نعل درگاه

نَعلِ دَرگاه به قطعه چوب یا تیرکی ( فلزی ) گفته می شود که در قسمت فوقانی پنجره گذاشته می شود و وظیفه آن تحمل بار آجر و سایر اجزا فوقانی می باشد. [ ۱]
نعل درگاه هایی که معمولاً تزئین می شوند فرسب نامیده می شوند.
نعل درگاهی ها تیرهایی هستند که جهت انتقال بارهای ثقلی قسمت بالای بازشو به دیوارهای طرفین بازشو به کار می روند. از جمله موارد ضعف که در ساختمان های ساخته شده خشتی دیده می شود، عدم وجود نعل درگاه یا امتداد نیافتن نعل درگاه بر روی دیوارهای طرفین بازشو می باشد که در نهایت باعث تخریب دیوار خواهد شد.
دو انتهای نعل درگاهی باید در بالای ستون یا دیوارها به گونه ای قرار داده شود که وزن روی نعل درگاهی تماما به ستون ها و یا دیوارها منتقل شود. به سطحی از دیوار یا ستون که دو انتهای نعل درگاهی روی آن قرار می گیرد، تکیه گاه می گویند. هر چه در گاهی عریض تر باشد، به همان نسبت نعل درگاهی نیز عریض تر خواهد بود و بار بیشتری را تحمل می کند. حداقل ارتفاع نعل درگاهی ها برابر ۱۵ سانتی متر است. نحوه پخش بار بر روی نعل درگاهی های آجری به شکل یک مثلث و با زاویه ۶۰ درجه است. [ ۲]
ترک در نعل درگاه: به علت های زیر ، نعل درگاه و سطوح زیر آن می شکنند: الف ) در اثر نشست ستون زیر نعل درگاه، به علت اهرم شدن آن ، برش افقی به وجود آید. ب ) برش های عمودی به خاطر وجود پیوند و اثر نیروهای فشاری در امتداد تیر نعل درگاه و برش های طولی بعد از مقدار گیر نعل درگاه به وجود می آید که در هر دو حالت ، جداره ترک ها را می تراشیم ، باز می کنیم و سپس گرد آن را می گیریم . بعد محل مرطوب شده را با اصطلاحاً گچ تیزون ( زودگیر ) پر می کنیم و زمینه را با کشته کشی آماده می کنیم و سپس ترک ها را به ترتیب ترمیم و تعمیر می کنیم. [ ۳]
دو انتهای نعل درگاهی باید در بالای ستون یا دیوارها به گونه ای قرار داده شود که وزن روی نعل درگاهی تماما به ستون ها و یا دیوارها منتقل شود . به سطحی از دیوار یا ستون که دو انتهای نعل درگاهی روی آن قرار می گیرد، تکیه گاه می گویند . هر چه در گاهی عریض تر باشد ، به همان نسبت نعل درگاهی نیز عریض
تر خواهد بود و بار بیشتری را تحمل می کند. حداقل ارتفاع نعل درگاهی ها برابر ۱۵ سانتی متر است. نحوه پخش بار بر روی نعل درگاهی های آجری به شکل یک مثلث و با زاویه ۶۰ درجه است.
نعل درگاه معمولا در قسمت بالای درها و پنجره ها قرار دارد و وظیفه آن نگهداری مصالحی است که روی آن چیده می شود . پایه های نعل درگاه ممکن است از جنس آجر ، بتن یا سنگ باشد.