نبرد کریسوپولیس آخرین نبردی بود که در ۱۸ سپتامبر ۳۲۴ در کریسوپولیس ( اسکدار امروزی ) در نزدیکی خلقیدون ( کادیکوی امروزی ) بین دو تن از امپراتوران روم، کنستانتین بزرگ و لیسینیوس درگرفت. لیسینیوس که نیروی دریاییش پیشتر در نبرد هلسپونت متحمل شکست شده بود با عقب کشیدن دیگر نیروهایش از شهر بیزانتیوم آن ها را در خلقیدون واقع در بیثنیا مستقر ساخت. اما کنستانتین او را دنبال نمود و سرانجام بر او پیروز گردید. با این پیروزی دوران حکومت چهارنفره نیز به پایان رسید و کنستانتین تنها امپراتور روم شد.
لیسینیوس در نبرد هلسپونت متحمل شکست فاجعه باری شده بود و دریاسالارش آبانتوس نتوانسته بود در برابر حملات کریسپوس، سزار و پسر کنستانتین که در مقایسه ناوگان کوچکتری را نیز دراختیار داشت تاب بیاورد. کنستانتین پس از آگاهی از پیروزی سپاهیانش به سمت آسیای صغیر حرکت کرد. او در این لشکرکشی ناوگانی کوچک و سبک را در اختیار گرفت تا از گزند سپاهیان دشمن که به فرمان مارتینیانوس، کسی که به تازگی به امپراتوری مشترک با لیسینیوس رسیده بود به نگهبانی از ساحل لامپساکوس مشغول بودند در امان ماند. از سوی دیگر لیسینیوس که از انهدام کامل نیروی دریاییش آگاه شده بود سپاهیانش را از پادگان بیزانتیوم خارج ساخته و به لشکریان اصلیش در خلقیدون در ساحل آسیایی بسفر پیوست. او سپس در آنجا به منظور تقویت نفرات سپاه خود که در پی شکست در نبرد ادیرنه کاهش یافته بودند نیروهای مارتینیانوس و گروهی از نیروهای کمکی ویزیگوتها به رهبری آلیکا را احضار نمود.
سپاه کنستانتین به ساحل آسیایی بسفر رسید و در مکانی موسوم به «پرتگاه مقدس» پیاده شدند. آن ها سپس با حرکت به سمت جنوب به سوی خلقیدون لشکر کشیدند. لیسینیوس نیز نیروهایش را چند مایل به سمت شمال و کریسوپولیس حرکت داده بود. با اینحال سپاهیان کنستانتین پیش از لشکریان لیسینیوس به کریسوپولیس رسیدند و آنجا را محاصره نمودند. کنستانتین در این زمان به چادرش رفت تا از راهنمایی الهی برخوردار شود و در نهایت تصمیم گرفت تا او آغازگر نبرد باشد.
لیسینیوس خطوط نبرد خود را با تصاویری از خدایان رومی مشخص کرده بود درحالیکه نیروهای کنستانین زیر لاباروم، درفش مسیحی و طلسم وار کنستانتین می جنگیدند. لیسینیوس ترسی خرافی از این لاباروم داشت و سپاهیانش را از حمله یا حتی نگاه مستقیم به آن منع کرده بود. با آغاز نبرد کنستانتین توانست طی نخستین حملهٔ گستردهٔ خود سپاه لیسینیوس را تار و مار کند. بدین ترتیب او در جنگی که درنوع خود بسیار بزرگ بود توانست به یک پیروزی قاطعانه دست یابد. زوسیموس تاریخ نگار دربارهٔ این نبرد می نویسد که کشتار عظیمی در کریسوپولیس به وقوع پیوست. بنا بر نوشته ها بین ۲۵٬۰۰۰ تا ۳۰٬۰۰۰ نفر از سپاهیان لیسینیوس در این نبرد کشته شدند و هزاران نفر از آنان نیز از میدان نبرد گریختند. خود لیسینیوس نیز موفق به فرار شد و توانست ۳۰٬۰۰۰ هزار نفر از نیروهایش را که زنده مانده بودند بار دیگر در شهر نیکومدیا گرد آورد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفلیسینیوس در نبرد هلسپونت متحمل شکست فاجعه باری شده بود و دریاسالارش آبانتوس نتوانسته بود در برابر حملات کریسپوس، سزار و پسر کنستانتین که در مقایسه ناوگان کوچکتری را نیز دراختیار داشت تاب بیاورد. کنستانتین پس از آگاهی از پیروزی سپاهیانش به سمت آسیای صغیر حرکت کرد. او در این لشکرکشی ناوگانی کوچک و سبک را در اختیار گرفت تا از گزند سپاهیان دشمن که به فرمان مارتینیانوس، کسی که به تازگی به امپراتوری مشترک با لیسینیوس رسیده بود به نگهبانی از ساحل لامپساکوس مشغول بودند در امان ماند. از سوی دیگر لیسینیوس که از انهدام کامل نیروی دریاییش آگاه شده بود سپاهیانش را از پادگان بیزانتیوم خارج ساخته و به لشکریان اصلیش در خلقیدون در ساحل آسیایی بسفر پیوست. او سپس در آنجا به منظور تقویت نفرات سپاه خود که در پی شکست در نبرد ادیرنه کاهش یافته بودند نیروهای مارتینیانوس و گروهی از نیروهای کمکی ویزیگوتها به رهبری آلیکا را احضار نمود.
سپاه کنستانتین به ساحل آسیایی بسفر رسید و در مکانی موسوم به «پرتگاه مقدس» پیاده شدند. آن ها سپس با حرکت به سمت جنوب به سوی خلقیدون لشکر کشیدند. لیسینیوس نیز نیروهایش را چند مایل به سمت شمال و کریسوپولیس حرکت داده بود. با اینحال سپاهیان کنستانتین پیش از لشکریان لیسینیوس به کریسوپولیس رسیدند و آنجا را محاصره نمودند. کنستانتین در این زمان به چادرش رفت تا از راهنمایی الهی برخوردار شود و در نهایت تصمیم گرفت تا او آغازگر نبرد باشد.
لیسینیوس خطوط نبرد خود را با تصاویری از خدایان رومی مشخص کرده بود درحالیکه نیروهای کنستانین زیر لاباروم، درفش مسیحی و طلسم وار کنستانتین می جنگیدند. لیسینیوس ترسی خرافی از این لاباروم داشت و سپاهیانش را از حمله یا حتی نگاه مستقیم به آن منع کرده بود. با آغاز نبرد کنستانتین توانست طی نخستین حملهٔ گستردهٔ خود سپاه لیسینیوس را تار و مار کند. بدین ترتیب او در جنگی که درنوع خود بسیار بزرگ بود توانست به یک پیروزی قاطعانه دست یابد. زوسیموس تاریخ نگار دربارهٔ این نبرد می نویسد که کشتار عظیمی در کریسوپولیس به وقوع پیوست. بنا بر نوشته ها بین ۲۵٬۰۰۰ تا ۳۰٬۰۰۰ نفر از سپاهیان لیسینیوس در این نبرد کشته شدند و هزاران نفر از آنان نیز از میدان نبرد گریختند. خود لیسینیوس نیز موفق به فرار شد و توانست ۳۰٬۰۰۰ هزار نفر از نیروهایش را که زنده مانده بودند بار دیگر در شهر نیکومدیا گرد آورد.
wiki: نبرد کریسوپولیس