نظریه ثبات هژمونیک یا نظریه تحول قدرت ( انگلیسی: Power transition theory ) یک نظریه در باب قدرت در روابط بین الملل و ماهیت دوار جنگ است که توسط آبرامو ارگانسکی در سال ۱۹۵۸ ارائه شد. در این نظریه وی برداشتی سلسله مراتبی از قدرت و کارگزاران ارائه می دهد و قدرت را اصولاً قابل تحول می داند. از جمله بهترین منابع در این زمینه کتاب جنگ و تغییر در سیاست جهان از رابرت گیلپین است که ترجمه فارسی آن در ایران منتشر شده است.
سیستم بین المللی مانند هرمی است که سلسله مراتبی از کارگزاران قدرت در آن شکل گرفته است. کشورهای راس هرم پر قدرت و کشورهایی که به قاعده هرم نزدیک تر باشند کم قدرت ترند. درین نظریه علاوه بر قدرت رضایت نیز مورد توجه قرار می گیرد؛ بنابراین ساختار کشورها عبارت است از:
• کشورهای قوی و راضی
• کشورهای قوی و ناراضی
• کشورهای ضعیف و راضی
• کشورهای ضعیف و ناراضی
به گفته ارگانسکی بین قدرت و رضایت پیوند مستقیم وجود دارد؛ به این معنا که قدرتمندترین دولت ها همیشه راضی هستند و قدرت خود را برای پایدار ساختن سیستم به کار می برند، در حالی که دولت های ضعیف اغلب از ناراضیان هستند و به طرف دولت های چالشگر و مبارز تمایل نشان می دهند.
نظم سیستم زمانی حفظ می شود که دولت های راضی و قدرتمند نسبت به دولت های چالشگر دارای قدرت برتری باشند و جنگ زمانی رخ می دهد دولت های چالشگر خود را با موازنه با دولت رهبر ( هژمونیک ) برسانند. از نظر ارگانسکی نتیجه رفتار بسیاری دولت ها موازنه قوا نخواهد بود. موجودی به نام دولت موازنه دهنده وجود ندارد و حاصل موازنه قوا نیز صلح نیست، بلکه کاهش فاصله بین قدرت دولت ها خطر جنگ را افزایش می دهد.
مراحل تحول قدرت از نظر ارگانسکی عبارتند از:
• قدرت بالقوه: درین مرحله بنیان های قدرت مد نظر است.
• رشد قدرت: درین مرحله قدرت بالقوه به قدرت بالفعل تبدیل می شود و رقابت قدرت شکل می گیرد.
• بلوغ قدرت
• زوال قدرت: ساختی سلسله مراتبی را ایجاد می کند. البته باید این مرحله را برای قدرتهایی در نظر گرفت که وارد مرحله دوم شده باشند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسیستم بین المللی مانند هرمی است که سلسله مراتبی از کارگزاران قدرت در آن شکل گرفته است. کشورهای راس هرم پر قدرت و کشورهایی که به قاعده هرم نزدیک تر باشند کم قدرت ترند. درین نظریه علاوه بر قدرت رضایت نیز مورد توجه قرار می گیرد؛ بنابراین ساختار کشورها عبارت است از:
• کشورهای قوی و راضی
• کشورهای قوی و ناراضی
• کشورهای ضعیف و راضی
• کشورهای ضعیف و ناراضی
به گفته ارگانسکی بین قدرت و رضایت پیوند مستقیم وجود دارد؛ به این معنا که قدرتمندترین دولت ها همیشه راضی هستند و قدرت خود را برای پایدار ساختن سیستم به کار می برند، در حالی که دولت های ضعیف اغلب از ناراضیان هستند و به طرف دولت های چالشگر و مبارز تمایل نشان می دهند.
نظم سیستم زمانی حفظ می شود که دولت های راضی و قدرتمند نسبت به دولت های چالشگر دارای قدرت برتری باشند و جنگ زمانی رخ می دهد دولت های چالشگر خود را با موازنه با دولت رهبر ( هژمونیک ) برسانند. از نظر ارگانسکی نتیجه رفتار بسیاری دولت ها موازنه قوا نخواهد بود. موجودی به نام دولت موازنه دهنده وجود ندارد و حاصل موازنه قوا نیز صلح نیست، بلکه کاهش فاصله بین قدرت دولت ها خطر جنگ را افزایش می دهد.
مراحل تحول قدرت از نظر ارگانسکی عبارتند از:
• قدرت بالقوه: درین مرحله بنیان های قدرت مد نظر است.
• رشد قدرت: درین مرحله قدرت بالقوه به قدرت بالفعل تبدیل می شود و رقابت قدرت شکل می گیرد.
• بلوغ قدرت
• زوال قدرت: ساختی سلسله مراتبی را ایجاد می کند. البته باید این مرحله را برای قدرتهایی در نظر گرفت که وارد مرحله دوم شده باشند.
wiki: نظریه ثبات هژمونیک