نزه


مترادف نزه: پاک، پاکیزه، خرم، خوش، سرسبز، مصفا، مفرح، مهذب، نزیه

لغت نامه دهخدا

( نزة ) نزة. [ ن َزْ زَ ] ( ع اِ ) شهوت شدید. ( از المنجد ). شهوت. ( اقرب الموارد ) ( از ناظم الاطباء ). خواهانی. ( ناظم الاطباء ). || ( ص ) ناقة نزة؛ خفیفة. ( از اقرب الموارد ). ماده شترسبک. ( ناظم الاطباء ). || ارض نزة؛ ذات نزّ. ( اقرب الموارد ). زمین زهاب ناک. رجوع به نزّ شود.
نزه. [ ن َ زَه ْ ] ( اِ ) سقف باشد و بعضی گویند چوبی باشد که سقف خانه را بدان پوشند. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ). رجوع به نژه و تژه شود. || جای درآمدن باد و تراوش کردن آب. ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ).

نزه. [ ن َزْه ْ ] ( ع اِمص ) پرهیزکاری. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( از المنجد ). دوری از بدی. ( ناظم الاطباء ). || ( ص ) نزه الخلق. رجوع به همین مدخل شود. || نزه الفلاة ؛ زمین دشت که از آب دور باشد. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). فلاتی که از آب دور باشد. ( از اقرب الموارد ). || ( مص ) دور کردن شتر را از آب. ( از اقرب الموارد ) ( از ناظم الاطباء ). رجوع به نزهان شود.

نزه. [ ن َ زَه ْ ] ( ع اِمص ) دوری از بدی. نزاهة. ( اقرب الموارد ). رجوع به نزاهة شود.

نزه. [ن ُ زَه ْ ] ( ع اِ ) ج ِ نُزْهة. رجوع به نُزْهة شود.

نزه. [ ن َ زِه ْ ] ( ع ص ) پاک از عیب. ( غیاث اللغات ). نزیه. ( اقرب الموارد ). پاکیزه. ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). پاک. ( ناظم الاطباء ) :
حق همی گوید که آری ای نزه
لیک بشنو صبر آور صبر به.
مولوی.
|| مکان نزه ؛ جای دور از آب و علف و قعر آب و از مگسان ده و مردم و از آبخیز دریا و از فساد هوا. ( منتهی الارب ). جای دور از کشت و آب راکد و علف و از مگسان دهات و از مردم و آبخیز دریا و از فساد هوا. ( ناظم الاطباء ). نزیه. ( اقرب الموارد ). رجوع به نزیه شود. || تازه. خوب. ( غیاث اللغات ). خرم. باصفا : چه در جهان بقعتی نیست نزه تر از گرگان و طبرستان. ( تاریخ بیهقی ص 457 ). جائی نزه بود و سراپرده و دیوانها همه زیر آن پرده زده بودند. ( تاریخ بیهقی ص 460 ). آورده اند که در ناحیت کشمیر مرغزاری خوش و نزه بود. ( کلیله و دمنه ). موضعی به غایت نزه و خرم و متنزهی بی رنج و غم یافته. ( سندبادنامه ص 166 ). و حکایت سلیمان و مور و پای ملخ بگفت و چون جای نزه بود و قاآن را نشاط در سر. ( جهانگشای جوینی ). دیگر آنکه کتب تاریخ متفرجی نزه و متنزهی بدیع باشد. ( تجارب السلف ).

فرهنگ فارسی

پاک، پاکیزه، پاکدامن، بی آلایش، دورازبدی وکار، های ناشایست
( اسم ) کاج .
جای در آمدن باد یا تراوش کردن آب را نیز گویند .

فرهنگ معین

(نَ زِ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - پاک ، پاکیزه . ۲ - جای پرگیاه و دور از مردم .

فرهنگ عمید

۱. با صفا، خرم.
۲. پاک، پاکیزه.
۳. دور از بدی و کارهای ناشایسته، پاک دامن، بی آلایش.

گویش مازنی

/neze/ نیزه – زوبین - مرحله ای از پاره بازی

پیشنهاد کاربران

دهخدا از انجمن آرا و فرهنگ رشیدی و انندراج گوید
بمعنی دندانه کلید به نون و زای فارسی است. ( فرهنگ رشیدی ) . دانه کلید که در برهان آورده غلط است به نون و زای فارسی است یعنی نژ. . . ( انجمن آرا ) ( آنندراج )
...
[مشاهده متن کامل]

گمانم سخنش سخته نباشد و ا تژ و تژه باشد چرا که دندانه کلید چون جوانه است و جوانه را تژه گویند
دهقان بی ده است و شتربان بی شتر
پالان بی خر است و کلیدان بی تژه
دهکار بی دهست و شتربان بی شتر
پالان بی خر است و کلیدی تهی ز تز.

نزه=پیش و مقابل
ابوالفضل هاشم زاده تبریزی
هم خانواده نزه: تنزیه، نزهت، منزّه
خوش آب وهوا
باصفا - خوش آب و هوا

بپرس