نسیم شمال

نشریۀ ادبی، فکاهی، سیاسی، چاپ رشت و تهران. نخستین شماره، به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی سید اشرف الدین حسینی گیلانی، در دوم شعبان ۱۳۲۵ق/۱۲۸۵ش منتشر شد. در چاپخانۀ عروةالوثقی با چاپ حروفی به چاپ می رسید. همۀ مطالب آن را سید اشرف الدین می نوشت، ولی با نام های مستعاری مثل سرگردان، فقیر، دمدمکی، یتیم جوجه، محروم الحقوق، و مسکین طلبه. مطالب آن بیشتر به شعر بود، اشعاری ساده و روان، و کنایه های آن را در هیچ جریده ای در آن عصر نمی توان دید. نسیم شمال را همه می خواندند و شعر اشرف الدین را ازبر می کردند. گفته می شود که هر نسخۀ آن را لااقل صد نفر در هر بار انتشار می خواندند. دعای «امن یجیب» بر سرلوحۀ بیشتر شماره های آن دیده می شد. با بسته شدن مجلس در جمادی الاول ۱۳۲۶، نسیم شمال توقیف شد و ۱۱ ماه بعد، وقتی تهران فتح و مشروطه بازگشت، دوباره چاپ شد. در۱۳۲۷ق، سید اشرف با کمک محمد ولی خان سپهسالار تنکابنی، که آن زمان سردستۀ مشروطه خواهان در رشت بود، نسیم شمال را آن جا منتشر کرد. از ۱۳۳۳ق، به تهران منتقل شد و انتشار آن تا ۱۴ سال بعد ادامه یافت. نسیم شمال ۲۳ سال (تا ۱۳۰۸ش)، در سال های مبارزه میان مشروطه و استبداد، منتشر شد، تا استبداد صغیر، به صورت هفتگی نامرتب و از آن پس نامرتب تر. پس از فوت سید اشرف الدین گیلانی، امتیاز هفته نامه به مهدی حریرچیان ساعی واگذار شد.