ارسلان خان ناصر همایون ( زادهٔ ۱۲۴۵ ه. خ – درگذشتهٔ ۱۲۹۹ در تبریز ) موسیقی دان، نوازندهٔ پیانو و نظامی اهل ایران بود. او رئیس «موزیک سلطنتی» در زمان مظفر الدین شاه قاجار بود. با نام اصلی ارسلان خان، وی از خاندان اکراد ایل دنبلی اصالتاً از موصل بوده که قرنها ایل حاکم آذربایجان و خانات خوی و در مقطعی دیاربکر بوده اند و خود را از برامکه می دانند و بعداً نام خانوادگی برمکی را برخود گذاشت.
... [مشاهده متن کامل]
ارسلان خان ( یا ارصلان خان ) برمکی فرزند امیرخان سردار دنبلی ملقب به نیر همایون ( امیر خان پسر فاطمه خانم و شیر علی خان دنبلی از حاکمان خوی و از افسران نظامی قوای عباس میزرا بوده است ) و بعداً ارصلان خان ملقب به ناصر همایون گردید. Amir Arsalan Nasser Homayoun. خواهرش عصمت خانم با میرزا علی اکبر خان کرمانی ناظم الاطباء ازدواج کرد و مؤدب الدوله نفیسی فرزند آن دو است. در شعبهٔ موزیک دارالفنون به تحصیل موسیقی پرداخت. او که پیانو می نواخت، از شاگردان «آلفرد ژان باتیست لومر» ( موسیو لومر ) بود و به نواختن سازهای دیگر نیز آشنایی داشت. وی برادری با نام «سیاوش خان» داشت که ویلن می نواخت. ارسلان خان در زمان پادشاهی مظفر الدین شاه قاجار، پیشخدمت مخصوص او شد و لقب «ناصر همایون» گرفت. پس از آن به درجهٔ سرتیپی رسید و به ریاست «موزیک مخصوص سلطنتی» منصوب شد. او در تمام سفرهای خارجی مظفر الدین شاه در کنار وی بود و دستورهای شاه را در مورد خرید ساز و به چاپ رساندن نوت های موسیقی به انجام می رساند. شاه در سفرنامه خود ( سفرنامه اول مظفرالین شاه به فرنگ سال ۱۳۱۷ هجری. ق. صفحه ۹۰ ) نوشته است: «ناصر همایون و مسیو لومر را که به پاریس فرستاده بودیم، امروز آمده فرمایشات ما را از بابت نوتهای موزیک بخوبی انجام داده اند. » این موضوع ظاهراً اشاره به آثاری است که توسط لومر نوشته شده و در سازمان انتشاراتی «شوون یا شوونس» در پاریس به چاپ رسیده است ( این مطلب در متن رساله تذکار شده است ) … به طوری که مرحوم روح الله خالقی نوشته ( ص ۲۱۹ سرگذشت موسیقی ایران جلد اول ) «یک نسخه از این نوتها که در همان موقع در پاریس چاپ شد، اکنون در کتابخانه هنرستان موسیقی ملی موجود است و شامل قسمتی از آواز چهارگاه و همایون و ماهور با چند تصنیف و رنگ می باشد و لومر نیز یک صفحه مقدمه به زبان فرانسه در آغاز آن نوشته و مخصوصاً از ناصر همایون شاگردش که در جمع آوری و نوشتن آهنگ ها به او کمک کرده تشکر نموده است. » موسیو لومر در مقدمهٔ کتاب نت هایش از او نام برده و تشکر کرده است. مظفر الدین شاه نیز در قسمت هایی از سفرنامهٔ خود دربارهٔ ناصر همایون نوشته است. او در بخشی از سفرنامه اش می نویسد:
... [مشاهده متن کامل]
ارسلان خان ( یا ارصلان خان ) برمکی فرزند امیرخان سردار دنبلی ملقب به نیر همایون ( امیر خان پسر فاطمه خانم و شیر علی خان دنبلی از حاکمان خوی و از افسران نظامی قوای عباس میزرا بوده است ) و بعداً ارصلان خان ملقب به ناصر همایون گردید. Amir Arsalan Nasser Homayoun. خواهرش عصمت خانم با میرزا علی اکبر خان کرمانی ناظم الاطباء ازدواج کرد و مؤدب الدوله نفیسی فرزند آن دو است. در شعبهٔ موزیک دارالفنون به تحصیل موسیقی پرداخت. او که پیانو می نواخت، از شاگردان «آلفرد ژان باتیست لومر» ( موسیو لومر ) بود و به نواختن سازهای دیگر نیز آشنایی داشت. وی برادری با نام «سیاوش خان» داشت که ویلن می نواخت. ارسلان خان در زمان پادشاهی مظفر الدین شاه قاجار، پیشخدمت مخصوص او شد و لقب «ناصر همایون» گرفت. پس از آن به درجهٔ سرتیپی رسید و به ریاست «موزیک مخصوص سلطنتی» منصوب شد. او در تمام سفرهای خارجی مظفر الدین شاه در کنار وی بود و دستورهای شاه را در مورد خرید ساز و به چاپ رساندن نوت های موسیقی به انجام می رساند. شاه در سفرنامه خود ( سفرنامه اول مظفرالین شاه به فرنگ سال ۱۳۱۷ هجری. ق. صفحه ۹۰ ) نوشته است: «ناصر همایون و مسیو لومر را که به پاریس فرستاده بودیم، امروز آمده فرمایشات ما را از بابت نوتهای موزیک بخوبی انجام داده اند. » این موضوع ظاهراً اشاره به آثاری است که توسط لومر نوشته شده و در سازمان انتشاراتی «شوون یا شوونس» در پاریس به چاپ رسیده است ( این مطلب در متن رساله تذکار شده است ) … به طوری که مرحوم روح الله خالقی نوشته ( ص ۲۱۹ سرگذشت موسیقی ایران جلد اول ) «یک نسخه از این نوتها که در همان موقع در پاریس چاپ شد، اکنون در کتابخانه هنرستان موسیقی ملی موجود است و شامل قسمتی از آواز چهارگاه و همایون و ماهور با چند تصنیف و رنگ می باشد و لومر نیز یک صفحه مقدمه به زبان فرانسه در آغاز آن نوشته و مخصوصاً از ناصر همایون شاگردش که در جمع آوری و نوشتن آهنگ ها به او کمک کرده تشکر نموده است. » موسیو لومر در مقدمهٔ کتاب نت هایش از او نام برده و تشکر کرده است. مظفر الدین شاه نیز در قسمت هایی از سفرنامهٔ خود دربارهٔ ناصر همایون نوشته است. او در بخشی از سفرنامه اش می نویسد:
