ناهمسان گردی

ناهمسانگردی خاصیت ماده ای است که به آن اجازه می دهد برخلاف همسانگردی در جهات مختلف خواص متفاوتی را تغییر دهد یا به خود بگیرد. هنگامی که در محورهای مختلف اندازه گیری می شود، می توان آن را به عنوان تفاوت در خواص فیزیکی یا مکانیکی یک ماده ( جذب، ضریب شکست، هدایت، استحکام کششی و غیره ) تعریف کرد. برای مثال برای بدست آوردن UTS ( Ultimate Tensile Stress ) در مواد همسانگرد مانند فولاد و . . . می توان از آزمایش های کشش استفاده کرد. در این آزمایشش دو طرف ماده همسانگرد را به دو فک دستگاه می بندند تا زمانی که از هم گسیخته و شکسته شود و این تنشِ ماکسیمم را برای تمام جهات مورد قبول قرار می دهند، اما در مواد ناهمسانگرد این اتفاق نخواهد افتاد. اگر خصوصیتی به جهت گیری آن در فضا بستگی داشته باشد، آن خصوصیت ناهمسان گرد ( انیزوتروپ ) است. توابع تانسوری ناهمسان گرد هستند.
در مواد همسانگرد دانه ها عموما در جهات مختلف قرار گرفته اند اما در مواد ناهمسانگرد دانه ها در یک جهت قرار دارند که باعث می شود خواص در آن جهت با جهت های دیگر متفاوت باشد. [ ۱]
یک مثال از ناهمسانگردی، نوری است که از یک قطبش دهنده عبور می کند. دیگری چوب است که به دلیل عدم یکنواختی جهت دانه ها ( دانه در یک جهت یکسان است نه در همه جهات ) در امتداد دانه آن راحت تر از روی آن تقسیم می شود.
مواد همسان گرد و ناهمسان گرد: مواد همسانگرد به موادی گفته می شود که خاصیت های آن از جمله ضریب پوآسون و مدول کشسانی و ضریب هدایت حرارتی و … مستقل از جهت می باشد. به زبانی دیگر مواد درصورت همسانگردبودن حتماً همگن اند ولی خلاف این مطلب همواره درست نمی باشد. به صورت کلی در تعریف خواص حرارتی و مکانیکی مواد همسانگرد تنهایک ضریب پوآسون و مدول کشسانی، ضریب هدایت حرارتی ضروری است. مواد ناهمسان گرد نیز موادی اند که خواص آن ها در جهت های مختلف تغییرمی کند و برای تحلیل این مواد باید خواص آن را در جهات مختلف بیان کرد. در مواد همسانگرد خواص در تمامی جهت ها یکسان می باشد؛ بنابراین بینهایت صفحه تقارن برای خواص مواد موجود است.
قانون هوک به صورت زیر مطرح می شود:
C_ij ماتریس سفتی ماده است که دارای ۳۶ درایه می باشد. از این ۳۶ درایه به علت وجود تقارن در ماتریس C_ij فقط ۲۱ درایهٔ مستقل وجود دارد. درصورت وجود صفحه یا صفحات تقارن در خاصیت های جسم این تعداد درایه کم می شود.

ناهمسانْگردی (anisotropy)
در فیزیک، کیفیتِ ویژگی هایی که هنگام اندازه گیری در امتداد های متفاوت مقدارهای متفاوتی از خود نشان می دهند. ناهمسانگردی به آسان ترین شکل در بلورهای تکی عنصرها یا ترکیبات جامد مشاهده می شود که در آن ها، اتم ها، یون ها یا مولکول ها در شبکه هایی منظم آرایش یافته اند. برعکس، توزیع تصادفی ذرات در مایعات و به خصوص در گازها موجب می شود که به ندرت ناهمسانگرد باشند. تفاوت در شاخصِ شکست نور در امتدادهای متفاوتِ بلورهای کانی کلسیت نمونۀ شناخته شدۀ ناهمسانگردی است. مقاومت الکتریکی سلنیم که در یک راستا زیاد و در راستای دیگر کم است، نمونه دیگری از ناهمسانگردی به شمار می آید. وقتی بر این ماده جریان متناوب اعمال می شود، آن را فقط در یک راستا تراگسیل می کند و درنتیجه، جریان مستقیم می شود.