[ویکی نور] ابوجعفر، محمد بن محمد بن حسن طوسی، معروف به محقق طوسی و خواجه نصیرالدین طوسی در جمادی الأولی 597ق، برابر با فوریه 1201م، در طوس متولد شد. پدرش محمد بن حسن از فقهای امامیه و محدثان طوس بود و خواجه در تحت تربیت چنین پدر دانشمندی پرورش یافته است
او در آغاز کودکی، قرآن مجید را آموخت و اقسام علوم ادبی، از قبیل صرف و نحو و اشتقاق و مبانی علل و لغت را فراگرفت و احادیث نبوی و آثار بزرگان دین را آموخت و در نزد پدر به تحصیل علم فقه و اصول و حدیث پرداخت و به گفته بعضی او نزد دایی خود مقدمات منطق و حکمت را یاد گرفت و بر حقایق علوم طبیعی و الهی واقف گشت.
در این دوران به تحصیل علوم ریاضی از قبیل حساب و هندسه، جبر و موسیقی رو آورد و با دقت تمام به تحصیل این علوم پرداخت. گفته اند او نزد کمال الدین محمد حاسب از شاگردان افضل الدین کاشانی و دوست و همدم پدرش، فن ریاضی را خوانده است
وی بعد از وفات پدرش بنا بر وصیت او که گفته بود: «به جاهایی برو که در آنجا اساتید فن هستند»، به مسافرت پرداخت و در هر جا عالمی را یافت، از او بهره گرفت تا اینکه در نیشابور اقامت گزید.
شهر نیشابور با آنکه در حمله طایفه غزّ، دچار خرابی بسیار شده و بیشتر مساجد و مدارس آن در آن واقعه ویران گردیده و کتابخانه های مهم آن به غارت رفته بود و بسیاری از دانشمندان ساکن در آنجا، یا کشته شده یا جلای وطن اختیار کرده بودند، بااین وجود تا حمله مغول اهمیت علمی خویش را از دست نداده بود و در زمان هجرت خواجه به آنجا باز هم مجمع علما، فقها، راویان حدیث، حکما و اطبا بود. در این شهر، خواجه نزد بسیاری از فقها و حکمای عصر خویش تلمذ نمود و به رتبه علمی والایی دست یافت
خواجه پس از حمله مغول به ایران، نیشابور را ترک کرد و درحالی که در پی مأمنی می گشت، به دعوت ناصرالدین عبدالرحیم بن ابی منصور محتشم (که از طرف علاءالدین محمد پادشاه اسماعیلیان، حاکم قهستان خراسان بود) وارد قهستان شد. ناصرالدین، مقدم او را غنیمت شمرد و او را بی نهایت احترام و اکرام نمود و از محضر او استفاده کرد
او در آغاز کودکی، قرآن مجید را آموخت و اقسام علوم ادبی، از قبیل صرف و نحو و اشتقاق و مبانی علل و لغت را فراگرفت و احادیث نبوی و آثار بزرگان دین را آموخت و در نزد پدر به تحصیل علم فقه و اصول و حدیث پرداخت و به گفته بعضی او نزد دایی خود مقدمات منطق و حکمت را یاد گرفت و بر حقایق علوم طبیعی و الهی واقف گشت.
در این دوران به تحصیل علوم ریاضی از قبیل حساب و هندسه، جبر و موسیقی رو آورد و با دقت تمام به تحصیل این علوم پرداخت. گفته اند او نزد کمال الدین محمد حاسب از شاگردان افضل الدین کاشانی و دوست و همدم پدرش، فن ریاضی را خوانده است
وی بعد از وفات پدرش بنا بر وصیت او که گفته بود: «به جاهایی برو که در آنجا اساتید فن هستند»، به مسافرت پرداخت و در هر جا عالمی را یافت، از او بهره گرفت تا اینکه در نیشابور اقامت گزید.
شهر نیشابور با آنکه در حمله طایفه غزّ، دچار خرابی بسیار شده و بیشتر مساجد و مدارس آن در آن واقعه ویران گردیده و کتابخانه های مهم آن به غارت رفته بود و بسیاری از دانشمندان ساکن در آنجا، یا کشته شده یا جلای وطن اختیار کرده بودند، بااین وجود تا حمله مغول اهمیت علمی خویش را از دست نداده بود و در زمان هجرت خواجه به آنجا باز هم مجمع علما، فقها، راویان حدیث، حکما و اطبا بود. در این شهر، خواجه نزد بسیاری از فقها و حکمای عصر خویش تلمذ نمود و به رتبه علمی والایی دست یافت
خواجه پس از حمله مغول به ایران، نیشابور را ترک کرد و درحالی که در پی مأمنی می گشت، به دعوت ناصرالدین عبدالرحیم بن ابی منصور محتشم (که از طرف علاءالدین محمد پادشاه اسماعیلیان، حاکم قهستان خراسان بود) وارد قهستان شد. ناصرالدین، مقدم او را غنیمت شمرد و او را بی نهایت احترام و اکرام نمود و از محضر او استفاده کرد
wikinoor: نصیرالدین_طوسی،_محمد_بن_محمد