[ویکی الکتاب] معنی نَبِّئْ: خبر بده
ریشه کلمه:
نب ء (۸۰ بار)
این لفظ که بر وزن فعیل است اگر به معنی فاعل باشد معنایش خبر دهنده است زیرا که نبی از جانب خدا خبر میدهد مثل . به بندگان من خبرده که فقط منم غفور رحیم و نیز از . معلوم میشود که نبی رسالت دارد نه فقط حامل خبر است. و اگر به معنی مفعول باشد معنایش خبرداده شده است که نبی از جانب خدا خبر داده میشود مثل . خدای علیم و خبیر به من خبر داد ولی ظاهرا مراد از آن در قرآن مجید معنای فاعلی است لذا آن را در صحاح و قاموس و مصباح و اقرب الموارد «اَلْمُخْبِرُ عَنِ اللهِ» معنی کردهاند پس فرق رسول و نبی همان است که در «رسل» گفته شد و آن اینکه: به رسول وحی میرسد و صدا را میشنود و فرشته وحی پیش او آید و نبی آن است که با وحی یا خواب و یا ایجاد صدا، فرمان خدا به او رسد وگرنه رسول و نبی هردو مأمور تبلیغ اند و از قرآن مجید نمیشود به دست آورد که کسی نبی باشد ولی مأمور تبلیغ نباشد بحث مفصل این مطلب در «رسل» گذشته است. *** نبی در اصل نَبیء است همزه آن مبدل به یاء شده و ادغام گردیده است بعضی آن را از نبوت گرفتهاند که به معنی رفعت و بلندی است راغب گوید: نبی با تشدید از نبیء با همزه ابلغ است که آن به رفعت دلالت دارد. جمع نبی نبیون و انبیاء آمده مثل . . فرق بین نبی و رسول در «رسل» فرق مابین رسول و نبی مشروحا گفته شد، غرض در اینجا بیان نسبت میان رسول و نبی است در مجمع ذیل آیه 52 حج و در المیزان ج 2 ص 150 گفته نسبت رسول و نبی اعم و اخص مطلق است هر رسول نبی است ولی لازم نیست هر نبی رسول باشد. ناگفته نماند: قطع نظر از آنکه در فرق ما بین رسول و نبی گفته شد و در «رسل» گذشت، پیامبران به عنوان اولی همه نبی اند و همه مُخْبِر عَنِ اللهاند و این وصف به همه آنها اعم از رسول و نبی شامل است مثلا در آیات: . . . ایضا . . لفظ «اَلنَّبیینَ» شامل همه پیامبران است اعم از رسول و نبی، آنچه رسول دارد و نبی ندارد فقط دیدن فرشته وحی است ولی نبی به عنوان اولی شامل همه است، از لحاظ مصداق اگر کسی نبی نباشد رسول هم نیست. به خلاف عکس آن علی هذا آیه . معنی اش آن است که بعد از آنحضرت مُخْبِرعَنِ الله و پیامبری نخواهد آمد نه اینکه خاتم النبیین است نه خاتم الرسولان زیرا چنانکه گفتیم نبی نبودن توأم با رسول نبودن است. در کافی باب الْفَرْقِ بَیْنَ الرَّسُولِ وَ النَّبِیِ... از امام باقر «علیهالسلام» در باره آیه . نقل شده: «اَلنَّبِیٌُ الَّذی یَری فی مَنامِهِ وَ یَسْمَعُ الصَّوْتَ وَ لایُعا یِنُ الْمَلَکَ. وَ الرَّسُولُ الَّذی یَسْمَعُ الَّصْوتَ وَیَریَ فِی الْمَنامِ وَ یُعایِنُ الْمَلَکَ» بنابراین روایت صحیح، خاصه رسول فقط دیدن ملک است و لذا آن اخص از نبی است.
ریشه کلمه:
نب ء (۸۰ بار)
این لفظ که بر وزن فعیل است اگر به معنی فاعل باشد معنایش خبر دهنده است زیرا که نبی از جانب خدا خبر میدهد مثل . به بندگان من خبرده که فقط منم غفور رحیم و نیز از . معلوم میشود که نبی رسالت دارد نه فقط حامل خبر است. و اگر به معنی مفعول باشد معنایش خبرداده شده است که نبی از جانب خدا خبر داده میشود مثل . خدای علیم و خبیر به من خبر داد ولی ظاهرا مراد از آن در قرآن مجید معنای فاعلی است لذا آن را در صحاح و قاموس و مصباح و اقرب الموارد «اَلْمُخْبِرُ عَنِ اللهِ» معنی کردهاند پس فرق رسول و نبی همان است که در «رسل» گفته شد و آن اینکه: به رسول وحی میرسد و صدا را میشنود و فرشته وحی پیش او آید و نبی آن است که با وحی یا خواب و یا ایجاد صدا، فرمان خدا به او رسد وگرنه رسول و نبی هردو مأمور تبلیغ اند و از قرآن مجید نمیشود به دست آورد که کسی نبی باشد ولی مأمور تبلیغ نباشد بحث مفصل این مطلب در «رسل» گذشته است. *** نبی در اصل نَبیء است همزه آن مبدل به یاء شده و ادغام گردیده است بعضی آن را از نبوت گرفتهاند که به معنی رفعت و بلندی است راغب گوید: نبی با تشدید از نبیء با همزه ابلغ است که آن به رفعت دلالت دارد. جمع نبی نبیون و انبیاء آمده مثل . . فرق بین نبی و رسول در «رسل» فرق مابین رسول و نبی مشروحا گفته شد، غرض در اینجا بیان نسبت میان رسول و نبی است در مجمع ذیل آیه 52 حج و در المیزان ج 2 ص 150 گفته نسبت رسول و نبی اعم و اخص مطلق است هر رسول نبی است ولی لازم نیست هر نبی رسول باشد. ناگفته نماند: قطع نظر از آنکه در فرق ما بین رسول و نبی گفته شد و در «رسل» گذشت، پیامبران به عنوان اولی همه نبی اند و همه مُخْبِر عَنِ اللهاند و این وصف به همه آنها اعم از رسول و نبی شامل است مثلا در آیات: . . . ایضا . . لفظ «اَلنَّبیینَ» شامل همه پیامبران است اعم از رسول و نبی، آنچه رسول دارد و نبی ندارد فقط دیدن فرشته وحی است ولی نبی به عنوان اولی شامل همه است، از لحاظ مصداق اگر کسی نبی نباشد رسول هم نیست. به خلاف عکس آن علی هذا آیه . معنی اش آن است که بعد از آنحضرت مُخْبِرعَنِ الله و پیامبری نخواهد آمد نه اینکه خاتم النبیین است نه خاتم الرسولان زیرا چنانکه گفتیم نبی نبودن توأم با رسول نبودن است. در کافی باب الْفَرْقِ بَیْنَ الرَّسُولِ وَ النَّبِیِ... از امام باقر «علیهالسلام» در باره آیه . نقل شده: «اَلنَّبِیٌُ الَّذی یَری فی مَنامِهِ وَ یَسْمَعُ الصَّوْتَ وَ لایُعا یِنُ الْمَلَکَ. وَ الرَّسُولُ الَّذی یَسْمَعُ الَّصْوتَ وَیَریَ فِی الْمَنامِ وَ یُعایِنُ الْمَلَکَ» بنابراین روایت صحیح، خاصه رسول فقط دیدن ملک است و لذا آن اخص از نبی است.
wikialkb: نَبّئ