سیستم B و V جانسون–مورگان تبدیل شده اند. بر مبنای این روش که روش استاندارد تابش سنجی ستاره هاست، شاخص رنگ در محور افقی نمودار C - L قرار می گیرد.
گروههای اصلی نمودار که در شکل مقابل دیده می شوند:
• رشتهٔ اصلی که از تعدادی غول زرد تشکیل شده است .
• غول های روشن تر با درخشندگی نوع II که از فاصلهٔ هرتسپرونگ پل زده اند. ( فاصله یا گپ هرتسپرونگ فاصلهٔ میان بالای رشتهٔ اصلی تا غولهای سرخی است که تقریباً ۱٫۵ برابر خورشید جرم دارند. ) [ ۱]
• کوتوله هایی در زیر رشتهٔ اصلی
این نمودار [ ۲] برای بیشتر ستارگان صورت فلکی دب اکبر تهیه شده است. ستارگان صورت فلکی دب اکبر به دو گروه تقسیم می شوند:گروهی که پراکنده است و گروهی که کمی فشرده است. دانشمندان برای این که بتوانند نمودار رنگ - درخشندگی را برای صورت فلکی دب اکبر تهیه کنند در رصدخانهٔ لیک بر روی ستاره های آن اندازه گیری های فتوالکتریک انجام دادند تا بتوانند رنگ و درخشندگی آن ها را به دست آورند.
رصدها در طول سال ۱۹۳۵ انجام شدند. ابزار رصدی شامل یک تلسکوپ شکستی ١٢اینچی و دستگاه EMI 5659 ( یک دستگاه نوری ) بود. در آن رصدها از فیلترهای Corning ٣٣٨٥ برای رصد ستاره های زرد و از Corning ٥٥٤٣ نیز برای رصد ستارگان آبی استفاده می شد. اطلاعات بدست آمده را با یک سری فرمول به سیستم B, V جانسون–مورگان تبدیل می کنند. در طی تحقیقات مشخص شده است که فرمول تبدیل برای ستارگان با درخشندگی متفاوت در محدودهٔ رنگی رصدی فرقی نمی کند.
رابطهٔ بین رنگ و ردهٔ طیفی به صورت واضحی در نمودارها بیان می شوند. در ردهٔ طیفی بین G٠, K٢ غولها با رنگ رابطهٔ منظمی نشان نمی دهند.
در نمودارهای رنگ - درخشندگی رشتهٔ اصلی و درخشندگی در درجه های ٢و٣ مشخص شده است. دقت بالای نمودار به علت تغییرات کامپیوتری و دقت بالا در آن است.