[ویکی فقه] نزول قرآن. یکی از مباحث مهم در حوزه قرآن شناسی، بحث از نزول قرآن و چگونگی آن است که از دیر زمان تاکنون مورد توجه دانشمندان، مفسران و پژوهشگران حوزه قرآن قرار داشته است
نزول و تنزیل قرآن از مبدأ ربوبی به معنی نزول معنوی است، یعنی از مقام بالا و مقام رب (خدا) به مقام پائین (محمد ص) و سپس به مرتبه پائین تر یعنی مردم، ابلاغ شده است، چنان که گوئی در ابلاغ دستورالعمل های اداری نیز که از مقامی برتر صادر می شود، هرچند در طبقه پائین ساختمان نیز مستقر باشد، باز نیز مقام عالی است. البته باید توجه داشت که قرآن هرچند نزول کرده است، لیکن در عین حال با حفظ مقام و منزلت بالای خود، می باشد که فرمود: «لدینا لعلی حکیم» . این بدان معنی است که اگر به رتبه پائین تر ، تنزل یافته، از منزلت آن کاسته نشده است و این تنزل و نزول، تنها برای حضور در میان مردم و فهم و تدبرشان است و لذا لباس عربیت بر آن پوشیده شد که فرمود: «انا انزلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون» .نکته قابل توجه این که برای ظهور و حضور قرآن در میان انسان ها، یک سویه عمل نشد و تنها قرآن نزول نکرد، بلکه پیامبر(ص) نیز ارتقا یافت و به سوی بالا پرکشید و به مقام «دَنیٰ فَتَدلّیٰ• فکان قاب قوسین او ادنی• فاوحی الی عبده ما اوحی» ؛ و «ان یبعثک ربک مقاما محموداً» رسید تا توانست، قرآن را دریافت و به انسان برساند.
سیر نزول قرآن از مبدا تا مقصد
قرآن، در خلال آیات به این حقیقت اشارت دارد که قرآن از مبدا ربوبی نازل شده و به وسیله پیک وحی بر قلب پیامبر(ص) فرود آمده و آن حضرت، آن را بر مردم، ابلاغ نموده است. چرا که می فرماید: «تنزیل من رب العالمین» و نیز فرمود: «تنزیل من الله العزیز الحکیم» و در سوره غافر آیه ۲ تعبیر به «العزیز العلیم» دارد. و در سوره فصلت آیه ۲ تعبیر به «تنزیل من الرحمن الرحیم» دارد.تعبیر به «نزل به الروح الامین» بیانگر این است که قرآن به وسیله پیک وحی یعنی جبرئیل ، فرود آمده است و براساس «علی قلبک باذن الله» فرودگاه نخستین آیات، قلب پیامبر(ص) می باشد و بر پایه «لتبین للناس ما نزل الیهم» مقصد نهائی قرآن، مردم هستند که می بایست از هدایت آن، بهره مند شوند.جالب توجه این که، قرآن در مسیر نزول خود از مبدأ ربوبی تا حضور در میان مردم، در همه منازل و مراحل، توأم با کرامت است. چرا که درباره مبدأ نزول می فرماید: «ان ربی غنی کریم» و درباره پیک نزول می فرماید: «انه لقول رسول کریم» و درباره زمان نزول در ادعیه می خوانیم که: «هذا شهر عَظَّمته و کَرمَّته و فَضَّلته علی الشهور» و درباره مکان نزول می فرماید: «ولا تخلنی من تلک المواقف الکریمة» و درباره منزلگاه قرآن می فرماید: «انه لقول رسول کریم» و نسبت به نظام عمل کننده به قرآن در دعا می خوانیم که: «اللهم انا نرغب الیک فی دولة کریمة» و درباره انسان به عنوان مخاطب این قرآن ، می فرماید: «لقد کرمنا بنی آدم» و نسبت به اجر عامل به قرآن نیز می فرماید: «واعدلهم اجرا کریماً» .
زمان و مکان نزول
درباره زمان نزول قرآن باید گفت: براساس گواهی تاریخ ، مدت این نزول، بیست و سه سال از سال چهلم عام الفیل (۲۷ رجب) تا سال یازدهم پس از هجرت بوده است و تقسیم آیات و سوره ها به مکی و مدنی، مطابق ملاک زمانی بر همین اساس است. آری ، قرآن کریم، خود به حقیقت دیگر درباره زمان نزول اشارت دارد و می فرماید: «شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن» و نیز «انا انزلناه فی لیلة مبارکة» .از نظر مکان، نزول در شهرهای مکه و مدینه و اطراف آن دو صورت گرفته است و تقسیم آیات به مکی و مدنی با ملاک مکانی، اشارت به همین حقیقت دارد. و بسا بتوان به برخی از آیات نیز بر این تقسیم، استشهاد نمود؛ از جمله آیه شریفه «لا اقسم بهذا البلد و انت حلٌّ بهذا البلد» و آیه «و هذا البلد الامین» که اشارت به شهر مکه دارد و آیه «والذین فی قلوبهم مرض و المرجفون فی المدینه لَنُغْرِینَّک بهم ثم لایجاورونک فیها الاقلیلا» و آیه «یقولون لئن رجعنا الی المدینه» که درباره حضور منافقان و فعالیت آنان، در مدینه النبی است.
اولین سوره و آخرین سوره
...
نزول و تنزیل قرآن از مبدأ ربوبی به معنی نزول معنوی است، یعنی از مقام بالا و مقام رب (خدا) به مقام پائین (محمد ص) و سپس به مرتبه پائین تر یعنی مردم، ابلاغ شده است، چنان که گوئی در ابلاغ دستورالعمل های اداری نیز که از مقامی برتر صادر می شود، هرچند در طبقه پائین ساختمان نیز مستقر باشد، باز نیز مقام عالی است. البته باید توجه داشت که قرآن هرچند نزول کرده است، لیکن در عین حال با حفظ مقام و منزلت بالای خود، می باشد که فرمود: «لدینا لعلی حکیم» . این بدان معنی است که اگر به رتبه پائین تر ، تنزل یافته، از منزلت آن کاسته نشده است و این تنزل و نزول، تنها برای حضور در میان مردم و فهم و تدبرشان است و لذا لباس عربیت بر آن پوشیده شد که فرمود: «انا انزلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون» .نکته قابل توجه این که برای ظهور و حضور قرآن در میان انسان ها، یک سویه عمل نشد و تنها قرآن نزول نکرد، بلکه پیامبر(ص) نیز ارتقا یافت و به سوی بالا پرکشید و به مقام «دَنیٰ فَتَدلّیٰ• فکان قاب قوسین او ادنی• فاوحی الی عبده ما اوحی» ؛ و «ان یبعثک ربک مقاما محموداً» رسید تا توانست، قرآن را دریافت و به انسان برساند.
سیر نزول قرآن از مبدا تا مقصد
قرآن، در خلال آیات به این حقیقت اشارت دارد که قرآن از مبدا ربوبی نازل شده و به وسیله پیک وحی بر قلب پیامبر(ص) فرود آمده و آن حضرت، آن را بر مردم، ابلاغ نموده است. چرا که می فرماید: «تنزیل من رب العالمین» و نیز فرمود: «تنزیل من الله العزیز الحکیم» و در سوره غافر آیه ۲ تعبیر به «العزیز العلیم» دارد. و در سوره فصلت آیه ۲ تعبیر به «تنزیل من الرحمن الرحیم» دارد.تعبیر به «نزل به الروح الامین» بیانگر این است که قرآن به وسیله پیک وحی یعنی جبرئیل ، فرود آمده است و براساس «علی قلبک باذن الله» فرودگاه نخستین آیات، قلب پیامبر(ص) می باشد و بر پایه «لتبین للناس ما نزل الیهم» مقصد نهائی قرآن، مردم هستند که می بایست از هدایت آن، بهره مند شوند.جالب توجه این که، قرآن در مسیر نزول خود از مبدأ ربوبی تا حضور در میان مردم، در همه منازل و مراحل، توأم با کرامت است. چرا که درباره مبدأ نزول می فرماید: «ان ربی غنی کریم» و درباره پیک نزول می فرماید: «انه لقول رسول کریم» و درباره زمان نزول در ادعیه می خوانیم که: «هذا شهر عَظَّمته و کَرمَّته و فَضَّلته علی الشهور» و درباره مکان نزول می فرماید: «ولا تخلنی من تلک المواقف الکریمة» و درباره منزلگاه قرآن می فرماید: «انه لقول رسول کریم» و نسبت به نظام عمل کننده به قرآن در دعا می خوانیم که: «اللهم انا نرغب الیک فی دولة کریمة» و درباره انسان به عنوان مخاطب این قرآن ، می فرماید: «لقد کرمنا بنی آدم» و نسبت به اجر عامل به قرآن نیز می فرماید: «واعدلهم اجرا کریماً» .
زمان و مکان نزول
درباره زمان نزول قرآن باید گفت: براساس گواهی تاریخ ، مدت این نزول، بیست و سه سال از سال چهلم عام الفیل (۲۷ رجب) تا سال یازدهم پس از هجرت بوده است و تقسیم آیات و سوره ها به مکی و مدنی، مطابق ملاک زمانی بر همین اساس است. آری ، قرآن کریم، خود به حقیقت دیگر درباره زمان نزول اشارت دارد و می فرماید: «شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن» و نیز «انا انزلناه فی لیلة مبارکة» .از نظر مکان، نزول در شهرهای مکه و مدینه و اطراف آن دو صورت گرفته است و تقسیم آیات به مکی و مدنی با ملاک مکانی، اشارت به همین حقیقت دارد. و بسا بتوان به برخی از آیات نیز بر این تقسیم، استشهاد نمود؛ از جمله آیه شریفه «لا اقسم بهذا البلد و انت حلٌّ بهذا البلد» و آیه «و هذا البلد الامین» که اشارت به شهر مکه دارد و آیه «والذین فی قلوبهم مرض و المرجفون فی المدینه لَنُغْرِینَّک بهم ثم لایجاورونک فیها الاقلیلا» و آیه «یقولون لئن رجعنا الی المدینه» که درباره حضور منافقان و فعالیت آنان، در مدینه النبی است.
اولین سوره و آخرین سوره
...
wikifeqh: نزول_قرآن_کریم
[ویکی اهل البیت] نزول قرآن. دریافت آیات قرآن توسط پیامبر اکرم از طریق وحی الهی را نزول قران می گویند.
آیات شریف قرآن مجید را که از نزول قرآن سخن می گویند از این دیدگاه می توان در 3 دسته قرار داد:
جمع این آیات به این صورت است که فرشته های وحی، نازل کننده قرآن هستند و خداوند متعال فوق ایشان و در طول آن ها، منزل حقیقی انسان است و این وجه از آیات نزول نیز بخوبی استفاده می شود، تعابیری از قبیل «فانه نزله علی قلبک باذن الله» و «نزله روح القدس من امر ربک» خوبی دلالت بر این دارد که دو اسناد در طول یکدیگرند و فرشته وحی باذن و امر الهی قرآن را نازل می کند.
نظیر آن چه در نازل کننده قرآن مطرح بود در منزل علیه(کسی که قرآن بر او نازل شد) آن نیز مطرح است.
بر اساس آیات قرآن و واقعیات تاریخی قرآن کریم به دو گونه بر پیامبر اکرم نازل شده است
برخی از آیات قرآن بر این دلالت دارند که قرآن کریم پیش از نزول تدریجی به صورت یکجا در ماه مبارک رمضان بر قلب پیامبر نازل شده است. مانند:
قرآن در طیّ بیست و سه سال تدریجاً فرود آمده است، سیزده سال در مکه و ده سال در مدینه. علّامه طباطبائی (ره) در این باره می نویسد: «سور و آیات قرآن مجید یکجا نازل نشده است، این مطلب علاوه بر تاریخ قطعی که به نزول تدریجی قرآن مجید در امتداد بیست و سه سال مدت دعوت پیغمبر اکرم (ص) شهادت می دهد از مضامین خود آیات نیز روشن است
آیات شریف قرآن مجید را که از نزول قرآن سخن می گویند از این دیدگاه می توان در 3 دسته قرار داد:
جمع این آیات به این صورت است که فرشته های وحی، نازل کننده قرآن هستند و خداوند متعال فوق ایشان و در طول آن ها، منزل حقیقی انسان است و این وجه از آیات نزول نیز بخوبی استفاده می شود، تعابیری از قبیل «فانه نزله علی قلبک باذن الله» و «نزله روح القدس من امر ربک» خوبی دلالت بر این دارد که دو اسناد در طول یکدیگرند و فرشته وحی باذن و امر الهی قرآن را نازل می کند.
نظیر آن چه در نازل کننده قرآن مطرح بود در منزل علیه(کسی که قرآن بر او نازل شد) آن نیز مطرح است.
بر اساس آیات قرآن و واقعیات تاریخی قرآن کریم به دو گونه بر پیامبر اکرم نازل شده است
برخی از آیات قرآن بر این دلالت دارند که قرآن کریم پیش از نزول تدریجی به صورت یکجا در ماه مبارک رمضان بر قلب پیامبر نازل شده است. مانند:
قرآن در طیّ بیست و سه سال تدریجاً فرود آمده است، سیزده سال در مکه و ده سال در مدینه. علّامه طباطبائی (ره) در این باره می نویسد: «سور و آیات قرآن مجید یکجا نازل نشده است، این مطلب علاوه بر تاریخ قطعی که به نزول تدریجی قرآن مجید در امتداد بیست و سه سال مدت دعوت پیغمبر اکرم (ص) شهادت می دهد از مضامین خود آیات نیز روشن است
wikiahlb: نزول_قرآن
[ویکی فقه] نزول قرآن (علوم قرانی). به کیفیت نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم نزول قرآن گفته می شود و از مباحث تاریخ قرآن می باشد.
در آیات زیادی مساله نزول قرآن کریم مطرح شده است. از جمله در آیه ۱۸۵ سوره بقره می فرماید:«شهر رمضان الذی اُنزل فیه القرآن»؛ ماه رمضان، ماهی است که قرآن در آن نازل شده است.و در آیه اول سوره قدر می فرماید: «انا انزلناه فی لیلة القدر»؛ ما آن «قرآن» را در شب قدر نازل کردیم.ظاهر این دو آیه شریفه این است که تمام قرآن در ماه رمضان ، و در شب قدر نازل شده است.
دفعی یا تدریجی
در اینجا سؤالی مطرح است، و آن این که هم از نظر تاریخی، و هم از نظر ارتباط محتوای قرآن با حوادث زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم مسلم است که این کتاب آسمانی به طور تدریجی، و در طیّ ۲۳ سال نازل گردید، این امر چگونه با دو آیه مذکور که می گوید: قرآن در ماه رمضان و شب قدر نازل شده است سازگار می باشد؟
← پاسخ
البته در قرآن شواهدی برخلاف این نظریه وجود دارد؛ مانند: «وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً...» که در این جا « تنزیل » به معنای نزول دفعی به کار رفته است.از طرفی بعضی از اهل لغت تصریح کرده اند. که «تنزیل» و «انزال» بر یک معنا دلالت دارند.
در آیات زیادی مساله نزول قرآن کریم مطرح شده است. از جمله در آیه ۱۸۵ سوره بقره می فرماید:«شهر رمضان الذی اُنزل فیه القرآن»؛ ماه رمضان، ماهی است که قرآن در آن نازل شده است.و در آیه اول سوره قدر می فرماید: «انا انزلناه فی لیلة القدر»؛ ما آن «قرآن» را در شب قدر نازل کردیم.ظاهر این دو آیه شریفه این است که تمام قرآن در ماه رمضان ، و در شب قدر نازل شده است.
دفعی یا تدریجی
در اینجا سؤالی مطرح است، و آن این که هم از نظر تاریخی، و هم از نظر ارتباط محتوای قرآن با حوادث زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم مسلم است که این کتاب آسمانی به طور تدریجی، و در طیّ ۲۳ سال نازل گردید، این امر چگونه با دو آیه مذکور که می گوید: قرآن در ماه رمضان و شب قدر نازل شده است سازگار می باشد؟
← پاسخ
البته در قرآن شواهدی برخلاف این نظریه وجود دارد؛ مانند: «وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً...» که در این جا « تنزیل » به معنای نزول دفعی به کار رفته است.از طرفی بعضی از اهل لغت تصریح کرده اند. که «تنزیل» و «انزال» بر یک معنا دلالت دارند.
wikifeqh: نزول_قرآن_(علوم_قرانی)
[ویکی فقه] نزول قرآن (قرآن). قرآن کریم در سب قدر بر پیامبراسلام صلی الله علیه وآله نازل شده است. در این مقاله آیات مرتبط با نزول قرآن معرفی می شوند.
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله:۱. قُلْ مَنْ کانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِینَ.
بقره/سوره۲، آیه۹۷.
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله، در شب قدر:۱. إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ.
دخان/سوره۴۴، آیه۳.
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله، در ماه رمضان:شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ ....
بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.
...
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله:۱. قُلْ مَنْ کانَ عَدُوًّا لِجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِینَ.
بقره/سوره۲، آیه۹۷.
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله، در شب قدر:۱. إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ.
دخان/سوره۴۴، آیه۳.
نزول قرآن بر پیامبر صلی الله علیه وآله، در ماه رمضان:شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ ....
بقره/سوره۲، آیه۱۸۵.
...
wikifeqh: نزول_آیات_قرآن