[ویکی فقه] از آن جا که برخی آیه های قرآن در ارتباط با حوادث گذشته، به ویژه درباره تحولات عصر نزول است، ضرورت آگاهی از تاریخ برای فهم آیه های یاد شده انکار نشدنی است و به همین جهت، همان روزهای نخستین نزول آیه ها، سبب نزول (شرایط تاریخی آیه های نازل شده) نیز در کنار آن دهان به دهان نقل می شد.
از آن جا که برخی آیه های قرآن در ارتباط با حوادث گذشته، به ویژه درباره تحولات عصر نزول است، ضرورت آگاهی از تاریخ برای فهم آیه های یاد شده انکار نشدنی است و به همین جهت، همان روزهای نخستین نزول آیه ها، سبب نزول نیز در کنار آن دهان به دهان نقل می شد. سبب نزول چیزی جز شرایط تاریخی آیه های نازل شده نیست. از یاران رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) گروهی به آن آگاهی داشته اند که برترین ایشان حضرت علی (علیه السّلام) است ؛ و دیگران هر چه دارند، از دریای بی کران دانش وی بهره برده اند. گروهی نیز برای آگاهی یافتن از آیه های مربوط به امتهای گذشته، به اهل کتاب مراجعه می کردند و تفصیل مطالب مطرح شده در قرآن را از آنان فرا می گرفتند، که این مراجعه را می توان یکی از عوامل نفوذ اسرائیلیات در تفسیر قرآن نیز دانست.http://lib.eshia.ir/۱۶۰۴۶/۱/۴۵/سلونی
موارد بهره گیری از نقل های تاریخی
استفاده از منابع تاریخی برای فهم و تفسیر آیه ها، باید به اندازه ای باشد که مشکلات فهم را بر طرف کرده و مراد واقعی آیه را به ما بفهماند. زیرا پرداختن به جزییات و نکته های فرعی، مفسر را از کار اصلی خود، که تفسیر آیه هاست، باز داشته و به قصه پردازی می کشاند. آیات ناظر به تاریخ را می توان در چند دسته قرار دارد:
← آیات نسخ و امضای احکام
برای تفسیر آیه های یاد شده، نیازمند منابع تاریخی مختلفی هستیم، از قبیل: تاریخ پیامبران و امتهای آنان، تاریخ کتاب های آسمانی، تاریخ جامعه جاهلی پیش از اسلام و پس از آن، سیره و شخصیت پیامبر و موافقان و مخالفان آن حضرت، تاریخ برخوردهای فرهنگی و نظامی میان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دشمنان اسلام، که می توان آن ها را در سه بخش زیر خلاصه کرد:الف. پیامبران گذشته و امم پیشین؛ب. جامعه جاهلی قبل از اسلام؛ج. پیامبر اسلام و جامعه اسلامی.
← پیامبران گذشته و امم پیشین
...
از آن جا که برخی آیه های قرآن در ارتباط با حوادث گذشته، به ویژه درباره تحولات عصر نزول است، ضرورت آگاهی از تاریخ برای فهم آیه های یاد شده انکار نشدنی است و به همین جهت، همان روزهای نخستین نزول آیه ها، سبب نزول نیز در کنار آن دهان به دهان نقل می شد. سبب نزول چیزی جز شرایط تاریخی آیه های نازل شده نیست. از یاران رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلّم) گروهی به آن آگاهی داشته اند که برترین ایشان حضرت علی (علیه السّلام) است ؛ و دیگران هر چه دارند، از دریای بی کران دانش وی بهره برده اند. گروهی نیز برای آگاهی یافتن از آیه های مربوط به امتهای گذشته، به اهل کتاب مراجعه می کردند و تفصیل مطالب مطرح شده در قرآن را از آنان فرا می گرفتند، که این مراجعه را می توان یکی از عوامل نفوذ اسرائیلیات در تفسیر قرآن نیز دانست.http://lib.eshia.ir/۱۶۰۴۶/۱/۴۵/سلونی
موارد بهره گیری از نقل های تاریخی
استفاده از منابع تاریخی برای فهم و تفسیر آیه ها، باید به اندازه ای باشد که مشکلات فهم را بر طرف کرده و مراد واقعی آیه را به ما بفهماند. زیرا پرداختن به جزییات و نکته های فرعی، مفسر را از کار اصلی خود، که تفسیر آیه هاست، باز داشته و به قصه پردازی می کشاند. آیات ناظر به تاریخ را می توان در چند دسته قرار دارد:
← آیات نسخ و امضای احکام
برای تفسیر آیه های یاد شده، نیازمند منابع تاریخی مختلفی هستیم، از قبیل: تاریخ پیامبران و امتهای آنان، تاریخ کتاب های آسمانی، تاریخ جامعه جاهلی پیش از اسلام و پس از آن، سیره و شخصیت پیامبر و موافقان و مخالفان آن حضرت، تاریخ برخوردهای فرهنگی و نظامی میان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دشمنان اسلام، که می توان آن ها را در سه بخش زیر خلاصه کرد:الف. پیامبران گذشته و امم پیشین؛ب. جامعه جاهلی قبل از اسلام؛ج. پیامبر اسلام و جامعه اسلامی.
← پیامبران گذشته و امم پیشین
...
wikifeqh: نقش_منابع_تاریخی_در_تفسیر