نسبی گرایی فرهنگی

نسبی گرایی فرهنگی نظری است که می گوید باورها از فرهنگ تأثیر پذیرد و بهترین راه فهمیدن آن ها در بستر فرهنگ است. [ ۱] بر اساس این اصل افراد نباید از استانداردهای خود جهت قضاوت رفتار افراد از فرهنگ دیگر استفاده کنند. اعتقادات و رفتار اشخاص را باید بر حسب فرهنگ خود فرد فهمید. [ ۲] نسبی گرایی فرهنگی را از نسبی گرایی اخلاقی باز باید دانست. نسبی گرایی فرهنگی به عنوان یکی نظریه و نیز ابزار در مردم شناسی استعمال می شود. فرانتس بؤاس، مردم شناس آلمانی - آمریکایی و شاگردانش ( به خصوص ادوارد ساپیر و بنجامین وورف ) مفهوم نسبی گرایی فرهنگی را در مردم شناسی وارد کردند و در بسط آن کوشیدند. این مفهوم به عنوان واکنشی در برابر تفکرات قوم محورانه به کار گرفته شده است.
از جمله نقدهایی که بر نسبی گرایی فرهنگی وارد می شود این است که اگر قرار باشد ما به فرهنگ ها احترام بگذاریم آیا باید نسبت به پاکسازی قومی در بوسنی، زنده به گور کردن دختران در هند و چین نیز احترام بگذاریم؟ همچنین اصرار بر خالی کردن زبان از هرگونه کلمه اخلاقی عملاً موفقیت حاصل نمی کند زیرا بدون زبان اخلاقی، قضاوت های اخلاقی وجود نخواهد داشت و این به معنی این است که هیچ راهی برای توجیه جنبش های اصلاحی وجود نخواهد داشت. علاوه بر این، برخی از مردم شناسان صحبت از «حق خودتصمیم گیری فرهنگی» می کنند در حالی که موضع آن ها از این جهت تناقض آمیز است که بسیاری از غیرغربیان مفهوم «حق» را مفهومی غربی می دانند. پس چرا آن دسته از مردم شناسان مجاز هستند که از این مفهوم استفاده کنند؟ در پاسخ به استدلال یک مردم شناس که می گوید ظهور این حق به دلیل ظلم هایی که در دوران استعمار و امپریالیسم فرهنگی رفته و بنابراین حق قابل دفاعی است، روت مکلین می گوید شاید این گونه باشد ولی آن زنانی که در درون فرهنگ هستند نیز دارای حقوقی می باشند و باید از سال ها سرکوب شدن زیر سلطه فرهنگ پدرسالار رهایی یابند. [ ۳]
بیتس و پلاگ در کتاب انسان شناسی فرهنگی چنین می گویند: «از مفهوم نسبی گرایی فرهنگی به هیچ وجه نباید اینطور برداشت کرد که هرگونه رفتاری تنها به این دلیل که عده ای تمایل به انجام آن دارند پذیرفته و قابل دفاع است. بلکه مفهومِ «نسبیت گرایی فرهنگی» تنها وسیله ای است برای فهمِ این قضیه که چرا یک رفتار رخ می دهد و اهمیتِ آن برای جامعهٔ موردِ بحث چیست. »[ ۴]