[ویکی نور] «ابن عَبّاد، ابو عبد الله محمد بن ابراهیم نفزی حمیری رُندی»، فقیه، خطیب و از مشاهیر صوفیه اندلس بوده است. وی در سال 733ق، در شهر رُنده به دنیا آمد. قرائت را نزد پدرش که مردی خطیب و دانشمند بود فراگرفت و علم لغت را نزد دایی خود قاضی عبد الله فریسی آموخت و در هفت سالگی قرآن را ازبر داشت.
در رنده در مجلس درس علی بن ابی الحسن رندی نیز حاضر می شد، سپس برای تکمیل تحصیلات خود به مغرب رفت و در تلمسان و فاس نزد استادانی چون ابو عبد الله تلمسانی، ابو عبد الله مقری، ابومحمد عبد النور عمرانی، ابو عبد الله آبلی و ابوعمران موسی عبدوسی و دیگران علم لغت، فقه، اصول، کلام و فلسفه فراگرفت.
ابن عبّاد پس از تحصیل علوم ظاهری به علوم باطنی روی آورد و برای ملاقات صوفی مشهور ابن عاشر، ابوالعباس به سلا مهاجرت کرد و چندین سال در خدمت او بسربرد و از بزرگان اصحاب و از برگزیدگان شاگردان او شد؛ چنان که ابن عاشر او را بر دیگر اصحاب خویش مقدم می داشت و آنان را به پیروی و بهره مند شدن از او امر می کرد و در باره او می گفت که ابن عبّاد به تنهایی یک امّت است.
ابن عبّاد پس از وفات ابن عاشر، برای ملاقات ابومروان عبد الملک صوفی به طنجه رفت و از مصاحبت او بهره فراوان برد و از او اجازه عام دریافت. وی هرگز ازدواج نکرد و کنیزی نیز اختیار ننمود. بیشترین بهره او از دنیا بوی خوش و بخور بود. کارهایش را خود انجام می داد، لباسش در خانه وصله دار بود، اما وقتی که از خانه خارج می شد، روی آن، لباسی سبز یا سفید می پوشید. در باره خصلت های معنوی او گفته اند که در عبودیت و برائت از حول و قوّه غیر خالق و عدم توجه به مدح و ذم مردم و اعراض از خلق و ذکر حق و سکون و زهد و صلاح ممتاز بود.
طریقه او در تصوف طریقه شاذلیه بود و ظاهراً این طریقه را از استاد خویش، ابن عاشر، گرفته بود. ابوسعید سلوی بر روی دیوار مسجد قرویین سه بیت شعر به خط ابن عبّاد دیده بود که مضامین عاشقانه داشت. هنگامی که ابوسعید این ابیات را به سبب مضامین تغزّلی آنها با اظهار تردید برای ابوالقاسم صیرفی نقل کرد، صیرفی یادآور شد که این اشعار در باره مهدی قائم سروده شده است.
در میان شاگردان برجسته ابن عباد می توان یحیی سرّاج، ابو عبد الله بن سکاک، لسان الدین بن خطیب و خطیب بن قنفذ را نام برد. ابن عباد پس از ملاقات با ابومروان عبد الملک صوفی به فاس رفت و در آنجا امام و خطیب مسجد قرویین شد و پس از 15 سال وعظ و ارشاد در سال 792ق وفات یافت و در محلی به نام کدیة البراطل در باب الفتوح به خاک سپرده شد، اما یحیی سراج گفته است که ابن عباد در فاس نزدیک باب المسدود معروف به حمراء مدفون گشته است.
در رنده در مجلس درس علی بن ابی الحسن رندی نیز حاضر می شد، سپس برای تکمیل تحصیلات خود به مغرب رفت و در تلمسان و فاس نزد استادانی چون ابو عبد الله تلمسانی، ابو عبد الله مقری، ابومحمد عبد النور عمرانی، ابو عبد الله آبلی و ابوعمران موسی عبدوسی و دیگران علم لغت، فقه، اصول، کلام و فلسفه فراگرفت.
ابن عبّاد پس از تحصیل علوم ظاهری به علوم باطنی روی آورد و برای ملاقات صوفی مشهور ابن عاشر، ابوالعباس به سلا مهاجرت کرد و چندین سال در خدمت او بسربرد و از بزرگان اصحاب و از برگزیدگان شاگردان او شد؛ چنان که ابن عاشر او را بر دیگر اصحاب خویش مقدم می داشت و آنان را به پیروی و بهره مند شدن از او امر می کرد و در باره او می گفت که ابن عبّاد به تنهایی یک امّت است.
ابن عبّاد پس از وفات ابن عاشر، برای ملاقات ابومروان عبد الملک صوفی به طنجه رفت و از مصاحبت او بهره فراوان برد و از او اجازه عام دریافت. وی هرگز ازدواج نکرد و کنیزی نیز اختیار ننمود. بیشترین بهره او از دنیا بوی خوش و بخور بود. کارهایش را خود انجام می داد، لباسش در خانه وصله دار بود، اما وقتی که از خانه خارج می شد، روی آن، لباسی سبز یا سفید می پوشید. در باره خصلت های معنوی او گفته اند که در عبودیت و برائت از حول و قوّه غیر خالق و عدم توجه به مدح و ذم مردم و اعراض از خلق و ذکر حق و سکون و زهد و صلاح ممتاز بود.
طریقه او در تصوف طریقه شاذلیه بود و ظاهراً این طریقه را از استاد خویش، ابن عاشر، گرفته بود. ابوسعید سلوی بر روی دیوار مسجد قرویین سه بیت شعر به خط ابن عبّاد دیده بود که مضامین عاشقانه داشت. هنگامی که ابوسعید این ابیات را به سبب مضامین تغزّلی آنها با اظهار تردید برای ابوالقاسم صیرفی نقل کرد، صیرفی یادآور شد که این اشعار در باره مهدی قائم سروده شده است.
در میان شاگردان برجسته ابن عباد می توان یحیی سرّاج، ابو عبد الله بن سکاک، لسان الدین بن خطیب و خطیب بن قنفذ را نام برد. ابن عباد پس از ملاقات با ابومروان عبد الملک صوفی به فاس رفت و در آنجا امام و خطیب مسجد قرویین شد و پس از 15 سال وعظ و ارشاد در سال 792ق وفات یافت و در محلی به نام کدیة البراطل در باب الفتوح به خاک سپرده شد، اما یحیی سراج گفته است که ابن عباد در فاس نزدیک باب المسدود معروف به حمراء مدفون گشته است.
wikinoor: نفزی،_محمد_بن_ابراهیم