نامه های ایرانی (Lettres Persanes)
نخستین اثر مونتسکیو، منتشرشده به فرانسوی در ۱۷۲۱ هم زمان در آمستردام و کولونی، بدون نام نویسنده. این اثر به طور کلی داوری سختگیرانه و گاه بدبینانۀ مونتسکیو و سرشار از نکته سنجی وی دربارۀ عصر خود و تمدن غرب و خُلقیاتِ مردم پاریس در زیر نقاب تخیل است. مونتسکیو بیان مقصود خود را در قالب نامه (تقریباً ۱۴۰ نامه) ریخته است؛ نامه های دو شخصیت فرضی ایرانی با نام های ریکا و اوزبک که به اروپا سفر کرده اند و با یکدیگر و دوستان ایرانی خود نامه نگاری می کنند، و سرانجام پس از بازگشت به اصفهان به سفر خود پایان می دهند. اگرچه مونتسکیو در تألیف نامه های ایرانی نوعی نگارش را می آزماید که جنبۀ علمی آن اندک و به ظاهر سبک مایه است، این اثر نمایانگر روش بینی، حس مشاهدۀ قوی و دانش بالای اوست. ازجمله موضوعاتی که در این نامه ها بدان ها پرداخته شده است: عشوه آمدن زنان، رقابت زنان در سن و سال های مختلف، تئاتر، بیکاران پاریسی، کافه های مجمع ادبا، قمار، زندگی درباریان، و تفنن ها و هوس بازی های مُد. مونتسکیو در ادامۀ نامه ها به تدریج از بُعد اخلاقی فاصله می گیرد و با لحنی جدی و خالی از ریشخند و به صورتی تحقیقی همچون مردی سیاسی جلوه می کند، که به جامعه بیشتر از فرد علاقه دارد و بیشتر فرد را مسئول فساد اجتماعی می داند، او در این دسته از نامه ها با موضوعاتی چون اَشکال مختلف حکومت و دستگاه قضایی به شرح نهادهای استبدادی در فرانسه پرداخته است. دستۀ دیگری از نامه ها در انتقاد از نهادهای دینی و جوهر مسیحیت، و جدال های کلامی است. از حدود نامۀ صدم به بعد، مونتسکیو وارد بحثی جدلی در مسائل تاریخی و جامعه شناسی می شود که می توان آن را مقدمه ای بر روح القوانین او دانست. موضوعاتی از قبیل جمعیت شناسی، تغییرات میزان زادوولد و ارتباط آن ها با عوامل اجتماعی، امور اقتصادی و قوانین. در نامه های ایرانی، مونتسکیو در مقام حکیمی اخلاقی چندان توفیقی نیافته است، اما انتقادهای او از نهادها، بررسی تطبیقیِ رژیم های سیاسی و آراء جامعه شناسانه بسیار پُرمایه است. این اثر که جدا از روح شرقی و تأثیرگذارش، آینه ای تمام نما از خُلقیات اجتماعی و سیاسی آن روزگار است، پس از انتشار به سرعت پرآوازه شد و در طی قرن ۱۸ بارها و بارها به چاپ رسید. نامه های ایرانی در ۱۳۲۰ش نیز به فارسی در تهران چاپ شده است.
نخستین اثر مونتسکیو، منتشرشده به فرانسوی در ۱۷۲۱ هم زمان در آمستردام و کولونی، بدون نام نویسنده. این اثر به طور کلی داوری سختگیرانه و گاه بدبینانۀ مونتسکیو و سرشار از نکته سنجی وی دربارۀ عصر خود و تمدن غرب و خُلقیاتِ مردم پاریس در زیر نقاب تخیل است. مونتسکیو بیان مقصود خود را در قالب نامه (تقریباً ۱۴۰ نامه) ریخته است؛ نامه های دو شخصیت فرضی ایرانی با نام های ریکا و اوزبک که به اروپا سفر کرده اند و با یکدیگر و دوستان ایرانی خود نامه نگاری می کنند، و سرانجام پس از بازگشت به اصفهان به سفر خود پایان می دهند. اگرچه مونتسکیو در تألیف نامه های ایرانی نوعی نگارش را می آزماید که جنبۀ علمی آن اندک و به ظاهر سبک مایه است، این اثر نمایانگر روش بینی، حس مشاهدۀ قوی و دانش بالای اوست. ازجمله موضوعاتی که در این نامه ها بدان ها پرداخته شده است: عشوه آمدن زنان، رقابت زنان در سن و سال های مختلف، تئاتر، بیکاران پاریسی، کافه های مجمع ادبا، قمار، زندگی درباریان، و تفنن ها و هوس بازی های مُد. مونتسکیو در ادامۀ نامه ها به تدریج از بُعد اخلاقی فاصله می گیرد و با لحنی جدی و خالی از ریشخند و به صورتی تحقیقی همچون مردی سیاسی جلوه می کند، که به جامعه بیشتر از فرد علاقه دارد و بیشتر فرد را مسئول فساد اجتماعی می داند، او در این دسته از نامه ها با موضوعاتی چون اَشکال مختلف حکومت و دستگاه قضایی به شرح نهادهای استبدادی در فرانسه پرداخته است. دستۀ دیگری از نامه ها در انتقاد از نهادهای دینی و جوهر مسیحیت، و جدال های کلامی است. از حدود نامۀ صدم به بعد، مونتسکیو وارد بحثی جدلی در مسائل تاریخی و جامعه شناسی می شود که می توان آن را مقدمه ای بر روح القوانین او دانست. موضوعاتی از قبیل جمعیت شناسی، تغییرات میزان زادوولد و ارتباط آن ها با عوامل اجتماعی، امور اقتصادی و قوانین. در نامه های ایرانی، مونتسکیو در مقام حکیمی اخلاقی چندان توفیقی نیافته است، اما انتقادهای او از نهادها، بررسی تطبیقیِ رژیم های سیاسی و آراء جامعه شناسانه بسیار پُرمایه است. این اثر که جدا از روح شرقی و تأثیرگذارش، آینه ای تمام نما از خُلقیات اجتماعی و سیاسی آن روزگار است، پس از انتشار به سرعت پرآوازه شد و در طی قرن ۱۸ بارها و بارها به چاپ رسید. نامه های ایرانی در ۱۳۲۰ش نیز به فارسی در تهران چاپ شده است.
wikijoo: نامه_های_ایرانی
