نمایشگاه گردان

نمایشگاه گردان یا هنرگردان یا کیوریتور ( به انگلیسی: Curator ) ، کسی است که از طریق تخصص، اطلاعات و ذوق شخصی، اقدام به گردهم آوری و برگزاری نمایشگاه برای آثار هنری ( عمدتاً تجسمی ) می کند. لزوماً کیوریتور کار چند هنرمند را دور هم جمع نمی کند. کیوریتور می تواند کار یک هنرمند را به نمایش بگذارد. [ ۱] در ایران به کسی که مسئولیت برگزاری نمایشگاه ( عموماً گروهی ) ، انتخاب عنوان نمایشگاه و نوشتن توضیحات را برعهده دارد و دلایل کنار هم قرار گرفتن آثار را بیان می کند، کیوریتور می گویند. [ ۲]
تاریخچهٔ نمایشگاه گردانی به تکنیک هایی برمی گردد که مارسل دوشان به سال ۱۹۳۸ در اجرای نمایشگاه بین المللی سوررئالیست ها در پاریس به کار برد. این تکنیک ها ترفندهایی ساده و هوشمندانه برای تأثیر فوری، شدید و غریب بودند که دوشان به آن ها احتیاج داشت، به منظور ارائهٔ آثار سوررئالیست ها در بیرون از موزه و فضای آکادمیک و نظام سنتی متداول. آثاری که بر این بیرون ماندن اصرار داشتند. هنوز هم نمایشگاه گردانی معاصر همین دغدغه ها را دارد. [ ۳] هانس اولریش اوبریست در کتاب خود شیوه های هنرگردانی نشر حرفه هنرمند ترجمه کتایون یوسفی در این باره می گوید: «ریشهٔ لاتین کلمهٔ «Curare» به معنی مراقبت کردن است. در رم باستان «Curatore» خادمِ شهری بود که وظایف پیش پا افتاده اما مهم و ضروری مثل نظارت بر تأسیسات عمومی، گرمابه و فاضلاب را برعهده داشت. در قرون وسطی که بُعد متافیزیکی انسان مورد تأکید قرار گرفت، «Curatus» به مثابه کشیشی بود که از روح انسان مراقبت می کرد. تا اواخر قرن هجدهم «Curator» معنای مراقبت از یک بخش موزه را پیدا کرد. در طول اعصار از این ریشه، انواع مختلف مراقبت استنباط شده، اما گونهٔ معاصرش همان معنای نیای باستانی را دارد: کاشتن، عمل آوردن، هرس کردن و کمک به مردم برای آنکه زندگی و محیط مشترک شان را بهبود دهند. »
برای لغت مصطلح «کیوریتور»، جایگزین هایی مانند: موزه دار، سرپرست هنری، نمایشگاه گردان، نمایش گردان، هنرگردان یا هنربان پیشنهاد شده است. [ ۱] [ ۳]