نص

[ویکی فقه] نص (علوم قرآنی). کلام آشکار در معنای واحد، بدون احتمال خلاف و تاویل را نص گویند.
الفاظ قرآن کریم به لحاظ صراحت محتوا و عدم آن یا «نص» است یا «ظاهر».
تعریف
«نص» در لغت به معنای آشکار ، آشکارشدن و آشکارکردن، و در اصطلاح ، کلامی صریح و آشکار است که احتمال خلاف و تاویل در آن نباشد و جز یک معنا از آن بر نیاید؛ به طوری که غیر آن معنا در کلام احتمال داده نمی شود.
← ظاهر
متکلمان گفته اند وجود نص در قرآن و سنّت ، بسیار کم است؛ ولی امام الحرمین می گوید: غرض از نص، معنای قطعی مستقل است که هیچ گونه جهات احتمال و تاویل در آن راه نیابد، و این گرچه در صورت رجوع به معنای لغوی، کم حاصل می شود، اما با قرائن حالیه و مقالیه زیاد خواهد بود.
← مثال
...

نَصّ (فقه)
هرگاه دلالت یک عبارت بر مقصود گوینده چنان صریح و روشن باشد که احتمال خلاف در آن نباشد در آن صورت، آن عبارت را نسبت به آن مدلول نص گویند. مانند این عبارت «نماز باران واجب است». این عبارت نصّ است و از آن وجوب نماز به صراحت فهم می شود. اما این عبارت که «نماز باران بخوان» صریح در وجوب نماز باران نیست، چون احتمال مستحب بودن آن نیز می رود. به عبارت اوّلی نص، و به عبارت دوّمی ظاهر گویند.