نزول بعد الحکم

[ویکی فقه] به آیات عمل شده به محتوای آن پیش از نزول آیه ، نزول بعد الحکم گویند.
قرآن به صورت تدریجی بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم نازل شده و توسط آن حضرت بر مردم عرضه می شد. در بیان حکمت نزول تدریجی آیات، امور مختلفی مانند تربیت مردم، نشر رسالت ، اثبات الهی بودن کلام و اقتضای زمان ذکر شده است. بر این اساس، در غالب موارد، حکم ، پس از نزول بود، یعنی ابتدا آیه نازل می شد و سپس مردم مکلّف به اجرای حکمی می گشتند و یا امری بیان می شد.
تعریف نزول بعد الحکم
اما گاهی، حکمی جاری بوده و نزول، پس از آن آمده است. اصطلاح "نزول بعد الحکم" اشاره به این معنا دارد، و درباره آیاتی اطلاق می شود که حکم و محتوای آن ها پیش از نزول شناخته شده و به آن عمل می شده است.
مصادیق نزول بعد الحکم
بعضی نویسندگان، موارد ذیل را مصداق چنین آیاتی دانسته اند:۱. آیه ۶ سوره مائده درباره وجوب وضو : «یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اِذَا قُمْتُمْ اِلَی الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَاَیْدِیَکُمْ اِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِکُمْ وَاَرْجُلَکُمْ اِلَی الْکَعْبَینِ...» ؛۲. «یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اِذَا نُودِی لِلصَّلَاةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلَی ذِکْرِ اللَّهِ...» .
نظر مفسران
...