لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - باژگونه جواب گفتن شعر کسی را . ۲ - مهاجات هجو گویی . ۳ - مونث نقیض جمع : نقایض ( نقائض ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. [قدیمی] آنچه مخالف و مناقض چیز دیگر باشد.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
نقیضه که به آن «پارودی» یا «پَرودی» ( فرانسوی: parodie ) نیز گفته می شود، تقلید طنزگونه از یک کار هنریِ دیگر است. نقیضه در مواردی به قصد استهزاء و نقد اثر ساخته می شود و در مواقعی تنها هدف خنداندن است. این سبک یکی از فنون عمده طنز محسوب می شود.
پارودی در ادبیات اروپا به شکل های مختلف استفاده شده ولی تعاریف متفاوت معاصر آن، بیانگر نبود تعریفی مورد قبول همگان از این نوع ادبی است. با تأکید بر نظریه گفتگویی باختین و با توجه به دیدگاه های ژنت و بارت، می توان پارودی را چنین تعریف کرد: پارودی تقلید یا تغییر شکل عامدانه محصولی فرهنگی - اجتماعی ( شامل انواع متون ادبی و غیر ادبی و گفتار در معنای بسیار گسترده باختینی آن ) است که با دیدگاهی دست کم سرگرم کننده، نه لزوماً تمسخرآمیز، موضوع اصلی خود را بازآفرینی می کند. [ ۱]
نقیضه و نقیضه گوئی از دیرباز در ادبیات کهن فارسی به دو صورت جد و هزل وجود داشته است. نقیضه گویی در ادب فارسی به نظم محدود نبوده و در نثر هم استفاده می شده است. [ ۱]
بعضی بر این باورند با این که اصطلاح نقیضه، در ادبیات فارسی معادل پارودی در ادبیات غرب قرار گرفته است؛ اما از بسیاری جهات با آن تفاوت دارد. در ادبیات فارسی همه مقوله های پارودی، بورلسک، تراوستی و… زیر عنوان نقیضه جای می گیرند و نقیضه به تنهایی بار تمامی این اصطلاحات را به دوش می کشد. بنابر این در مقالات خود مناسب تر دانسته اند که نقیضه معادل بورلسک به کار برده شود نه پارودی. [ ۲]
نقیضه شعری به اثری گفته می شود که که به تقلیدِ شعر دیگری سروده شده و مبتنی بر طنز و هزل است. مثال:
• بوی کباب می رسد از مطبخم به دل/ «پیغام آشنا نفس روحپرور است». [ ۳]
• شاعر قرن نهم، بُسحقِ اطعمه، نقیضه هایی طنزآمیز بر آثار کثیری از شاعران پیش از خود، از جمله سعدی و حافظ، نوشته است که موضوع آن ها معرفی غذاهای رنگارنگ ایرانی است. [ ۴]
• ذبیح بهروز در فصلی به نام «گندستان» از رسالهٔ طنزآلودِ معراج نامه، که با نام مستعار نویسنده ( ابن دیلاق ) در زمان رضاشاه به طور زیرزمینی انتشار یافت، نقیضه ای بر گلستان نوشته است. گندستان در جماع و استمنا. از جمله، در «دیباچه»، به استفاده از آب دهان برای استمناء اشاره کرده است: «بنده همان به که به آب دهان/ کار کند روز و شب و سال و ماه». [ ۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفپارودی در ادبیات اروپا به شکل های مختلف استفاده شده ولی تعاریف متفاوت معاصر آن، بیانگر نبود تعریفی مورد قبول همگان از این نوع ادبی است. با تأکید بر نظریه گفتگویی باختین و با توجه به دیدگاه های ژنت و بارت، می توان پارودی را چنین تعریف کرد: پارودی تقلید یا تغییر شکل عامدانه محصولی فرهنگی - اجتماعی ( شامل انواع متون ادبی و غیر ادبی و گفتار در معنای بسیار گسترده باختینی آن ) است که با دیدگاهی دست کم سرگرم کننده، نه لزوماً تمسخرآمیز، موضوع اصلی خود را بازآفرینی می کند. [ ۱]
نقیضه و نقیضه گوئی از دیرباز در ادبیات کهن فارسی به دو صورت جد و هزل وجود داشته است. نقیضه گویی در ادب فارسی به نظم محدود نبوده و در نثر هم استفاده می شده است. [ ۱]
بعضی بر این باورند با این که اصطلاح نقیضه، در ادبیات فارسی معادل پارودی در ادبیات غرب قرار گرفته است؛ اما از بسیاری جهات با آن تفاوت دارد. در ادبیات فارسی همه مقوله های پارودی، بورلسک، تراوستی و… زیر عنوان نقیضه جای می گیرند و نقیضه به تنهایی بار تمامی این اصطلاحات را به دوش می کشد. بنابر این در مقالات خود مناسب تر دانسته اند که نقیضه معادل بورلسک به کار برده شود نه پارودی. [ ۲]
نقیضه شعری به اثری گفته می شود که که به تقلیدِ شعر دیگری سروده شده و مبتنی بر طنز و هزل است. مثال:
• بوی کباب می رسد از مطبخم به دل/ «پیغام آشنا نفس روحپرور است». [ ۳]
• شاعر قرن نهم، بُسحقِ اطعمه، نقیضه هایی طنزآمیز بر آثار کثیری از شاعران پیش از خود، از جمله سعدی و حافظ، نوشته است که موضوع آن ها معرفی غذاهای رنگارنگ ایرانی است. [ ۴]
• ذبیح بهروز در فصلی به نام «گندستان» از رسالهٔ طنزآلودِ معراج نامه، که با نام مستعار نویسنده ( ابن دیلاق ) در زمان رضاشاه به طور زیرزمینی انتشار یافت، نقیضه ای بر گلستان نوشته است. گندستان در جماع و استمنا. از جمله، در «دیباچه»، به استفاده از آب دهان برای استمناء اشاره کرده است: «بنده همان به که به آب دهان/ کار کند روز و شب و سال و ماه». [ ۵]
wiki: نقیضه
دانشنامه آزاد فارسی
نَقیضه (parody)
(یا: پارودی) گونه ای از مطایبه، تقلید مضحکه آمیز آثار ادبی جدّی، و از مهم ترین شگردهای ادبیات غرب. گذشته از شوخی با آثار ادبی، گاه در قالب نقد اثری ادبی و خالق آن یا انتقاد از اوضاع سیاسی و اجتماعی پدید می آید. نقیضه شبیه طنز است و با تقلید که هدفش تمجید است نه تمسخر تفاوت دارد. در ادبیات غرب پارودی آن است که شکل اثر اصلی حفظ شود و معنا تغییر یابد و برخلاف این را تراوستی (travesty) نامند. ارسطو در فن شعر ابداع پارودی را به هِگِمون (شاعر قرن ۵پ م) نسبت داده، اما گویا پیش از او هیپو ناخس (قرن ۶پ م) نبرد غوکان و موشان را به تقلید از سبک حماسی هومر سروده بود. آریستوفانس، نمایش نامه نویس یونانی، در غوکان، از کهن ترین نمونه های نقیضه، براساس سبک های نمایشی آیسخولوس و ائوریپیدس کار کرد. مجموعه داستان ریسۀ گل کریسمس (۱۹۱۲) اثر ماکس بیِربوم، به سبک و سیاق آثار نویسندگانی چون هنری جیمز، از نمونه های جدید نقیضه است. نقیضه سازی در دورۀ صفویه رونق فراوان داشت که نمونه هایی از آن را می توان در تذکره های آن دوره یافت. در روزگار معاصر نیز به این شگرد توجه شده است، مانند داستان «اسائۀ ادب» از صادق چوبک که به سبک و شیوۀ نثر گذشتگان است.
(یا: پارودی) گونه ای از مطایبه، تقلید مضحکه آمیز آثار ادبی جدّی، و از مهم ترین شگردهای ادبیات غرب. گذشته از شوخی با آثار ادبی، گاه در قالب نقد اثری ادبی و خالق آن یا انتقاد از اوضاع سیاسی و اجتماعی پدید می آید. نقیضه شبیه طنز است و با تقلید که هدفش تمجید است نه تمسخر تفاوت دارد. در ادبیات غرب پارودی آن است که شکل اثر اصلی حفظ شود و معنا تغییر یابد و برخلاف این را تراوستی (travesty) نامند. ارسطو در فن شعر ابداع پارودی را به هِگِمون (شاعر قرن ۵پ م) نسبت داده، اما گویا پیش از او هیپو ناخس (قرن ۶پ م) نبرد غوکان و موشان را به تقلید از سبک حماسی هومر سروده بود. آریستوفانس، نمایش نامه نویس یونانی، در غوکان، از کهن ترین نمونه های نقیضه، براساس سبک های نمایشی آیسخولوس و ائوریپیدس کار کرد. مجموعه داستان ریسۀ گل کریسمس (۱۹۱۲) اثر ماکس بیِربوم، به سبک و سیاق آثار نویسندگانی چون هنری جیمز، از نمونه های جدید نقیضه است. نقیضه سازی در دورۀ صفویه رونق فراوان داشت که نمونه هایی از آن را می توان در تذکره های آن دوره یافت. در روزگار معاصر نیز به این شگرد توجه شده است، مانند داستان «اسائۀ ادب» از صادق چوبک که به سبک و شیوۀ نثر گذشتگان است.
wikijoo: نقیضه
پیشنهاد کاربران
نقیضه که به آن �پارودی� یا �پَرودی� ( فرانسوی: parodie ) نیز گفته می شود، تقلید طنزگونه از یک کار هنریِ دیگر است. نقیضه در مواردی به قصد استهزاء و نقد اثر ساخته می شود و در مواقعی تنها هدف خنداندن است. این سبک یکی از فنون عمده طنز محسوب می شود.