نشانچی

نشانچی ( به ترکی استانبولی: Nişancı ) مقام بلندپایه ای در دیوان سالاری امپراتوری عثمانی بود. «نشانچی» در واژه به معنای خوشنویس دربار یا مُهردار بوده و مسئولیت مهر کردن فرمان های شاهانه را داشته است.
مقام خوشنویس دربار در دوران حکومت اورخان یکم ( ۱۳۲۴–۱۳۶۱ میلادی ) به وجود آمد ولی نام «نشانچی» برای نخستین بار در زمان مراد دوم ( ۱۴۲۱–۱۴۵۱ میلادی ) مورد استفاده قرار گرفت. بر طبق قانون سلطان محمد فاتح ( ۱۴۵۱–۱۴۸۱ میلادی ) ، نشانچی هموند دیوان بوده است. این مقام از میانه های سده ۱۸ میلادی اهمیت پیشین خود را از دست داد و در ۱۸۳۶ میلادی منسوخ گردید.
نشانچی مسئولیت مهر کردن فرمان های سلطان و صدراعظم را داشته است. او همچنین به بایگانی های دیوان رسیدگی می کرده و اسناد ثبت سامانهٔ تیمار را نگهداری می نموده است. «تیمار» زمینهایی بوده که سلطان عثمانی به دیوانسالاران و سپاهی یان در مقابل خدمتهای آنان می بخشیده است. تا سده ۱۷ میلادی مقام نشانچی همچنین هم ارز وزیر امور خارجه بود. ولی در طول حکومت محمد چهارم ( ۱۶۴۸–۱۶۸۷ میلادی ) رئیس الکتاب ( سرمنشی ) که پیش از آن زیردست نشانچی بود، مقام وزارت خارجه را گرفت.
صدراعظم هایی که پیش تر مقام نشانچی را داشتند عبارت بوده اند از:
کارامانلی ( قهرمانلی؟ ) محمد پاشا ( ۱۴۷۷–۱۴۸۱ میلادی )
آیاشلی اسماعیل پاشا ( ۱۶۸۸–۱۶۸۸ میلادی )
الماس محمد پاشا ( ۱۶۹۵–۱۶۹۷ میلادی )
نشانچی احمد پاشا ( ۱۷۴۰–۱۷۴۲ میلادی )