نظام انتخاباتی ( به انگلیسی: electoral system ) یا نظام رأی گیری ( به انگلیسی: voting system ) ، روشی است که تحت آن رای دهندگان دست به انتخاب میان گزینه ها می زنند، این انتخاب غالباً یا در شکل یک انتخابات برگزار می شود یا از طریق همه پرسی و دربارهٔ یک سیاست کلان.
... [مشاهده متن کامل]
یک نظام انتخاباتی تضمین کنندهٔ برگزاری انتخابات به گونه ای معتبر است، و مقرر می سازد که آراء رای دهندگان چگونه جمع آوری و شمرده شود. نظام های رایج رای گیری، حکومت اکثریت، نمایندگی تناسبی و کثرت آراء است که با گوناگونی بسیاری در شیوه های جمع آوری، شمارش و تضمین سلامت انتخابات در این نظام ها مواجه هستیم. مطالعهٔ نظام های انتخاباتی یاد شده، نظریه انتخاب اجتماعی یا نظریه انتخاباتی یا رای گیری نام دارد که زیر مجموعه ای از علم سیاست، اقتصاد یا حتی ریاضیات می باشد.
آن هایی که با نظریه رای گیری آشنایی ندارند اغلب از این که نظام های انتخاباتی دیگری نیز وجود دارند شگفت زده می شوند. فارغ از این که باید گفت در هر حالت و هر گونه از نظام های انتخاباتی تعاریف ابتدایی، بعضاً متفاوت است و برای مثال تعریف اکثریت و این که به چه تعداد کسانی گفته می شود در این نظام ها یکسان نیست. وابسته به تعریفی که برای اکثریت انتخاب می شود ممکن است اتفاقی رخ دهد که نتایج حاصل از انتخابات ( مثلاً در نظام حکومت اکثریت ) توسط اکثریت آن جامعه مورد حمایت قرار نگیرد. اگر هر انتخاباتی تنها دو گزینه داشت، می شد در نظر گرفت که برنده شدن یک طرف با بهره گیری از نظام حکومت اکثریت به تنهایی بوده است. با این وجود وقتی سه، چهار گزینه یا حتی گزینه هایی بیشتر وجود داشته باشند، احتمالاً دیگر برای مردم این گونه نیست که آن کس که بیشتر از همه را دوست دارند انتخاب کرده یا جلوی آن که اصلاً دوست ندارند را بگیرند. یک انتخاب ساده به رای دهندگان اجازه نمی دهد که احساسات واقعی شان را دربارهٔ گزینهٔ مورد انتخاب ابراز کنند. نظام های رای گیری متفاوت ممکن است نتیجه های کاملاً متفاوتی به دست بدهند، به ویژه در مواردی که دربارهٔ تعریف اکثریت، اجماعی وجود نداشته باشد.
یک نظام انتخاباتی از طریق شاخصه های آن شناخته می شود، مواردی چون برگه رای، تعیین میزان افراد شایسته رأی دادن، و شیوه های شمارش آرا، که الگوریتمی برای تعیین نتیجه می باشند. این نتیجه ممکن است حاکی از پیروزی یک نفر باشد، یا ممکن است پیروزی افراد زیادی را به اطلاع برساند، همان طور که در انتخابات های مجالس نمایندگی شاهد آن هستیم. نظام رای گیری ممکن است حتی تعیین کند که قدرت رأی دادن چگونه در میان رای دهندگان توزیع شود، و این که چگونه رای دهندگان به گروه های کوچک تر تقسیم می شوند تا رأی هایشان به گونه ای جداگانه و مستقلاً مورد شمارش قرار بگیرد.
... [مشاهده متن کامل]
یک نظام انتخاباتی تضمین کنندهٔ برگزاری انتخابات به گونه ای معتبر است، و مقرر می سازد که آراء رای دهندگان چگونه جمع آوری و شمرده شود. نظام های رایج رای گیری، حکومت اکثریت، نمایندگی تناسبی و کثرت آراء است که با گوناگونی بسیاری در شیوه های جمع آوری، شمارش و تضمین سلامت انتخابات در این نظام ها مواجه هستیم. مطالعهٔ نظام های انتخاباتی یاد شده، نظریه انتخاب اجتماعی یا نظریه انتخاباتی یا رای گیری نام دارد که زیر مجموعه ای از علم سیاست، اقتصاد یا حتی ریاضیات می باشد.
آن هایی که با نظریه رای گیری آشنایی ندارند اغلب از این که نظام های انتخاباتی دیگری نیز وجود دارند شگفت زده می شوند. فارغ از این که باید گفت در هر حالت و هر گونه از نظام های انتخاباتی تعاریف ابتدایی، بعضاً متفاوت است و برای مثال تعریف اکثریت و این که به چه تعداد کسانی گفته می شود در این نظام ها یکسان نیست. وابسته به تعریفی که برای اکثریت انتخاب می شود ممکن است اتفاقی رخ دهد که نتایج حاصل از انتخابات ( مثلاً در نظام حکومت اکثریت ) توسط اکثریت آن جامعه مورد حمایت قرار نگیرد. اگر هر انتخاباتی تنها دو گزینه داشت، می شد در نظر گرفت که برنده شدن یک طرف با بهره گیری از نظام حکومت اکثریت به تنهایی بوده است. با این وجود وقتی سه، چهار گزینه یا حتی گزینه هایی بیشتر وجود داشته باشند، احتمالاً دیگر برای مردم این گونه نیست که آن کس که بیشتر از همه را دوست دارند انتخاب کرده یا جلوی آن که اصلاً دوست ندارند را بگیرند. یک انتخاب ساده به رای دهندگان اجازه نمی دهد که احساسات واقعی شان را دربارهٔ گزینهٔ مورد انتخاب ابراز کنند. نظام های رای گیری متفاوت ممکن است نتیجه های کاملاً متفاوتی به دست بدهند، به ویژه در مواردی که دربارهٔ تعریف اکثریت، اجماعی وجود نداشته باشد.
یک نظام انتخاباتی از طریق شاخصه های آن شناخته می شود، مواردی چون برگه رای، تعیین میزان افراد شایسته رأی دادن، و شیوه های شمارش آرا، که الگوریتمی برای تعیین نتیجه می باشند. این نتیجه ممکن است حاکی از پیروزی یک نفر باشد، یا ممکن است پیروزی افراد زیادی را به اطلاع برساند، همان طور که در انتخابات های مجالس نمایندگی شاهد آن هستیم. نظام رای گیری ممکن است حتی تعیین کند که قدرت رأی دادن چگونه در میان رای دهندگان توزیع شود، و این که چگونه رای دهندگان به گروه های کوچک تر تقسیم می شوند تا رأی هایشان به گونه ای جداگانه و مستقلاً مورد شمارش قرار بگیرد.
نظام انتخاباتی Electoral System : [ اصطلاحات مجلسی ] نظامی که شرایط و حقوق و وظایف انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان و چگونگی اخذ آرا و تشکیل سازمان های رای گیری هر کشور را مشخص می کند.