نقش اکورد

نقش آکورد. نقشِ آکورد یا فونکسیون ( فرانسوی: Fonction ) در موسیقی، اصطلاحی است که برای نشان دادنِ ارتباط آکورد یا درجۀ گام، به مرکزِ تونال یا پایه استفاده می شود.
این درجه بندی با الهام از رسالهٔ هارمونی ( ۱۷۲۲م ) اثر ژان فیلیپ رامو آغاز شد ( هرچند ممکن است تعریف های دیگری در تئوری های قبل از آن تاریخ هم وجود داشته باشد ) . مفهوم هارمونیکِ «نقشِ آکورد»، از تئوری های نظام کوک خالص سرچشمه گرفته است و متوجه شدند سه آکورد کاملِ ماژور، که به اندازهٔ پنجم درست از هم فاصله دارند، هفت درجهٔ گام ماژور را در خود جای داده اند. آکوردها به ترتیب بدین شرح محاسبه شدند:
( فا، لا، دو ) ← ( دو، می، سل ) ← ( سل، سی، ر ) .
بدین ترتیب این سه آکورد، به عنوان درجات اصلی گام مطرح شد و یک آکورد را به عنوان پایه ( I ) در مرکزِ تنال، آکورد دیگر را در بخش بالا به عنوان نمایان ( V ) و آکورد سومی در بین آنها قرار داده شد و به عنوان زیرنمایان ( IV ) درجه بندی کردند و با اعداد رومی مشخص شد. بدین ترتیب موقعیت و نقشِ هفت درجهٔ گام، به سه آکورد اصلی ( I, IV, V ) و چهار آکورد فرعی ( II, III, VI, VII ) در گام ماژور و مینور تقسیم شدند.
جدول زیر مقایسهٔ اسامی درجات و موقعیت آنها را در گام ماژور به زبان فارسی، انگلیسی و اعداد رومی مشخص می کند. در این درجه بندی، آکورد ماژور با حروف بزرگ و آکورد مینور با حروف کوچک نوشته می شود.