نبرد ماراتون

اولین حمله پارسیان به یونان ریشه در شورش ایونیان، اولین مرحله جنگ های ایران و یونان داشت. در ۵۰۰ سال پیش از میلاد شاهنشاهی هخامنشی هنوز نسبتاً جوان و بسیار توسعه طلب بود، اما در معرض شورش در میان مردم تحت سلطه خود بود. علاوه بر این، داریوش پادشاه ایرانی بعد از سرکوب شورش گئومات مغ، زمان قابل توجهی را صرف خاموش کردن شورش ها علیه حکومت خود کرده بود. حتی قبل از شورش ایونیان، داریوش شروع به گسترش امپراتوری خود به اروپا کرده بود، تراکیه را به زیر سلطه خود درآورده و مقدونیه را مجبور به تبدیل شدن به مستعمره ایران کرده بود. تلاش برای گسترش بیشتر در دنیای سیاسی یونان باستان ممکن است اجتناب ناپذیر باشد. با این حال، شورش ایونیان یکپارچگی شاهنشاهی ایران را به طور مستقیم تهدید کرده بود، و دولت شهرهای سرزمین اصلی یونان همچنان تهدیدی برای ثبات آینده آن بودند.
داریوش بزرگ بدین ترتیب تصمیم گرفت یونان و اژه را مقهور و افراد درگیر در شورش ایونیان را مجازات کند.
شورش ایونیان با یک لشکرکشی ناموفق علیه ناکسوس، با همکاری مشترک بین ساتراپ ایرانی آرتافرنه یکم و آریستاگوراس، جبار میلسی آغاز شده بود. پس از آن، آرتافرنه تصمیم گرفت تا آریستاگوراس را از قدرت برکنار کند، اما قبل از اینکه این کار را انجام دهد، آریستاگوراس استعفا داد، و میلتوس را یک دولت دموکراتیک اعلام کرد. سایر شهرهای ایونی نیز از این امر پیروی کردند و جباران منصوب خود توسط هخامنشیان را اخراج و خود را دموکراتیک اعلام کردند. سپس آریستاگوراس از ایالات سرزمین اصلی یونان درخواست پشتیبانی کرد، اما فقط آتن و اترریا پیشنهاد اعزام نیرو را دادند.
درگیری آتن در شورش ایونیان از یک مجموعه شرایط پیچیده ناشی می شود، که با تأسیس دموکراسی آتنی در اواخر قرن ششم پیش از میلاد آغاز می شود.

⬛ سالامیس ( Battle of Salamis ) : /سِلامیز/ یونانی ها بردند و خشایارشا شکست خورده با بیشتر ارتش خود بازگشت به آسیا
سالامیس :
26 or 27 September, 480 BC
ترموپیل :
21–23 July, 20 August or 8–10 September 480 BC
نبرد ماراتون :
10 September 490 BC
نبرد آرتمیزیوم :
21–23 July or August 7 or September 8–10, 480 BC