نظام اقتصادی ( به انگلیسی: Economic system ) سیستم تولید، تخصیص منابع و توزیع کالاها و خدمات در یک جامعه یا یک منطقه جغرافیایی معین است. این سیستم شامل ترکیبی از سازمان ها، آژانس ها، نهادها، فرآیندهای تصمیم گیری و الگوهای مصرف مختلف است که ساختار اقتصادی یک جامعه معین را تشکیل می دهند.
... [مشاهده متن کامل]
نظام اقتصادی نوعی نظام اجتماعی است. شیوه تولید یک مفهوم مرتبط با نظام اقتصادی است. همه نظام های اقتصادی باید با چهار مشکل اساسی اقتصادی مقابله کرده و آنها را حل کنند:
• چه نوع و چه مقدار کالایی باید تولید شود.
• نحوه تولید کالا
• نحوه توزیع خروجی
• چه زمانی تولید شود.
مطالعه سیستم های اقتصادی شامل چگونگی پیوند این آژانس ها و نهادهای مختلف با یکدیگر، نحوه جریان اطلاعات بین آنها و روابط اجتماعی درون سیستم ( از جمله حقوق مالکیت و ساختار مدیریت ) است. تحلیل سیستم های اقتصادی به طور سنتی بر دوگانگی ها و مقایسه های بین اقتصادهای بازار و اقتصادهای برنامه ریزی شده و تمایزات بین سرمایه داری و سوسیالیسم متمرکز بود. متعاقباً، طبقه بندی سیستم های اقتصادی گسترش یافت و موضوعات و مدل های دیگری را نیز دربر گرفت که با دوگانگی سنتی مطابقت نداشتند.
امروزه شکل غالب سازماندهی اقتصادی در سطح جهان بر اقتصاد مختلط بازارمحور استوار است. یک نظام اقتصادی را می توان جزئی از نظام اجتماعی و از نظر سلسله مراتبی برابر با نظام حقوقی، نظام سیاسی، فرهنگی و غیره دانست. اغلب یک همبستگی قوی بین ایدئولوژی های خاص، سیستم های سیاسی و سیستم های اقتصادی خاص وجود دارد ( برای مثال، معانی اصطلاح «کمونیسم» را در نظر بگیرید ) . بسیاری از سیستم های اقتصادی در زمینه های مختلف با یکدیگر همپوشانی دارند ( برای مثال، اصطلاح «اقتصاد مختلط» می تواند شامل عناصری از سیستم های مختلف باشد ) . همچنین دسته بندی های سلسله مراتبی متقابل متفاوتی وجود دارد.
• اقتصاد منبع محور
• سرمایه داری
• کمونیسم
• سوسیالیسم
• فئودالیسم
• توزیع گرایی
• دولت گرایی
• فروانروایی آب محور
• دموکراسی فراگیر
• اقتصاد بازار
• سوداگرایی
• همیاری ( اقتصاد )
• اقتصاد شبکه
• نظام غیر ملکی
• اقتصاد کاخی
• اقتصاد مشارکتی
• پاتلچ ( Potlatch )
• نظریه بهره برداری پیشرونده
• نظام ملکی ( Proprietism )
• اعتبار اجتماعی
• خودمدیریتی کارگران
... [مشاهده متن کامل]
نظام اقتصادی نوعی نظام اجتماعی است. شیوه تولید یک مفهوم مرتبط با نظام اقتصادی است. همه نظام های اقتصادی باید با چهار مشکل اساسی اقتصادی مقابله کرده و آنها را حل کنند:
• چه نوع و چه مقدار کالایی باید تولید شود.
• نحوه تولید کالا
• نحوه توزیع خروجی
• چه زمانی تولید شود.
مطالعه سیستم های اقتصادی شامل چگونگی پیوند این آژانس ها و نهادهای مختلف با یکدیگر، نحوه جریان اطلاعات بین آنها و روابط اجتماعی درون سیستم ( از جمله حقوق مالکیت و ساختار مدیریت ) است. تحلیل سیستم های اقتصادی به طور سنتی بر دوگانگی ها و مقایسه های بین اقتصادهای بازار و اقتصادهای برنامه ریزی شده و تمایزات بین سرمایه داری و سوسیالیسم متمرکز بود. متعاقباً، طبقه بندی سیستم های اقتصادی گسترش یافت و موضوعات و مدل های دیگری را نیز دربر گرفت که با دوگانگی سنتی مطابقت نداشتند.
امروزه شکل غالب سازماندهی اقتصادی در سطح جهان بر اقتصاد مختلط بازارمحور استوار است. یک نظام اقتصادی را می توان جزئی از نظام اجتماعی و از نظر سلسله مراتبی برابر با نظام حقوقی، نظام سیاسی، فرهنگی و غیره دانست. اغلب یک همبستگی قوی بین ایدئولوژی های خاص، سیستم های سیاسی و سیستم های اقتصادی خاص وجود دارد ( برای مثال، معانی اصطلاح «کمونیسم» را در نظر بگیرید ) . بسیاری از سیستم های اقتصادی در زمینه های مختلف با یکدیگر همپوشانی دارند ( برای مثال، اصطلاح «اقتصاد مختلط» می تواند شامل عناصری از سیستم های مختلف باشد ) . همچنین دسته بندی های سلسله مراتبی متقابل متفاوتی وجود دارد.
• اقتصاد منبع محور
• سرمایه داری
• کمونیسم
• سوسیالیسم
• فئودالیسم
• توزیع گرایی
• دولت گرایی
• فروانروایی آب محور
• دموکراسی فراگیر
• اقتصاد بازار
• سوداگرایی
• همیاری ( اقتصاد )
• اقتصاد شبکه
• نظام غیر ملکی
• اقتصاد کاخی
• اقتصاد مشارکتی
• پاتلچ ( Potlatch )
• نظریه بهره برداری پیشرونده
• نظام ملکی ( Proprietism )
• اعتبار اجتماعی
• خودمدیریتی کارگران
در پارسی " وینارش آبریک"