نسبت

[ویکی فقه] نسبت، به معنای ربط دهنده محمول به موضوع است.
نسبت از اجزای قضیه است. قضیه علاوه بر موضوع و محمول که دو طرف قضیه است، احتیاج به لفظ دیگری دارد که نشان دهنده نفی یا اثبات نسبت حکمیه باشد؛ یعنی بر نسبت حکمیه دلالت کند، و محمول را به موضوع پیوند زند یا از آن جدا سازد. آن لفظ را در اصطلاح منطق دانان حرف ربط یا ادات ربط می گویند، اما رابطه حقیقی در واقع همان نسبت حکمیه است؛ یعنی وصف واقع شدنِ محمول برای موضوع و تعلق به موضوع. مثلا برای حکم به این که «زمین کروی است» ابتدا باید زمین و کروی و بودن کرویت برای زمین (تصور کروی بودن زمین) در ذهن تصور شود، و همین تصور اخیر تصور نسبت حکمیه است، و پس از این که ذهن دلایل کافی برای کرویت زمین حاصل کرد، بر آن نسبت صحه می گذارد. بنابر این، نسبت عبارت است از آنچه محکوم علیه را به محکوم به (موضوع و محمول) ربط می دهد.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• سبحانی تبریزی، جعفر، تقریر بحث امام خمینی، تهذیب الاصول.• قطب الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.

نسبت (ریاضیات). نسبت ( انگلیسی: Ratio ) در ریاضیات، رابطه ای بین دو عدد است که نشان می دهد عدد اول چندین بار شامل عدد دوم می شود. به عنوان مثال اگر ظرف میوه ها شامل ۸ پرتقال و ۶ لیمو باشد، آنگاه نسبت پرتقال به لیمو ۸ به ۶ است ( ۸:۶ که معادل ۴:۳ است ) .

نسبت (ratio)
خارج قسمت دو کمیت یا اندازه، برحسب واحد مشترک. آن را با نماد: یا به صورت کسر متعارفینشان می دهند. مثلاً، نسبت تعداد روزهای هفته به روزهای سال ۷:۳۶۵ یا۳۶۵/۷ است. همچنین، نسبت ۵۰۰ متر به ۲ کیلومتر، ۵۰۰:۲۰۰۰، یا به ساده ترین صورت و با تقسیم دو طرف بر ۵۰۰،۴/۱ است. نسبت ها را معمولاً با اعداد صحیح بیان می کنند. بنابراین،۲:۳.۵ را به شکل ۴:۷ می نویسند (با ضرب کردن دو عدد در یک عدد غیرصفر یا تقسیم کردن دو عدد بر یک عدد غیرصفر، نسبت آن ها تغییر نمی کند) مثلاً، برای تهیۀ یک لیتر مادۀ رنگ ارغوانی روشن باید رنگ های آبی، قرمز، و سفید را به نسبت ۵:۲:۳ مخلوط کرد. مقدار لازم از هر رنگ چنین به دست می آید: یک لیتر برابر با ۱۰۰۰ میلی لیتر است. نسبت ۵:۲:۳ به این معنی است که باید ۵ قسمت آبی، ۲ قسمت قرمز، و ۳ قسمت سفید را باهم مخلوط کرد که جمعاً ۱۰ قسمت می شود. همچنین، ۱۰۰=۱۰÷۱۰۰۰. پس هر قسمت معادل ۱۰۰ میلی لیتر است. بنابراین، مقادیر لازم از سه رنگ عبارت است از ml ۵۰۰=۱۰۰×۵ از رنگ آبی، ml ۲۰۰=۱۰۰×۲ از رنگ قرمز، ml ۳۰۰=۱۰۰×۳ از رنگ سفید. راه دیگر این است که نسبت سهم هر رنگ به کل رنگ ها را در مقدار کل مفروض، ۱۰۰۰ میلی لیتر، ضرب کنیم تا مقدار هر رنگ به دست آید. مثلاً، برای رنگ آبی: ۵۰۰=۱۰/۵ × ۱۰۰۰