نفت و گاز در افغانستان

بر طبق آخرین ادعاها و اکتشافات در مورد نفت وگاز در افغانستان، در حدود ۱٫۸ میلیارد بشکه نفت خام و ۷۰۰ و یا ۳۰۰۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی و ۵۶۲ میلیون بشکه گاز مایع وجود دارد. همچنین افغانستان توانایی استخراج روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام را داراست که درآمدی معادل سالانه ۹–۱۰ میلیارد دلار برای افغانستان ایجاد می کند. میزان نفت و گاز افغانستان از بسیاری از کشورهای صادرکننده نفت و گاز چون جمهوری آذربایجان و ازبکستان و… بیشتر است. حوزه شمال قسمتی از حوزه عظیم نفت و گاز آمودریا می باشد که از نظر میزان ذخیره در بین ۱۵۲ حوزه نفتی و گازی کشف شده جهان در رده پانزدهم قرار دارد. این حوزه ۵۱۵ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و در چهار کشور افغانستان، ایران، ترکمنستان و ازبکستان گسترش دارد. تاکنون در افغانستان بیشترین تحقیقات و پژوهش های انجام شده در پنج حوزه نفت خیز صورت گرفته که دو حوزه آن در شمال آمودریا، یک حوزه آن در هلمند یک حوزه در هرات و یک حوزه آن در کتواز ولایت پکتیکا قرار دارد. دو حوزه ای که در آن مطالعات زیادی به عمل آمده است عبارت از «حوزه افغان – تاجیک» در شمال – شرق کشور و «حوزه افغان – ترکمن» شمال غرب می باشد. در حال حاضر در امارت اسلامی افغانستان دارای شش منبع بزرگ نفت و گاز می باشد که شامل حوزه های ساحلی نفتی آمودریا، افغان - تاجک، کشک ( جوار ترکمنستان ) ، کتواز، هلمند و حوزه نفت خیز هرات تیرپل است. در آینده نه چندان دور پژوهش های تکمیلی دربارهٔ معادن نفت کتواز ولایت پکتیا و ذخایر نفت ولایت هلمند و هرات آغاز خواهند شد. حوزه نفت و گاز خیز هلمند با مشمولیت قسمت جنوب – غربی و جنوبی افغانستان با مساحت مجموعی ۱۳۱ هزار کیلومتر مربع ( ۲۰٪ خاک کشور ) می باشد. حوزه دیگر نفت و گاز خیز در ولایت کنر وجود دارد. تا کنون پژوهش در آن مورد صورت نگرفته است. امودریا
نخستین عملیات جهت اکتشاف نفت و گاز در افغانستان در سال ۱۹۵۶ انجام شده است بطوری که در سال ۱۹۵۹ منجر به اکتشاف میدان نفت یانگوت در ولایت سرپل گردید. در فاصله سال های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۶ پنجاه حلقه چاه اکتشافی دیگر نیز در این حوضه حفر گردید که باعث اکتشاف ۳ میدان گازی بزرگ میدان گازی یتیم تاق ( ۱۹۶۰ ) ، میدان گازی خواجه گوگردک ( ۱۹۶۱ ) و میدان گازی خواجه برهان ( ۱۹۶۴ ) شد. گر چه چنین کشفیات صددرصد دقیق نبود اما از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۸۱ دست کم دو میدان نفتی کوچک، یک میدان گازی بزرگ جرقدوق و دو میدان گازی دیگر کشف شده است که عمدتاً در بخش شمال غربی کشور می باشد. بر اثر پژوهشی که در این اواخر صورت گرفت حوضه شمال قسمتی از حوضه عظیم نفت و گاز آمودریا می باشد که از نظر میزان ذخیره در بین ۱۵۲ مین حوضه نفتی و گازی کشف شده جهان بوده در رده پانزدهم قرار دارد. این حوضه ۴۰۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و در چهار کشور افغانستان، ایران، ترکمنستان و ازبکستان گسترش دارد؛ ولی پژوهشی که توسط سازمان ناسا انجام گرفت مشخص شد که در افغانستان بیشتر از ۱۰۰ نقطه نفت و گاز وجود دارد.