نَظَرْسنجی (opinion poll)
تلاش برای سنجش افکار عمومی از طریق بررسی عقاید نمونه ای از رأی دهندگان که نمایانگر کل آنان باشد. دانش نمونه گیری از افکار عمومی را انتخابات شناسی می نامند. در بیشتر نظرسنجی های متعارف نمونه هایی تصادفی از میان حدود ۱,۰۰۰ رأی دهنده انتخاب می شود که نتایج حاصل از این گونه نظرسنجی ها در ۹۵درصد موارد در سه نقطۀ درصدی درست است. نظرسنجی جورج گالوپ در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۳۶ در ایالات متحد نخستین نظرسنجی ای بود که نمونه گیری آن به درستی صورت گرفت. نظرسنجی ها همواره با انتقادهایی روبه رو بوده اند زیرا انتشار نتایج آن ها ممکن است بر نتیجۀ انتخابات تأثیر گذارد. نتایج نظرسنجی، به جای آن که صرفاً چگونگی آرای آیندۀ مردم را پیش بینی کند، می تواند قصد رأی دهندگان را تغییر دهد، مثلاً، با محتمل نشان دادن پیروزی یک حزب رأی دهندگان ممکن است به جناح برنده رأی دهند و به آن بپیوندند یا با مسلّم نشان دادن پیروزی یک حزب حامیان آن احساس کنند لزومی ندارد خود را برای رأی دادن به آن به زحمت اندازند. در فرانسه، نتایج نظرسنجی ها در آخرین هفتۀ مبارزات انتخابات ریاست جمهوری منتشر نمی شوند. پس از نظر سنجی های عمومی که به شکل غیرعلمی در اوایل قرن ۱۹ در ایالات متحد صورت گرفت، در اوایل قرن ۲۰ استفاده از روش های نمونه گیری آماری آغاز شد و در اواخر دهۀ ۱۹۳۰ در ایالات متحد امریکا و نیز در انگلستان نظرسنجی های عمومی از روزنامه هایی که هزینۀ این نظرسنجی ها را تأمین می کردند مستقل شدند. از جنگ جهانی دوم و به ویژه در دهۀ ۱۹۶۰ مقبولیت نظرسنجی ها افزایش یافت. در انگلستان برای نظرسنجی از دو روش نمونه گیری استفاده می شود: نمونه گیری تصادفی و نمونه گیری بر اساس سهمیه بندی. روش اول انتخاب تصادفی کسانی است که قرار است از روی فهرست هایی با آنان مصاحبه شود، مانند فهرست ثبت اسامی رأی دهندگان که همۀ مردم انگلستان را دربر می گیرد. این روش، اگر با دقت اجرا شود، دقیق تر و مطمئن تر از روش نمونه گیری سهمیه بندی اما پرهزینه تر از آن است زیرا همۀ اقشار جامعه را دربر می گیرد و به مصاحبه گر اجازه نمی دهد که خود مصاحبه شونده را انتخاب کند. نمونه گیری بر اساس سهمیه بندی به معنی انتخاب نمونه ای از اشخاص است که از نظر معیارهای مشخصی چون سن، گروه شغلی، جنسیت، یا منطقه نمایندۀ کل مردم باشند. این روش به مصاحبه گران در یافتن و انتخاب پرسش شوندگان آزادی عمل می دهد و بنابراین بیشتر کسانی انتخاب می شوند که در دسترس ترند. این دو روش تا جایی قابل اعتمادند که گرایش های کلی را در محدودۀ خطای نمونه گیری نشان دهند. اما اگر پرسش ها جانبدارانه یا نامتوازن باشند و پاسخ خاصی را به پرسش شونده القا کنند، هر دو روش گمراه کننده خواهد بود. از روش های رایج در نظر سنجی، بیش از همه در حوزۀ پژوهش های تجاری دربارۀ بازار بهره جسته می شود و شرکت های فعّال در زمینۀ نظرسنجی، بیش از نظر سنجی، به پژوهش های بازار می پردازند.
تلاش برای سنجش افکار عمومی از طریق بررسی عقاید نمونه ای از رأی دهندگان که نمایانگر کل آنان باشد. دانش نمونه گیری از افکار عمومی را انتخابات شناسی می نامند. در بیشتر نظرسنجی های متعارف نمونه هایی تصادفی از میان حدود ۱,۰۰۰ رأی دهنده انتخاب می شود که نتایج حاصل از این گونه نظرسنجی ها در ۹۵درصد موارد در سه نقطۀ درصدی درست است. نظرسنجی جورج گالوپ در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۳۶ در ایالات متحد نخستین نظرسنجی ای بود که نمونه گیری آن به درستی صورت گرفت. نظرسنجی ها همواره با انتقادهایی روبه رو بوده اند زیرا انتشار نتایج آن ها ممکن است بر نتیجۀ انتخابات تأثیر گذارد. نتایج نظرسنجی، به جای آن که صرفاً چگونگی آرای آیندۀ مردم را پیش بینی کند، می تواند قصد رأی دهندگان را تغییر دهد، مثلاً، با محتمل نشان دادن پیروزی یک حزب رأی دهندگان ممکن است به جناح برنده رأی دهند و به آن بپیوندند یا با مسلّم نشان دادن پیروزی یک حزب حامیان آن احساس کنند لزومی ندارد خود را برای رأی دادن به آن به زحمت اندازند. در فرانسه، نتایج نظرسنجی ها در آخرین هفتۀ مبارزات انتخابات ریاست جمهوری منتشر نمی شوند. پس از نظر سنجی های عمومی که به شکل غیرعلمی در اوایل قرن ۱۹ در ایالات متحد صورت گرفت، در اوایل قرن ۲۰ استفاده از روش های نمونه گیری آماری آغاز شد و در اواخر دهۀ ۱۹۳۰ در ایالات متحد امریکا و نیز در انگلستان نظرسنجی های عمومی از روزنامه هایی که هزینۀ این نظرسنجی ها را تأمین می کردند مستقل شدند. از جنگ جهانی دوم و به ویژه در دهۀ ۱۹۶۰ مقبولیت نظرسنجی ها افزایش یافت. در انگلستان برای نظرسنجی از دو روش نمونه گیری استفاده می شود: نمونه گیری تصادفی و نمونه گیری بر اساس سهمیه بندی. روش اول انتخاب تصادفی کسانی است که قرار است از روی فهرست هایی با آنان مصاحبه شود، مانند فهرست ثبت اسامی رأی دهندگان که همۀ مردم انگلستان را دربر می گیرد. این روش، اگر با دقت اجرا شود، دقیق تر و مطمئن تر از روش نمونه گیری سهمیه بندی اما پرهزینه تر از آن است زیرا همۀ اقشار جامعه را دربر می گیرد و به مصاحبه گر اجازه نمی دهد که خود مصاحبه شونده را انتخاب کند. نمونه گیری بر اساس سهمیه بندی به معنی انتخاب نمونه ای از اشخاص است که از نظر معیارهای مشخصی چون سن، گروه شغلی، جنسیت، یا منطقه نمایندۀ کل مردم باشند. این روش به مصاحبه گران در یافتن و انتخاب پرسش شوندگان آزادی عمل می دهد و بنابراین بیشتر کسانی انتخاب می شوند که در دسترس ترند. این دو روش تا جایی قابل اعتمادند که گرایش های کلی را در محدودۀ خطای نمونه گیری نشان دهند. اما اگر پرسش ها جانبدارانه یا نامتوازن باشند و پاسخ خاصی را به پرسش شونده القا کنند، هر دو روش گمراه کننده خواهد بود. از روش های رایج در نظر سنجی، بیش از همه در حوزۀ پژوهش های تجاری دربارۀ بازار بهره جسته می شود و شرکت های فعّال در زمینۀ نظرسنجی، بیش از نظر سنجی، به پژوهش های بازار می پردازند.
wikijoo: نظرسنجی