نبرد مشعل جنگی بود که در ۹ تا ۱۱ مه ( یا ۱۲ مه ) ۱۵۸۳ میلادی بین قوای عثمانی و سپاه قزلباش ( ایران ) اتفاق افتاد. این جنگ بخشی از نبردهای ایران و عثمانی در سال های ۱۵۷۸ تا ۱۵۹۰ بود که پس از تسخیر شروان در سال ۱۵۸۱ رخ داد. در این جنگ سپاه عثمانی پیروز شد.
... [مشاهده متن کامل]
سنان پاشا سردار عثمانی در آغاز سال ۹۹۰ هجری قمری/ ۱۵۸۲ میلادی از ارزروم با ابراهیم خان ترکمان سفیر ایران، به شهر استانبول رفت و به سلطان مراد سوم پیشنهاد داد که با دولت ایران صلح کند و چون سراسر شروان به استثناء قلعه دربند در تسخیر قوای ایران است، دست از آن ولایت بکشد. اما در همان حال عثمان پاشا اوزدمر اوغلی سردار دیگر عثمانی که دژ دربند را در دست داشت از بازگشت شاه محمد خدابنده و حمزه میرزا به قزوین و ضعف حاکمان شروان بهره برد و دژ شماخی را که مرکز آن ولایت بود، گرفت. سپس نامه ای به سلطان مراد خان فرستاد که آنچه سنان پاشا دربارهٔ وضعیت ایران نقل کرده است، بر خلاف حقیقت بوده است. قوای عثمانی سراسر خاک شروان را در دست دارند و هر وقت سپاه جدیدی بیاید آذربایجان و بخشی از مناطق باختری ایران را به سهولت می توان تصرف کرد. سلطان مرادخان پس از دریافت نامه عثمان پاشا اوزدمر اوغلی بر سنان پاشا خشمگین شد و او را از وزارت عزل کرد و فرهاد پاشا را جانشین وی کرد؛ و او را با لشکر جدیدی روانه ایران نمود. سلطان مرادخان سفیر ایران را در استانبول نگاه داشت و به وی گفت به شاه محمد خدابنده پیغام دهد که دوستی و صلح در صورتی امکان پذیر است که دولت صفوی از کلیه سرزمین هایی که به تصرف عثمانی درآمده چشم پوشی کند و گرنه ارتش عثمانی به پیشروی در خاک ایران ادامه می دهند.
از آنجایی که یورش ها بیشتر در شب هنگام روی می داد و جنگاوران از مشعل زیاد استفاده کردند به این درگیری، نبرد مشعل می گویند.
ابراهیم خان نامه ای به شاه نوشت و اظهارات سلطان مراد سوم را در نامه منتقل کرد. وی همچنین در نامه از قول خود نوشت که صلح با عثمانی به سود ایران است و این باعث می گردد امپراتوری عثمانی از تصرف کردستان و آذربایجان منصرف گردد. نامه وقتی به شاه رسید که وی هنوز در خراسان بود و از نبرد تیرپل بازمی گشت.
امرای قزلباش با خواست پادشاه عثمانی مخالفت کردند و در پاسخ نوشتند که واگذاری شروان به عثمانی ممکن نیست و اگر صلح با شرایطی که سنان پاشا پذیرفته بود، امکان پذیر نباشد همچنان به نبرد ادامه خواهند داد.
... [مشاهده متن کامل]
سنان پاشا سردار عثمانی در آغاز سال ۹۹۰ هجری قمری/ ۱۵۸۲ میلادی از ارزروم با ابراهیم خان ترکمان سفیر ایران، به شهر استانبول رفت و به سلطان مراد سوم پیشنهاد داد که با دولت ایران صلح کند و چون سراسر شروان به استثناء قلعه دربند در تسخیر قوای ایران است، دست از آن ولایت بکشد. اما در همان حال عثمان پاشا اوزدمر اوغلی سردار دیگر عثمانی که دژ دربند را در دست داشت از بازگشت شاه محمد خدابنده و حمزه میرزا به قزوین و ضعف حاکمان شروان بهره برد و دژ شماخی را که مرکز آن ولایت بود، گرفت. سپس نامه ای به سلطان مراد خان فرستاد که آنچه سنان پاشا دربارهٔ وضعیت ایران نقل کرده است، بر خلاف حقیقت بوده است. قوای عثمانی سراسر خاک شروان را در دست دارند و هر وقت سپاه جدیدی بیاید آذربایجان و بخشی از مناطق باختری ایران را به سهولت می توان تصرف کرد. سلطان مرادخان پس از دریافت نامه عثمان پاشا اوزدمر اوغلی بر سنان پاشا خشمگین شد و او را از وزارت عزل کرد و فرهاد پاشا را جانشین وی کرد؛ و او را با لشکر جدیدی روانه ایران نمود. سلطان مرادخان سفیر ایران را در استانبول نگاه داشت و به وی گفت به شاه محمد خدابنده پیغام دهد که دوستی و صلح در صورتی امکان پذیر است که دولت صفوی از کلیه سرزمین هایی که به تصرف عثمانی درآمده چشم پوشی کند و گرنه ارتش عثمانی به پیشروی در خاک ایران ادامه می دهند.
از آنجایی که یورش ها بیشتر در شب هنگام روی می داد و جنگاوران از مشعل زیاد استفاده کردند به این درگیری، نبرد مشعل می گویند.
ابراهیم خان نامه ای به شاه نوشت و اظهارات سلطان مراد سوم را در نامه منتقل کرد. وی همچنین در نامه از قول خود نوشت که صلح با عثمانی به سود ایران است و این باعث می گردد امپراتوری عثمانی از تصرف کردستان و آذربایجان منصرف گردد. نامه وقتی به شاه رسید که وی هنوز در خراسان بود و از نبرد تیرپل بازمی گشت.
امرای قزلباش با خواست پادشاه عثمانی مخالفت کردند و در پاسخ نوشتند که واگذاری شروان به عثمانی ممکن نیست و اگر صلح با شرایطی که سنان پاشا پذیرفته بود، امکان پذیر نباشد همچنان به نبرد ادامه خواهند داد.
