نظام الدین اولی

لغت نامه دهخدا

نظام الدین اولیاء. [ ن ِ مُدْ دی ن ِ اَ ] ( اِخ ) ( شیخ... ) محمدبن احمدبن علی دهلوی معروف به شیخ نظام الدین اولیاء و شاه نظام اولیاء و نظام دهلوی و نظام الدین خالدی دهلوی و بحاث و محفل شکن ومتخلص به نظام و نرگسی ، از مشایخ قرن هشتم و اعاظم عرفای هندوستان است ، اجدادش از مردم بخارا بودند و به هند مهاجرت کردند و در قصبه بدایون ساکن شدند. وی به سال 633 هَ. ق. تولد یافت و در سال 725 درگذشت.در سبب توجه او به طریق آورده اند که پس از تحصیل و تکمیل علوم ، شبی در جامع دهلی بر اثر شنیدن آیتی از دهان مؤذن ، شوق طلب در او پدید آمد و نزد شیخ فریدالدین شکرگنج شتافت و مدتها از او و دیگر پیران طریق استفاده کرد تا خود به مرحله ارشاد رسید و مریدان وپیروان بسیار یافت. جامی در نفحات الانس کرامات بسیاری بدو نسبت کرده است. مزار وی در مقبره شکرگنج هندوستان زیارتگاه است. امیر حسن دهلوی و امیرخسرو - دو شاعر پارسی گوی بزرگ هند - از مریدان وی بوده اند. نظام الدین در وصف مرید خویش امیرخسرو دهلوی گفته است :
از ملک سخنوری شهی خسرو راست
خسرو که به شاعری نظیرش کم خاست
این خسرو ماست ناصرخسرو نیست
زیرا که خدای ناصر خسرو ماست.
مرغ باغ قدسیم با قدسیان بودم بسی
چندگاهی شد که هست این فرش خاکی مسکنم.
( از ریحانة الادب ج 4 ص 212 ) ( تاریخ مغول ، اقبال ص 529 ) ( فهرست کتابخانه مجلس شورای ملی ص 188 ) ( از سعدی تا جامی ص 155 ) ( صبح گلشن ص 526 ) ( تذکره حسینی ص 330 ). نیز رجوع به نفحات الانس ص 452 و قاموس الاعلام و ریاض العارفین و آنندراج شود.

پیشنهاد کاربران

بپرس