ندی تبیر. [ ن َ ت ُ ] ( اِخ ) نام مردی که پس از تصرف بابل به دست داریوش ، در آنجا قیام کرد و به پادشاهی بابل رسید و سرانجام در جنگ با داریوش کشته شد. داریوش در بند 16 ستون اول کتیبه بیستون گوید: «بعد یک مرد بابلی ، ندی تبیر ( این اسم را بعضی نی دین توبل خوانده اند ) پسر «آئی نیری » در بابل بر من خروج کرد و گفت : من بخت النصر پسر نبونیدم. تمام اهل بابل به طرف او رفته از من برگشتند. او سلطنت بابل را تصرف کرد». و در بند 18 همان ستون و همان کتیبه چنین است : «پس از آن من به طرف بابل رفتم به قصد ندی تبیر که خود را بخت النصر می نامید. قشون او در دجله بود، آن طرف دجله را نگاه میداشت و کشتی هائی داشت. من لشکر خود را دو قسمت کرده قسمتی را بر شترها و قسمتی را بر اسبها سوار کردم. اهورمزدامرا کمک کرد. به اراده اهورمزد از دجله گذشتم و بالشکر ندی تبیر جنگ کرده آن را شکست دادم ، 26 ماه آئریادی بود که این جنگ روی داد». و در بند 19 گوید: «پس از آن من به طرف بابل رفتم. هنوز بدانجا نرسیده بودم که در محلی موسوم به زازانه در ساحل فرات ندی تبیر،که خود را بخت النصر می نامید با قشون خود به جنگ آمد. جنگ کردیم و اهورمزد یاری خود را به من اعطاء کرد.به اراده اهورمزد لشکری را که فرمانده آن ندی تبیر بود شکست فاحشی دادم. دشمن خود را در آب انداخت ، آب آن را برد، روز دوم ماه انامک بود که این جنگ روی داد». و در بند اول ستون دوم گوید: «از آنجا ندی تبیر با کمی سوار، که نسبت به او باوفا بود به بابل رفت. فوراً بابل را محاصره کرده به اراده اهورمزد آن را تسخیر کردم و این ندی تبیر را گرفتم. پس از آن او را در بابل کشتم ». ( از تاریخ ایران باستان صص 539-540 ).
فرهنگ فارسی
نام مردی که پس از تصرف بابل بدست داریوش در آنجا قیام کرد و بپادشاهی بابل رسید و سرانجام در جنگ با داریوش کشته شد.
