نظریه دلبستگی

نظریه دلبستگی یا نظریه پیوستگی ( به انگلیسی: Attachment theory ) ، نظریه ای در روان شناسی است که سعی در بررسی رابطه فرزند – والدین و وابستگی های اجتماعی – عاطفی انسان ها به یکدیگر دارد. این اصطلاح برای اشاره به روابط اجتماعی - عاطفی محکم و دائمی به کار می رود. کودکان تمایل دارند به برخی اشخاص به ویژه مادرشان بچسبند و در حضور آن ها احساس امنیت کنند. بر اساس این نظریه، وابستگی کودک به مادر دارای یک کارکرد طبیعی و غریزی برای بدست آوردن و حفظ کردن احساس امنیت است. برخی حیوانات به ویژه پرندگان، نیدی فوژ یعنی لانه گریز هستند و بچه های آن ها بلافاصله پس از آنکه به دنیا می آیند یا سر از تخم درمی آورند، از لانه بیرون می روند و غذای خود را خودشان به دست می آورند؛ مثلاً جوجه اردک و جوجه مرغ، از همان بدو تولد خودشان غذا می خورند، اما با این حال باز هم به دنبال مادرشان می روند. احساس راحتی از حضور مادر نمی تواند به دلیل نقش وی در تغذیه بچه ها باشد. طیفی از آزمایش های بسیار معروف دربارهٔ میمون ها نشان داده است که در رابطهٔ مادر فرزندی، نیازهای دیگری جز نیاز به تغذیه وجود دارد.
این پژوهش زمانی بسیار مورد توجه قرار گرفت که خانواده ها بخاطر جنگ جهانی دوم از هم گسیخته شده بودند، ریشه های نظری آن را می توان در نظریه تکاملی نوین ردیابی کرد. [ ۱] همانگونه که جان بالبی مشاهده کرد، مجاورت مادر و کودک برای بقای ژنتیکی ضروری است. [ ۲] نوزادان می توانند با تولید صداهای ناراحت کننده هنگام جداشدن از مراقبشان و درخواست نیرومند برای بازگشت آنها در حفظ مجاورت نقش داشته باشند. بالبی این را یک راهبرد خوب برای تضمین زنده ماندن نوزاد کوچک و درمانده می داند. نظریهٔ پیوستگی به اهمیت کارکردی پیوند عاطفی در فرزندان شیرخوار توجه نشان می دهد و آنرا برای تقویت امینت و ثبات روحی و روانی فرزندان در سن رشد و بروز خلاقیت ها مهم می شمارد.