نبرد فارسال

نبرد فارسال یا نبرد فارسالوس، ( به انگلیسی: Battle of Pharsalus ) ، ( به لاتین: Acie Pharsalica ) ، ( به یونانی: Μάχη του Φάρσαλος ) ، نبرد نهایی منجر به پیروزی قطعی سزار در سلسله جنگ های داخلی موسوم به جنگ داخلی سزار بود. در روز نهم اوت سال ۴۸ پیش از میلاد، در فارسال در مرکز یونان، ژولیوس سزار و متحدانش در مقابل ارتش جمهوری روم به فرماندهی پومپه صف آرایی نمودند. پمپه پشتیبانی اکثریت سناتورها را داشت که بسیاری از آن ها از اپتیمات ها بودند. افراد سپاه پُمپه به طور قابل ملاحظه ای بیش از سپاهیان سزار بودند. دو سپاه طی چند ماه تردید، عدم قطعیت و بلاتکلیفی با یکدیگر مواجه شدند. ژولیوس سزار در موقعیتی بسیار ضعیف تر از پمپه بود. او خود و سپاهیانش را تنها، جدا افتاده و در محاصره در محیطی خشن و وحشی و در سرزمینی غریب با ۲۲٬۰۰۰ نفر جنگجو و کمبود تدارکات می یافت، در حالی که در سوی دیگر رودخانه با پمپه که دارای سپاهی حدوداً دو برابر سپاه او بود؛ روبرو بود. پمپه خواهان تأخیر جنگ بود؛ چراکه می دانست دشمن در اثر گرسنگی و خستگی، نهایتاً تسلیم خواهد شد. پمپه نهایتاً تحت فشار سناتورهای حاضر در سپاه و افسرانش، با اکراه تن به درگیری داد و دچار شکستی سخت و کوبنده گردید و نهایتاً با مخفی کردن هویت خود به عنوان شهروندی عادی گریخت؛ هرچند که بعداً در سرزمین مصر تحت سیطرهٔ امپراطوری بطلمیوسی به فرمان بطلمیوس سیزدهم به قتل رسید.