نظریه سازگاری صدق

نظریة سازگاری صِدْق coherence theory of truth
نظریه ای فلسفی که بر طبقِ اصول برنهادة آن، مشمول تعریف شدن یک قضیه از مناسبت آن پیکره ای از قضایای دیگر برآمده باشد. این پیکره باید سازگار و منسجم باشد و ممکن است امتیازات دیگری نیز داشته باشد که البته ربطی به حقیقت ندارند. این نظریه اگرچه در نظر اول عجیب جلوه می کند اما دو نقطة قوت دارد: 1. ما حقیقت باورها را در پرتو سایر باورها (ازجمله باورهای ادراکی) می آزماییم؛ 2. ما نمی توانیم از نظام باورهایمان خارج شویم تا کارایی آن را از طریق مطابقتش با جهان بسنجیم. از نظر بسیاری متفکران، نقطة ضعف نظریه هایی که حقیقت را سازگاری صرف می دانند این است که این نظریه ها از توضیح این امر ناتوانند که چگونه اشخاص با تجاربی ادراکی که محیط شان به آن ها تحمیل کرده است، به نظام های بالفعلِ موجودِ باورها پای بندند. از دیدگاه نظریه پردازان این مکتب، تجربه فقط منشأ باورهای ادراکی است و این باورها خود در مجموعه ای سازگار یا ناسازگار جای می گیرند. به نظر می رسد این نظریه با این باور ما سازگار نیست که تجربه نقشی ممتاز در هدایت نظام عقایدمان ایفا می کند، اما طرفداران این مکتب بر این ادعا به اشکال مختلف خرده گرفته اند.
67010200