از ۱ ذی الحجه ۳۶ ( قمری ) درگیری های سطحی بین دو طرف در جریان بود و پس از آن در محرم ۳۷ ( قمری ) به مدت یک ماه متارکه کردند. پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات، از اول ماه صفر درگیری های سنگینی به مدت ۱۱ روز در محلی به نام صفین که در ناحیه غربی عراق میان بالس و رقه است از سر گرفته شد. علی در آغاز خلافت، معاویه را از کارگزاری شام معزول و سهل بن حنیف را جانشین وی کرد. معاویه نپذیرفت و شام را زیر فرمان خود گرفت. پس از پایان جنگ جمل، علی، جریر بن عبدالله را به شام فرستاد تا از معاویه بیعت بگیرد. اما معاویه بیعت با علی را نپذیرفت و برای خون خواهی عثمان لشکری برای جنگ با علی آماده کرد. علی هم از کوفه عازم جنگ شد و در صفین جنگ سختی میان سپاه شام و عراق درگرفت. پس از نبردهای طولانی، سپاه علی در شرف پیروزی بود که با پیشنهاد عمروعاص، سپاه معاویه قرآن ها را بر سر نیزه کردند. با دیدن این صحنه گروهی از سپاه عراق جنگ را ترک کردند. علی مالک اشتر یا عبدالله بن عباس را برای نمایندگی و حکمیت انتخاب نمود؛ اما گروهی که جنگ را ترک کرده بودند، نپذیرفتند و ابوموسی اشعری را برگزیدند؛ بنابراین تعیین خلیفه به حکمیت میان عمروعاص و ابوموسی اشعری سپرده شد، لکن خلافت به معاویه سپرده و علی از آن عزل شد.
... [مشاهده متن کامل]
نخستین منابع در خصوص حوادث دوران خلافت علی بن ابی طالب نظیر دیگر تاریخ نگاری دوران اولیه اسلام در قالب تک نگاری بوده است. برای نمونه رسول جعفریان بیش از ۱۶ تک نگاری تا نیمه نخست سده چهارم در خصوص نبرد صفین را برمی شمارد. از نظر وی منابع متأخر بر اساس نقل از منابع متقدم ایجاد شده اند. نخستین تک نگاری ها که در منابع از آن ها ذکر شده است به نیمه نخست سده دوم مربوط می شود نظیر «کتاب صفین» جابر بن یزید جعفی ( ف ۱۲۸ ق ) ، آبان بن تغلب ( ف ۱۴۱ ق ) و ابومخنف ( ف ۱۵۷ ق ) همچنین چیز رابینسون بین ۷۵۰ تا ۸۵۰ میلادی از دست کم ۱۴ تک نگاری دربارهٔ نبرد صفین یاد می کند که در سده بعد از آن به حدود ۷ مورد کاهش می یابد.
علی بی درنگ پس از کامیابی در ساکت کردن شورش طلحه و زبیر، به شام ( سوریهٔ امروزی ) در شمال سرزمین های اسلامی روی آورد. معاویه حاکم سرزمین شام بود او در زمان عمر به فرمانداری این منطقه گماشته شده بود و در زمان عثمان در آن جا تثبیت شده بود. میان شورش های طلحه و زبیر با شورش معاویه یک تفاوت اصلی بود که در مورد نخست، طلحه و زبیر به دنبال شورا و برگزیدن یک خلیفهٔ دیگر بودند ولی معاویه ادعا می کرد که به خون خواهی عثمان برخاسته است و درخواست مجازات قاتلین وی را دارد. پوناوالا می نویسد علی معتقد بود که عثمان به این دلیل کشته شد که مردم به خاطر اعمال مستبدانه وی تحت ظلم بودند؛ بنابراین آن ها مشمول مجازات نمی شوند. علی نامه ای برای معاویه نوشت و آن را به دست جریر پسر عبدالله بجلّی، فرماندار پیشین همدان که از سوی عثمان برگزیده شده بود داد تا به دست معاویه برساند و از او بیعت بگیرد ولی معاویه به بهانه های گوناگون جریر را در آن سرزمین نگه داشت و در این مدت دمشق را آمادهٔ نبرد با علی کرد. علی در این نامه اشاره می کند که:
... [مشاهده متن کامل]
نخستین منابع در خصوص حوادث دوران خلافت علی بن ابی طالب نظیر دیگر تاریخ نگاری دوران اولیه اسلام در قالب تک نگاری بوده است. برای نمونه رسول جعفریان بیش از ۱۶ تک نگاری تا نیمه نخست سده چهارم در خصوص نبرد صفین را برمی شمارد. از نظر وی منابع متأخر بر اساس نقل از منابع متقدم ایجاد شده اند. نخستین تک نگاری ها که در منابع از آن ها ذکر شده است به نیمه نخست سده دوم مربوط می شود نظیر «کتاب صفین» جابر بن یزید جعفی ( ف ۱۲۸ ق ) ، آبان بن تغلب ( ف ۱۴۱ ق ) و ابومخنف ( ف ۱۵۷ ق ) همچنین چیز رابینسون بین ۷۵۰ تا ۸۵۰ میلادی از دست کم ۱۴ تک نگاری دربارهٔ نبرد صفین یاد می کند که در سده بعد از آن به حدود ۷ مورد کاهش می یابد.
علی بی درنگ پس از کامیابی در ساکت کردن شورش طلحه و زبیر، به شام ( سوریهٔ امروزی ) در شمال سرزمین های اسلامی روی آورد. معاویه حاکم سرزمین شام بود او در زمان عمر به فرمانداری این منطقه گماشته شده بود و در زمان عثمان در آن جا تثبیت شده بود. میان شورش های طلحه و زبیر با شورش معاویه یک تفاوت اصلی بود که در مورد نخست، طلحه و زبیر به دنبال شورا و برگزیدن یک خلیفهٔ دیگر بودند ولی معاویه ادعا می کرد که به خون خواهی عثمان برخاسته است و درخواست مجازات قاتلین وی را دارد. پوناوالا می نویسد علی معتقد بود که عثمان به این دلیل کشته شد که مردم به خاطر اعمال مستبدانه وی تحت ظلم بودند؛ بنابراین آن ها مشمول مجازات نمی شوند. علی نامه ای برای معاویه نوشت و آن را به دست جریر پسر عبدالله بجلّی، فرماندار پیشین همدان که از سوی عثمان برگزیده شده بود داد تا به دست معاویه برساند و از او بیعت بگیرد ولی معاویه به بهانه های گوناگون جریر را در آن سرزمین نگه داشت و در این مدت دمشق را آمادهٔ نبرد با علی کرد. علی در این نامه اشاره می کند که:
