ناوزَمین (geosyncline)
در زمین شناسی، ویژگی ساختاری مهم پوستۀ زمین. ناوزمین به صورت کمربندی از رسوب های فعال آغاز، و سرانجام به ناوه تبدیل می شود. این ناو ممکن است میلیون ها سال دست نخورده باقی بماند، اما معمولاً رسوب هایی که در آن ته نشین شده اند به شدت چین می خورند و به شکل رشته کوهی فرارانده می شوند. مفهوم ناوزمین نخستین بار در دهۀ ۱۸۵۰ و هنگامی مطرح شد که جیمز هال، زمین شناس امریکایی، که در ایالت نیویورک به مطالعات زمین شناختی مشغول بود متوجه شد که سازندهای رسوبی دورۀ دوُنیَن رو به شمال غربی رفته رفته نازک تر می شوند و در سپر کانادا شکل گوه ای پیدا می کنند، اما به سمت جنوب شرقی سازندهایی با همان عمر رفته رفته ضخیم می شوند. به علاوه، با وجود آن که سازندهای واقع بر لبۀ سپر تقریباً تخت بودند، سازندهای واقع در جنوب شرقی به شدت چین خوردگی داشتند. ویژگی های ناومانند دیگری نیز یافت شدند که نیای اغلب کمربندهای کوهزایی به شمار می روند. بعدها دو نوع ناوزمین شناسایی شدند. ناوزمین های غیرآتشفشانی که در طول فلات های قاره تشکیل شده اند و ناوزمین های آتشفشانی که در طول خیزهای قاره ای، به سمت دریا، تشکیل شده اند. ناوزمین های غیرآتشفشانی در نقاطی یافت می شوند که رودخانه ها به اندازۀ کافی رسوب به سمت دریا می برند و دلتاهای عظیم در حال فرونشست تشکیل می دهند. مصب رود نیل یا میسی سیپی از آن جمله اند. ناوزمین های آتشفشانی با درازگودال های اقیانوسی عمیقی برخورد می کنند و در جایی تشکیل می شوند که یک صفحه از پوستۀ زمین به زیر صفحۀ دیگر فرورانده می شود. رسوب ها و سنگ های آتشفشانی این درازگودال ها از کف اقیانوس فرارانده شده اند و به این ترتیب، رشته کوه هایی مانند کوست رنجز، در غرب امریکای شمالی، تشکیل شده اند.
در زمین شناسی، ویژگی ساختاری مهم پوستۀ زمین. ناوزمین به صورت کمربندی از رسوب های فعال آغاز، و سرانجام به ناوه تبدیل می شود. این ناو ممکن است میلیون ها سال دست نخورده باقی بماند، اما معمولاً رسوب هایی که در آن ته نشین شده اند به شدت چین می خورند و به شکل رشته کوهی فرارانده می شوند. مفهوم ناوزمین نخستین بار در دهۀ ۱۸۵۰ و هنگامی مطرح شد که جیمز هال، زمین شناس امریکایی، که در ایالت نیویورک به مطالعات زمین شناختی مشغول بود متوجه شد که سازندهای رسوبی دورۀ دوُنیَن رو به شمال غربی رفته رفته نازک تر می شوند و در سپر کانادا شکل گوه ای پیدا می کنند، اما به سمت جنوب شرقی سازندهایی با همان عمر رفته رفته ضخیم می شوند. به علاوه، با وجود آن که سازندهای واقع بر لبۀ سپر تقریباً تخت بودند، سازندهای واقع در جنوب شرقی به شدت چین خوردگی داشتند. ویژگی های ناومانند دیگری نیز یافت شدند که نیای اغلب کمربندهای کوهزایی به شمار می روند. بعدها دو نوع ناوزمین شناسایی شدند. ناوزمین های غیرآتشفشانی که در طول فلات های قاره تشکیل شده اند و ناوزمین های آتشفشانی که در طول خیزهای قاره ای، به سمت دریا، تشکیل شده اند. ناوزمین های غیرآتشفشانی در نقاطی یافت می شوند که رودخانه ها به اندازۀ کافی رسوب به سمت دریا می برند و دلتاهای عظیم در حال فرونشست تشکیل می دهند. مصب رود نیل یا میسی سیپی از آن جمله اند. ناوزمین های آتشفشانی با درازگودال های اقیانوسی عمیقی برخورد می کنند و در جایی تشکیل می شوند که یک صفحه از پوستۀ زمین به زیر صفحۀ دیگر فرورانده می شود. رسوب ها و سنگ های آتشفشانی این درازگودال ها از کف اقیانوس فرارانده شده اند و به این ترتیب، رشته کوه هایی مانند کوست رنجز، در غرب امریکای شمالی، تشکیل شده اند.
wikijoo: ناوزمین