نقاشی زیر لاکی یا نقاشی لاکی، نوعی نقاشی آبرنگ بر روی اشیای مقوایی است که رویه ی آن با ماده جلادهنده مثل لاک پوشانیده می شود. اختراع جلد لاکی را به تعبیری به قوام الدین تبریزی نسبت داده اند و شروع آن را از دوره ی مغولان نسبت می دهند. از بارزترین مشخصه های تاریخ نقاشی ایران در سده یازدهم و دوازدهم هجری رواج و شکوفایی این گونه از هنر تصویری بود. محتملا محمد زمان نخستین کسی بود که با این شیوه از نقاشی به قلمدان نگاری پرداخت. در ابتدا موضوعهای رایج در نقاشی زیر لاکی عبارت بودند از گل و بلبل، تکچهره زنان و پیکرنگاری با منظره در پسزمینه. بعدها قطعات تذهیب و خوشنویسی به ترکیب بندی این تصاویر افزوده شد. رواج قلمدان نگاری و نقاشی زیر لاکی روی اشیا را می توان با عواملی چون رکود مصورسازی کتاب در دربار، پیدایش حامیان جدید از میان دولتمردان شهری و اهمیت موقعیت نقاشی حرفه ای نقاش مرتبط دانست.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه ی نقاشی زیرلاکی یا روغنی به دوره ی مغولان بر می گردد و اختراع جلد لاکی را به تعبیری به قوام الدین تبریزی نسبت داده اند که بعدها با ورود به مکتب هرات آن را بسط و گسترش داد. نقاشی زیرلاکی در دوره صفویه شیوه نقاشانه بیشتری به خود گرفت و جلدهای زیرلاکی فراوانی در این دوره تولید شد و معیار و ضوابط نقوش و مضامین نقاشی زیر لاکی در ادوار بعد را فراهم کرد. از سده یازدهم هجری شمسی به بعد یعنی از دوره شاه عباس اول حضور اشیای لاکی در دربار و جامعه ثبت تاریخی شد. محتملا محمد زمان و علیقلی جبادار نخستین کسانی بودند که با این تکنیک از نقاشی به قلمدان نگاری و شیوه ای از سبک نقاشانه پرداختند. . توصیف آنها در نقاشی لاکی بسیار دقیق و واقعی نما و شرحی از طبیعت و گل و مرغ و عاری از هرگونه روایت بود. از دلایلی که از سده دوازدهم هجری شمسی به بعد اقبال عمومی را به آثار لاکی جلب کرد انطباق آن با پسند عامه مردم و بازآفرینی فضاهای زیستی آشنا برای آنها بر روی آثار لاکی و از جمله خصوصیات تزیینی و کاربرد رنگهای نشاط انگیز مورد پسند اهل زمانه بود. در سدهٔ دوازدهم، انواع جعبه ها و قاب های آیینه و درج های جواهر به این مجموعه افزوده شد. از این رو، هنگامی که قاجاریان در ۱۲۰۰ قمری روی کار آمدند، اشیاء لاکی زیادی ساخته می شد و نقاشی لاکی هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت و شیوه کار به کمال بالایی رسید.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه ی نقاشی زیرلاکی یا روغنی به دوره ی مغولان بر می گردد و اختراع جلد لاکی را به تعبیری به قوام الدین تبریزی نسبت داده اند که بعدها با ورود به مکتب هرات آن را بسط و گسترش داد. نقاشی زیرلاکی در دوره صفویه شیوه نقاشانه بیشتری به خود گرفت و جلدهای زیرلاکی فراوانی در این دوره تولید شد و معیار و ضوابط نقوش و مضامین نقاشی زیر لاکی در ادوار بعد را فراهم کرد. از سده یازدهم هجری شمسی به بعد یعنی از دوره شاه عباس اول حضور اشیای لاکی در دربار و جامعه ثبت تاریخی شد. محتملا محمد زمان و علیقلی جبادار نخستین کسانی بودند که با این تکنیک از نقاشی به قلمدان نگاری و شیوه ای از سبک نقاشانه پرداختند. . توصیف آنها در نقاشی لاکی بسیار دقیق و واقعی نما و شرحی از طبیعت و گل و مرغ و عاری از هرگونه روایت بود. از دلایلی که از سده دوازدهم هجری شمسی به بعد اقبال عمومی را به آثار لاکی جلب کرد انطباق آن با پسند عامه مردم و بازآفرینی فضاهای زیستی آشنا برای آنها بر روی آثار لاکی و از جمله خصوصیات تزیینی و کاربرد رنگهای نشاط انگیز مورد پسند اهل زمانه بود. در سدهٔ دوازدهم، انواع جعبه ها و قاب های آیینه و درج های جواهر به این مجموعه افزوده شد. از این رو، هنگامی که قاجاریان در ۱۲۰۰ قمری روی کار آمدند، اشیاء لاکی زیادی ساخته می شد و نقاشی لاکی هم از لحاظ کمیت و هم کیفیت و شیوه کار به کمال بالایی رسید.
