نمازخواندن امام علی پشت سر خلفاء

[ویکی فقه] نمازخواندن امام علی پشت سر خلفاء (شبهه). یکی از شبهاتی که علمای اهل سنت در رابطه با امام علی (علیه السّلام) مطرح کرده اند این است که حضرت یکی از مشاورین نزدیک عمر بود که با او در تمام قضایای دولت و امور مردم مشارکت داشت و بهترین و باارزش ترین مشورت ها را می داد و در این رابطه هیچ چیزی مانع او نبود. پشت سر عمر نماز می خواند و به دستورات او عمل می کرد.... برای روشن شدن حقیقت مساله، باید تمامی روایاتی را که دلالت می کند که امام علی (علیه السّلام) پشت سر خلفاء نماز خوانده اند، تک تک بررسی شود.
۱. روی الطبرسی فی الاحتجاج: وحضر المسجد وصلّی خلف ابی بکر.
طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۱، ص۱۲۶.
وفی نوادر احمد بن عیسی الاشعری عن عثمان بن عیسی، عن سماعة، قال: سالته (علیه السّلام) عن مناکحتهم والصلاة معهم؟ فقال: هذا امر تمدید ان یستطیعوا ذاک، قد انکح رسول الله صلی الله علیه وآله، وصلی علی (علیه السّلام) وراءهم. این روایت را شیخ حر عاملی (رحمت الله علیه) در کتاب وسائل، در باب استحباب حضور الجماعة خلف من لا یقتدی به، للتقیة والقیام فی الصف الاول معه، نقل کرده است. یعنی این که از باب تقیه و در زمانی که جان، مال و ناموس انسان در خطر باشد، مستحب است انسان در نماز جماعت کسی که نماز خواندن پشت سر او جایز نیست، حاضر شود. و همچنین علامه مجلسی (رحمت الله علیه) در کتاب بحارالانوار، باب نکاح المشرکین و الکفّار و المخالفین و النصاب نقل کرده است. پس این روایت، اهل سنت را به مقصدشان نمی رساند؛ چرا که در تقیه بحث اکراه و اجبار مطرح است و اگر انسان مجبور باشد، حتی می تواند دخترش را به کافر و مشرک عقد کند؛ چه رسد به کسی ظاهراً خود را مسلمان می داند و پنج وقت نماز می خواند.
نقل روایت توسط حمیری و شیخ حرعاملی
روی الحمیری عن جعفر، عن ابیه قال: کان الحسن والحسین (علیهم السّلام) یقرآن خلف الامام. و در وسائل نیز این گونه آمده است: عبدالله بن جعفر فی (قرب الاسناد) عن الحسن بن ظریف، عن الحسین بن علوان، عن جعفر، عن ابیه قال: کان الحسن والحسین (علیهما السّلام) یقرآن خلف الامام. مرحوم علامه مجلسی در تبیین کلمه «امام» در این روایت می نویسد: «خلف الامام» ای ائمة الجور الذین کانوا فی زمانهما (علیهماالسلام). ... منظور از «امام» در این روایت، همان ائمه جوری هستند که در زمان آن حضرات حکومت را در دست داشتند. بلی، امام حسن و امام حسین (علیهما السّلام) پشت سر آن ها می ایستاد؛ اما به آن ها اقتدا نمی کرد و برای خودشان نماز می خواندند. حضور در نماز جماعت آن ها در زمان های عادی مستحب مؤکد است؛ چنانچه بسیاری از علما به آن قائل هستند و روایات نیز آن را تایید می کند. و در زمان تقیه حضور در نماز جماعت آن ها واجب است؛ البته اگر امکان داشت باید اول نماز خود را در خانه بخواند و بعد در نماز جماعت آن ها حاضر شود و اگر امکان نداشت، در نماز جماعت حاضر شود؛ ولی برای خودش نماز بخواند و قرائت را ساقط نکند....
الهی ظهیر، احسان، الشیعة و اهل البیت، ص۶۱.
...