نسبت ثانوی

[ویکی فقه] نسبت ثانوی به نسبت ذهنی فاقد مصداق خارجی بی واسطه اطلاق می شود و این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
نسبت ثانوی، مقابل نسبت اولی بوده و به نسبتی گفته می شود که جایگاه اصلی آن ذهن است و وقوع آن در خارج معنا ندارد.
نسبت ثانوی در طول معقول ذهنی
این گونه نسبت ها در طول معقول ذهنی سابق قرار می گیرد؛ یعنی ذهن از ملاحظه معقول سابق و دقت نظر در آن، این نسبت ها را به دست می آورد، مانند: نسبت اضرابی ، نسبت استثنایی ، نسبت تأکیدی و نسبت عاطفی . برای مثال، نسبت اضرابی در جمله «جاء زید بل عمرو» مصحح انتزاع عنوان «معدول عنه» از زید، و عنوان «معدول الیه» از عمرو بوده و جایگاه اصلی آن در ذهن است و فراتر از ذهن، معنایی دیگر برای اضراب نیست.
نکته
نسبت ثانوی همانند معقولات ثانی در منطق می باشد که جایگاه آن ها فقط در ذهن است و ذهن آن ها را از دقت و امعان نظر در معقولات اولی ، به دست می آورد، مانند:مفهوم نوع و جنس.
عناوین مرتبط
...